Ο αρχαίος Αιγυπτιακός πολιτισμός υπήρξε ένας εκ των αρχαιοτέρων και πλέον προηγμένων, επί σχεδόν 3.000 χρόνια, δημιουργώντας μια κουλτούρα τόσο πλούσια, ώστε να αποτελεί ξεχωριστό πεδίο έρευνας & μελέτης. Ταυτόχρονα η Αιγυπτιακή ιστορία ανέκαθεν ασκούσε μαγνητισμό, αφού περιβαλλόταν από μυστήριο και ιδιαιτερότητες όσον αφορά στον τρόπο ζωής και το κοινωνικό γίγνεσθαι. Το άρθρο αναφέρεται σε άγνωστες πτυχές αυτής της σαγηνευτικής χώρας, οι οποίες προσδίδουν επιπλέον ενδιαφέρον και γοητεία.
Μετά τις καθημερινές δραστηριότητες, οι Αιγύπτιοι συχνά χαλάρωναν παίζοντας επιτραπέζια παιχνίδια. Υπήρχε ποικιλία παιχνιδιών όπως το «Μέχεν Mehen» – «Σκυλιά και τσακάλια Dogs and Jackals», αλλά το πιο δημοφιλές ήταν ένα παιχνίδι τύχης γνωστό ως «Σενέτ Senet». Αυτό το παιχνίδι χρονολογείται από το 3.500 π.Χ. και παιζόταν σε ένα μεγάλο ξύλινο πίνακα στον οποίο ήσαν ζωγραφισμένα 30 τετράγωνα. Κάθε παίκτης είχε μια σειρά από κομμάτια που μετακινούσε κατά μήκος του πίνακα, σύμφωνα με τα ζάρια, ή μικρές ράβδους. Οι ιστορικοί εξακολουθούν να μελετούν τους ακριβείς κανόνες του, αλλά η δημοτικότητα του παιχνιδιού είναι αδιαμφισβήτητη. Πίνακες απεικονίζουν την βασίλισσα Νεφερτάρι να παίζει Σενέτ, ενώ Φαραώ όπως ο Τουταγχαμών, είχαν ταφεί μαζί με τους πίνακες του παιχνιδιού.
Οι Φαραώ ουδέποτε άφηναν τα μαλλιά τους σε δημόσια θέα. Προς τούτο φορούσαν πάντα στέμμα ή υφασμάτινο κάλυμμα κεφαλής το οποίο ονομαζόταν νέμες και ήταν κατασκευασμένο από ριγωτό ύφασμα. Αμφότεροι άνδρες και γυναίκες φορούσαν ψιμυθίωση (μακιγιάζ) – ο χρωματισμός των ματιών ήταν συνήθως πράσινος (χαλκός) ήμαύρος (μόλυβδος). Οι Αιγύπτιοι πίστευαν ότι το μακιγιάζ είχε θεραπευτική δύναμη και αρχικά το χρησιμοποιούσαν ως προστασία από τον ήλιο και διότι τους παρείχε την προστασία των θεών Ώρου καιΡα. Τα καλλυντικά προέρχονταν από άλεση μεταλλευμάτων, όπωςμαλαχίτη και γαληνίτη, από την οποία προέκυπτε μια ουσία που ονομαζόταν Κολ. Στη συνέχεια εφαρμόζονταν γύρω από τα μάτια με σκεύη φτιαγμένα από ξύλο, κόκκαλο και ελεφαντόδοντο. Οι γυναίκες χρωμάτιζαν τα μάγουλά τους με κόκκινη μπογιά και χρησιμοποιούσανχέννα για να χρωματίσουν τα χέρια και τα νύχια τους, ενώ και τα δύο φύλα φορούσαν αρώματα από λάδι, σμύρνα και κανέλα. Οι Αιγύπτιοι πίστευαν ότι το μακιγιάζ είχε μαγικές θεραπευτικές δυνάμεις, κάτι το οποίο δεν ήταν εντελώς λανθασμένο, καθότι έρευνα έχει αποδείξει ότι τα καλλυντικά με βάση το μόλυβδο που χρησιμοποιούνταν κατά μήκος του Νείλου, βοηθούσαν στην καταπολέμηση των οφθαλμικών παθήσεων, οι οποίες ήσαν ευρέως διαδεδομένες στην αρχαία Αίγυπτο (εξ’ ου και το σύμπτωμα των ερεθισμένων οφθαλμών) .
Πριν τον 20ο αιώνα οι λοιμώξεις αντιμετωπίζονταν από την λαϊκή ιατρική η οποία περιελάμβανε την χρήση μουχλιασμένων τροφίμων, ή χώματος. Στην αρχαία Αίγυπτο, οι λοιμώξεις αντιμετωπίζονταν με μουχλιασμένο ψωμί. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι σε αντίθεση με τα ισχύοντα στην αρχαιότητα, οι Αιγύπτιοι ιατροί ενίοτεειδικεύονταν στην θεραπεία συγκεκριμένου τμήματος του ανθρώπινου σώματος. Αυτή η πρώιμη μορφή ιατρικής ειδικότητας παρατηρήθηκε για πρώτη φορά το 450 π.Χ. από τον ταξιδιώτη και ιστορικό Ηρόδοτο. Περιγράφοντας την Αιγυπτιακή ιατρική, έγραψε: «Κάθε ιατρός είναι θεραπευτής μιας ασθένειας και όχι περισσότερων, ορισμένοι ειδικεύονται στο μάτι, άλλοι στα δόντια, άλλοι σεκοιλιακές παθήσεις». Οι ειδικοί είχαν συγκεκριμένα ονόματα, όπως επί παραδείγματι οι οδοντίατροι ήσαν γνωστοί ως «γιατροί του δοντιού» κ.λ.π.
