Η ονομασία και η προέλευση του είναι ανατολικής καταγωγής και συγκεκριμένα από την Κίνα, όπου…κατά λάθος ανακαλύφθηκε από τον αυτοκράτορα Σεν Νουνγκ.Οι Πορτογάλοι έφεραν το 1610 το τσάι στην Ευρώπη για λογαριασμό των Ολλανδών, οι οποίοι λίγο αργότερα ξεκίνησαν μαζική εισαγωγή τσαγιού.Τα πρώτα χρόνια ήταν πανάκριβο ενώ μετά η τιμή του έπεσε και το τσάι πέρασε από τη Γαλλία στην υπόλοιπη Ευρώπη. Δείτε πώς το πίνουν σε 9 χώρες του κόσμου, μέχρι να… σφυρίξει η τσαγιέρα.
Κίνα: πράσινο τσάι
Η κινέζικη τέχνη του να φτιάχνει κανείς τσάι ονομάζεται cha dao και εφαρμόζεται στην Κίνα από την αρχαιότητα, όταν χρησιμοποιούσαν το τσάι για θεραπευτικούς σκοπούς. Έχει δοθεί ως δώρο κι έχει χρησιμοποιηθεί σε διάφορες τελετουργίες, ενώ σήμερα απολαμβάνεται σε κοινωνικές εκδηλώσεις, με τα tea houses, όπου οι άνθρωποι μαζεύονται να πιουν τσάι (δείχνοντας προτίμηση στο πράσινο τσάι) και να γνωρίσουν κόσμο, να παραμένουν το κοινωνικό κέντρο της κινέζικης κουλτούρας.Τα βήματα που ακολουθούν για την προετοιμασία είναι τα εξής: Ετοιμάζουν ένα μπουκάλι με βραστό νερό. Στη συνέχεια βάζουν τα φύλλα τσαγιού μέσα στο μπουκάλι μέχρι να μουλιάσουν για περίπου 30 δευτερόλεπτα και χύνουν το νερό. Τέλος, φιλτράρουν τα φύλλα ξανά με ζεστό νερό σε ένα δοχείο και «σουρώνουν» με το καπάκι το τσάι, σερβίροντάς το στο ποτήρι.
Η κινέζικη τέχνη του να φτιάχνει κανείς τσάι ονομάζεται cha dao και εφαρμόζεται στην Κίνα από την αρχαιότητα, όταν χρησιμοποιούσαν το τσάι για θεραπευτικούς σκοπούς. Έχει δοθεί ως δώρο κι έχει χρησιμοποιηθεί σε διάφορες τελετουργίες, ενώ σήμερα απολαμβάνεται σε κοινωνικές εκδηλώσεις, με τα tea houses, όπου οι άνθρωποι μαζεύονται να πιουν τσάι (δείχνοντας προτίμηση στο πράσινο τσάι) και να γνωρίσουν κόσμο, να παραμένουν το κοινωνικό κέντρο της κινέζικης κουλτούρας.Τα βήματα που ακολουθούν για την προετοιμασία είναι τα εξής: Ετοιμάζουν ένα μπουκάλι με βραστό νερό. Στη συνέχεια βάζουν τα φύλλα τσαγιού μέσα στο μπουκάλι μέχρι να μουλιάσουν για περίπου 30 δευτερόλεπτα και χύνουν το νερό. Τέλος, φιλτράρουν τα φύλλα ξανά με ζεστό νερό σε ένα δοχείο και «σουρώνουν» με το καπάκι το τσάι, σερβίροντάς το στο ποτήρι.
Ιαπωνία: matcha
Το τσάι matcha είναι ουσιαστικά σκόνη πράσινου τσαγιού που χρησιμοποιείται σε τελετές τσαγιού που ονομάζονται chanoyu στο γιαπωνέζικα, στις οποίες γιορτάζουν την αρμονία, το σεβασμό, την αγνότητα και την ηρεμία. Κατά τη διάρκεια των τελετών, ο οικοδεσπότης αναμειγνύει το τσάι με το νερό με ένα χτυπητήρι από μπαμπού και οι καλεσμένοι πίνουν από ένα μπολ, το οποίο περνάει από τον έναν στον άλλο. Κάθε κομμάτι του εξοπλισμού για το τελετουργικό επιλέγεται προσεκτικά ανάλογα με την περίσταση και έχει συγκεκριμένη θέση. Πριν την απόλαυση του τσαγιού, συνήθως τρώνε ένα παραδοσιακό γιαπωνέζικο γλυκό ώστε να ισορροπήσουν τις γεύσεις τσαγιού – γλυκού.
Το τσάι matcha είναι ουσιαστικά σκόνη πράσινου τσαγιού που χρησιμοποιείται σε τελετές τσαγιού που ονομάζονται chanoyu στο γιαπωνέζικα, στις οποίες γιορτάζουν την αρμονία, το σεβασμό, την αγνότητα και την ηρεμία. Κατά τη διάρκεια των τελετών, ο οικοδεσπότης αναμειγνύει το τσάι με το νερό με ένα χτυπητήρι από μπαμπού και οι καλεσμένοι πίνουν από ένα μπολ, το οποίο περνάει από τον έναν στον άλλο. Κάθε κομμάτι του εξοπλισμού για το τελετουργικό επιλέγεται προσεκτικά ανάλογα με την περίσταση και έχει συγκεκριμένη θέση. Πριν την απόλαυση του τσαγιού, συνήθως τρώνε ένα παραδοσιακό γιαπωνέζικο γλυκό ώστε να ισορροπήσουν τις γεύσεις τσαγιού – γλυκού.
Ινδία: masala chai
Στην Ινδία, βράζουν τα φύλλα τσαγιού μαζί με ζάχαρη και γάλα δημιουργώντας ένα κρεμώδες ρόφημα που ονομάζεται masala. Το πράγμα, όμως, δεν τελειώνει εκεί, αφού στη συνέχεια του προσθέτουν πιπέρι, κανέλα, κάρδαμο και γαρίφαλο. Στην αρχαία Ινδία το τσάι χρησιμοποιούνταν για θεραπευτικούς σκοπούς και δεν περιείχε τσάι, αλλά βότανα και μπαχαρικά, όπως το παραδοσιακό kadha (θεραπευτικό ρόφημα).Η διαφορά μεταξύ του τσαγιού και του kadha είναι ότι το ινδικό τσάι περιέχει βότανα και μπαχαρικά που έχουν να κάνουν περισσότερο με το άρωμα (κανέλα, τζίντζερ, μοσχοκάρυδο, γαρύφαλλο, κάρδαμο και πιπέρι, αν και η συνταγή ποικίλλει από περιοχή σε περιοχή), ενώ το kadha περιέχει βότανα, φύλλα και λουλούδια με φαρμακευτικές ιδιότητες.
Στην Ινδία, βράζουν τα φύλλα τσαγιού μαζί με ζάχαρη και γάλα δημιουργώντας ένα κρεμώδες ρόφημα που ονομάζεται masala. Το πράγμα, όμως, δεν τελειώνει εκεί, αφού στη συνέχεια του προσθέτουν πιπέρι, κανέλα, κάρδαμο και γαρίφαλο. Στην αρχαία Ινδία το τσάι χρησιμοποιούνταν για θεραπευτικούς σκοπούς και δεν περιείχε τσάι, αλλά βότανα και μπαχαρικά, όπως το παραδοσιακό kadha (θεραπευτικό ρόφημα).Η διαφορά μεταξύ του τσαγιού και του kadha είναι ότι το ινδικό τσάι περιέχει βότανα και μπαχαρικά που έχουν να κάνουν περισσότερο με το άρωμα (κανέλα, τζίντζερ, μοσχοκάρυδο, γαρύφαλλο, κάρδαμο και πιπέρι, αν και η συνταγή ποικίλλει από περιοχή σε περιοχή), ενώ το kadha περιέχει βότανα, φύλλα και λουλούδια με φαρμακευτικές ιδιότητες.
Μαλαισία: teh tarik
Το μαλαισιανό πρωινό δεν θεωρείται ολοκληρωμένο χωρίς ένα φλιτζάνι teh tarik. Το teh tarik είναι ένα δυνατό μαύρο τσάι που αναμειγνύεται με συμπυκνωμένο γάλα και ζάχαρη και το οποίο μεταφέρουν αρκετές φορές από τη μία κούπα στην άλλη, προκειμένου να αποκτήσει αφρώδη υφή.
Το μαλαισιανό πρωινό δεν θεωρείται ολοκληρωμένο χωρίς ένα φλιτζάνι teh tarik. Το teh tarik είναι ένα δυνατό μαύρο τσάι που αναμειγνύεται με συμπυκνωμένο γάλα και ζάχαρη και το οποίο μεταφέρουν αρκετές φορές από τη μία κούπα στην άλλη, προκειμένου να αποκτήσει αφρώδη υφή.
Τουρκία: τούρκικο τσάι
Σύμφωνα με μια διάσημη τούρκικη παροιμία, οι συζητήσεις χωρίς τσάι είναι σαν βραδινό ουρανό χωρίς φεγγάρι. Πίνουν κυρίως τούρκικο τσάι, ένα σκούρο κόκκινο τσάι που σερβίρεται σε ποτήρι σε σχήμα τουλίπας. Η παρασκευή διαφέρει ανά περιοχή, γενικότερα όμως χρησιμοποιούν μια διπλή τσαγιέρα με το όνομα «çaydanlık» που αποτελείται από 2 μέρη - το κάτω κομμάτι είναι μεγάλο και το πάνω μικρό. Στο μεγάλο τοποθετείται το νερό και στο μικρό το τσάι με λίγο νερό. Αυτός που ετοιμάζει το τσάι, αφού βάλει λίγο τσάι στο ποτήρι, συμπληρώνει το ρόφημα με το βραστό νερό από το μεγάλο κομμάτι της τσαγιέρας. Έτσι το τσάι ανάλογα με τις προτιμήσεις γίνεται πιο βαρύ ή πιο ελαφρύ. Ωστόσο στην κεντρική και ανατολική Τουρκία, υπάρχουν επιρροές από τις ρώσικες παραδόσεις όπου το τσάι ετοιμάζεται στο σαμοβάρι. Στην Κωνσταντινούπολη σερβίρεται και σε πορσελάνινες κούπες αλλά η παραδοσιακή επιλογή είναι διαχρονική. Κάποιοι βάζουν ζάχαρη ή και λεμόνι, αλλά ποτέ γάλα.
Σύμφωνα με μια διάσημη τούρκικη παροιμία, οι συζητήσεις χωρίς τσάι είναι σαν βραδινό ουρανό χωρίς φεγγάρι. Πίνουν κυρίως τούρκικο τσάι, ένα σκούρο κόκκινο τσάι που σερβίρεται σε ποτήρι σε σχήμα τουλίπας. Η παρασκευή διαφέρει ανά περιοχή, γενικότερα όμως χρησιμοποιούν μια διπλή τσαγιέρα με το όνομα «çaydanlık» που αποτελείται από 2 μέρη - το κάτω κομμάτι είναι μεγάλο και το πάνω μικρό. Στο μεγάλο τοποθετείται το νερό και στο μικρό το τσάι με λίγο νερό. Αυτός που ετοιμάζει το τσάι, αφού βάλει λίγο τσάι στο ποτήρι, συμπληρώνει το ρόφημα με το βραστό νερό από το μεγάλο κομμάτι της τσαγιέρας. Έτσι το τσάι ανάλογα με τις προτιμήσεις γίνεται πιο βαρύ ή πιο ελαφρύ. Ωστόσο στην κεντρική και ανατολική Τουρκία, υπάρχουν επιρροές από τις ρώσικες παραδόσεις όπου το τσάι ετοιμάζεται στο σαμοβάρι. Στην Κωνσταντινούπολη σερβίρεται και σε πορσελάνινες κούπες αλλά η παραδοσιακή επιλογή είναι διαχρονική. Κάποιοι βάζουν ζάχαρη ή και λεμόνι, αλλά ποτέ γάλα.
Μαρόκο: maghrebi τσάι μέντας (touareg tea)
Η φιλοξενία είναι αρετή στο Μαρόκο και το τσάι αποτελούσε πάντα το ρόφημα επιλογής τους όταν καλωσόριζαν επισκέπτες. Το maghrebi τσάι μέντας είναι ένα αναζωογονητικό μείγμα πράσινου τσαγιού και φύλλων μέντας και σερβίρεται στους καλεσμένους 3 φορές, αντιπροσωπεύοντας τη ζωή, την αγάπη και το θάνατο. Το αγαπημένο κομμάτι της τελετουργίας είναι το δεξιοτεχνικό σερβίρισμα από ψηλά στο γυάλινο ποτήρι, με μια όμορφη και περίτεχνη κίνηση με σκοπό να δημιουργηθεί αφρός και να σκορπιστεί το άρωμα στο χώρο.Παραδοσιακά το τσάι ετοιμάζεται από τον μεγαλύτερο άντρα της οικογένειας,καθώς οι γυναίκες αναλαμβάνουν την προετοιμασία του φαγητού.
Η φιλοξενία είναι αρετή στο Μαρόκο και το τσάι αποτελούσε πάντα το ρόφημα επιλογής τους όταν καλωσόριζαν επισκέπτες. Το maghrebi τσάι μέντας είναι ένα αναζωογονητικό μείγμα πράσινου τσαγιού και φύλλων μέντας και σερβίρεται στους καλεσμένους 3 φορές, αντιπροσωπεύοντας τη ζωή, την αγάπη και το θάνατο. Το αγαπημένο κομμάτι της τελετουργίας είναι το δεξιοτεχνικό σερβίρισμα από ψηλά στο γυάλινο ποτήρι, με μια όμορφη και περίτεχνη κίνηση με σκοπό να δημιουργηθεί αφρός και να σκορπιστεί το άρωμα στο χώρο.Παραδοσιακά το τσάι ετοιμάζεται από τον μεγαλύτερο άντρα της οικογένειας,καθώς οι γυναίκες αναλαμβάνουν την προετοιμασία του φαγητού.
Θιβέτ: butter tea
Στο Θιβέτ πίνουν το τσάι τους μέσα από μπολ κι όχι από φλιτζάνια κι αυτό που ονομάζουν po cha, ή butter tea όπως είναι ευρύτερα γνωστό, φτιάχνεται με tea bricks (μπάρες τσαγιού) τα οποία μουλιάζουν σε νερό όλο το βράδυ και στη συνέχεια τους προσθέτουν αλάτι, κατσικίσιο γάλα και βούτυρο, προκειμένου να δώσουν στο τσάι τους μια πιο πηχτή, βουτυρώδη γεύση, ιδανική για το κλίμα των Ιμαλαΐων.
Στο Θιβέτ πίνουν το τσάι τους μέσα από μπολ κι όχι από φλιτζάνια κι αυτό που ονομάζουν po cha, ή butter tea όπως είναι ευρύτερα γνωστό, φτιάχνεται με tea bricks (μπάρες τσαγιού) τα οποία μουλιάζουν σε νερό όλο το βράδυ και στη συνέχεια τους προσθέτουν αλάτι, κατσικίσιο γάλα και βούτυρο, προκειμένου να δώσουν στο τσάι τους μια πιο πηχτή, βουτυρώδη γεύση, ιδανική για το κλίμα των Ιμαλαΐων.
Ρωσία: zavarka
Το τσάι σερβίρεται πάντα καυτό στη Ρωσία, ακόμα κι όταν έξω κάνει ζέστη. Το παραδοσιακό τσάι zavarka ετοιμάζεται στο εμπνευσμένο από τη Μογγολία, σαμοβάρι, το οποίο μοιάζει με συνδυασμό βραστήρα και τσαγιέρας και προτιμάται γλυκό, με την προσθήκη ζάχαρης, φρούτων ή μαρμελάδας. Στο κάτω μέρος του δοχείου βράζει το νερό, ενώ το πάνω μέρος περιέχει τα βότανα (zavarka). Όταν σερβίρεται, οι ντόπιοι βάζουν όσο τσάι και όσο νερό επιθυμούν (παρόμοια παρασκευή με αυτή της Τουρκίας). Συνηθίζουν να το πίνουν γλυκό και παραδοσιακά το συνοδεύουν με πιροσκί, ρώσικη σαλάτα και ποικιλία αλμυρών και γλυκών γεύσεων, ένα πλήρες γεύμα από μόνο του. Το τσάι, και στη Ρωσία σημαίνει φιλοξενία και φιλία.
Το τσάι σερβίρεται πάντα καυτό στη Ρωσία, ακόμα κι όταν έξω κάνει ζέστη. Το παραδοσιακό τσάι zavarka ετοιμάζεται στο εμπνευσμένο από τη Μογγολία, σαμοβάρι, το οποίο μοιάζει με συνδυασμό βραστήρα και τσαγιέρας και προτιμάται γλυκό, με την προσθήκη ζάχαρης, φρούτων ή μαρμελάδας. Στο κάτω μέρος του δοχείου βράζει το νερό, ενώ το πάνω μέρος περιέχει τα βότανα (zavarka). Όταν σερβίρεται, οι ντόπιοι βάζουν όσο τσάι και όσο νερό επιθυμούν (παρόμοια παρασκευή με αυτή της Τουρκίας). Συνηθίζουν να το πίνουν γλυκό και παραδοσιακά το συνοδεύουν με πιροσκί, ρώσικη σαλάτα και ποικιλία αλμυρών και γλυκών γεύσεων, ένα πλήρες γεύμα από μόνο του. Το τσάι, και στη Ρωσία σημαίνει φιλοξενία και φιλία.
Αγγλία: Tea o ’clock
Η λεγόμενη «ώρα για τσάι» αποτελεί παλιά παράδοση στο Ηνωμένο Βασίλειο, με τις ρίζες της πίσω στον 19ο αιώνα, όταν το πρωινό και το μεσημεριανό ήταν τα κύρια γεύματα της ημέρας και ένα φλιτζάνι τσάι με σνακ ήταν η απογευματινή τους απόλαυση. Τα μαύρο αρωματικό τσάι earl grey και το μαύρο πλούσιο English breakfast είναι μέσα στις κορυφαίες προτιμήσεις τους και συνήθως συνοδεύουν το πρωινό τους, αλλά και το απογευματινό τους κατά τις 4.00-5.00. Αν θέλεις να ζήσεις την εμπειρία στο φουλ η πιο ξεχωριστή πρόταση είναι να απολαύσεις το τσάι σου σε κάποιο από τα ξενοδοχεία με τη συνοδεία scones (κέικ με σταφίδες ή αποξηραμένα φρούτα) και tea sandwiches (μικρά σαντουιτσάκια με κρέμα τυριού, ελιά, αγγούρι, λαχανικά, αυγοσαλάτα, καπνιστό σολομό κ.ά.).Τα περισσότερα ιστορικά λονδρέζικα ξενοδοχεία, όπως το Brown’s Hotel στο Mayfair με την αριστοκρατική ατμόσφαιρα έχουν ειδικό μενού για τσάι. Στο English Tea Room του, το οποίο θεωρείται ότι έχει εμπνεύσει την Αγκάθα Κρίστι, θα διαλέξετε ανάμεσα σε 16 ποικιλίες τσαγιού, ενώ scones με κρέμα και μαρμελάδα, σάντουιτς και γλυκά έρχονται στο δίσκο με συνοδεία πιάνου.
Η λεγόμενη «ώρα για τσάι» αποτελεί παλιά παράδοση στο Ηνωμένο Βασίλειο, με τις ρίζες της πίσω στον 19ο αιώνα, όταν το πρωινό και το μεσημεριανό ήταν τα κύρια γεύματα της ημέρας και ένα φλιτζάνι τσάι με σνακ ήταν η απογευματινή τους απόλαυση. Τα μαύρο αρωματικό τσάι earl grey και το μαύρο πλούσιο English breakfast είναι μέσα στις κορυφαίες προτιμήσεις τους και συνήθως συνοδεύουν το πρωινό τους, αλλά και το απογευματινό τους κατά τις 4.00-5.00. Αν θέλεις να ζήσεις την εμπειρία στο φουλ η πιο ξεχωριστή πρόταση είναι να απολαύσεις το τσάι σου σε κάποιο από τα ξενοδοχεία με τη συνοδεία scones (κέικ με σταφίδες ή αποξηραμένα φρούτα) και tea sandwiches (μικρά σαντουιτσάκια με κρέμα τυριού, ελιά, αγγούρι, λαχανικά, αυγοσαλάτα, καπνιστό σολομό κ.ά.).Τα περισσότερα ιστορικά λονδρέζικα ξενοδοχεία, όπως το Brown’s Hotel στο Mayfair με την αριστοκρατική ατμόσφαιρα έχουν ειδικό μενού για τσάι. Στο English Tea Room του, το οποίο θεωρείται ότι έχει εμπνεύσει την Αγκάθα Κρίστι, θα διαλέξετε ανάμεσα σε 16 ποικιλίες τσαγιού, ενώ scones με κρέμα και μαρμελάδα, σάντουιτς και γλυκά έρχονται στο δίσκο με συνοδεία πιάνου.