Τα παιδιά δεν φορούσαν ρούχα μέχρι τα εφηβικά τους χρόνια, καθότι η θερμοκρασία στην Αίγυπτο τα καθιστούσε περιττά. Οι ενήλικες άνδρες φορούσαν φούστες, ενώ οι γυναίκες φορέματα. Οι εύποροι Αιγύπτιοι φορούσαν περούκες, ενώ οι κατώτερες τάξεις είχαν μακριά μαλλιά, η πλεξίδες. Μέχρι την ηλικία των 12 ετών τα αγόρια, εκτός από ένα σημείο, είχαν ξυρισμένο κεφάλι για λόγους προστασίας από τις ψείρες και τους ψύλλους.
Οι Αιγύπτιοι θεωρούσαν τα ζώα ως ενσαρκώσεις των θεών και ήταν από τους πρώτους πολιτισμούς που διατηρούσαν κατοικίδια ζώα. Ήσαν ιδιαίτερα λάτρεις των γατών, οι οποίες σχετίζονταν με την θεά Μπαστέτ, αλλά έτρεφαν επίσης ευλάβεια για τα γεράκια, τις ίβες (Αιθιοπική Θρησκειόρνιθα) τα σκυλιά, τα λιοντάρια και τους μπαμπουίνους. Πολλά από αυτά τα ζώα κατείχαν ιδιαίτερη θέση στην Αιγυπτιακή κουλτούρα και συχνά θάβονταν μουμιοποιημένα μαζί με τους ιδιοκτήτες τους. Άλλα ζώα ήσαν ειδικά εκπαιδευμένα για να εργάζονται ως βοηθοί, όπως τα σκυλιά και οι πίθηκοι τα οποία χρησιμοποιούνταν από την Αιγυπτιακή αστυνομία, για να τους βοηθούν στις περιπολίες.
Οι γυναίκες στην αρχαία Αίγυπτο απολάμβαναν νομική και οικονομική ισότητα με τους άνδρες. Μπορούσαν να αγοράζουν και να πωλούν ακίνητα, να υπηρετούν σε δικαστήρια, να συντάσσουν διαθήκη και νομικές συμβάσεις και ενώ οι περισσότερες δεν εργάζονταν εκτός οικίας, εκείνες που το έπρατταν ελάμβαναν ίση αμοιβή με τους άνδρες. Σε αντίθεση με τις γυναίκες στην αρχαία Ελλάδα, οι οποίες ουσιαστικά ανήκαν στους συζύγους, οι αρχαίες Αιγύπτιες είχαν δικαίωμα στο διαζύγιο και μπορούσαν να ξαναπαντρευτούν. Είναι επίσης γνωστό ότι τα ζευγάρια διαπραγματεύονταν ένα είδος συμφωνητικού γάμου, το οποίο ανέφερε όλα τα περιουσιακά στοιχεία και πλούτο της συζύγου τα οποία είχε προσφέρει στο γάμο και εγγυόταν ότι θα αποζημιωνόταν σε περίπτωση διαζυγίου.
Σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση, αρχαιολογικά ευρήματα αποκάλυψαν ότι οι εργάτες των πυραμίδων, ήσαν Αιγύπτιοι ενταγμένοι στην υπηρεσία του Φαραώ. Τοιχογραφίες αποδεικνύουν ότι τουλάχιστον ορισμένοι εξ’ αυτών αισθάνονταν υπερήφανοι για την εργασία τους, αυτοαποκαλούμενοι «Φίλοι του Χέωπα», «Μέθυσοι του Μυκερίνου» κ.λ.π – ονομασίες που καταδεικνύουν την σχέση με τους εκάστοτε Φαραώ. Παρότι όμως ο Φαραώ θεωρείτο θεότητα, οι Αιγύπτιοι εργάτες δεν δίσταζαν να διαμαρτυρηθούν για καλύτερες συνθήκες εργασίας. Το πιο γνωστό περιστατικό συνέβη τον 12ο αιώνα π.Χ. κατά τη διάρκεια βασιλείας του Φαραώ Ραμσή. Συγκεκριμένα όταν οι εργάτες που ασχολούνταν με την κατασκευή της Βασιλικής Νεκρόπολης στο Ντέιρ ελ-Μεντίνα δεν έλαβαν την συνήθη πληρωμή τους σε κόκκους σταριού, οργάνωσαν μία από τις πρώτες καταγραφείσες απεργίες. Η διαμαρτυρία ήταν καθιστική και οι εργαζόμενοι απλώς προσέγγισαν σε κοντινή απόσταση τους ναούς και το νεκροτομείο, αρνούμενοι να φύγουν μέχρι να εκφράσουν τα παράπονά τους. Η προσπάθειά τους είχε αποτέλεσμα και οι εργάτες τελικά πληρώθηκαν τις καθυστερημένες μερίδες τους.
Σύμφωνα με παραστάσεις από ναούς, τάφους, αλλά και από διάφορα κείμενα που έχουν σωθεί, φαίνεται ότι η τέχνη του καλλωπισμού ήταν πολύ σημαντική για τους αρχαίους Αιγυπτίους. Ο καλλωπισμός τους περιλάμβανε περίτεχνα κοσμήματα, αρωματικά έλαια, περούκες και έντονο μακιγιάζ. Ήταν πολύ καθαροί και φρόντιζαν με προσοχή τα ρούχα τους και το σώμα τους. Όσο μεγαλύτερο κύρος είχε ένα πρόσωπο, τόσο πιο περίτεχνο ήταν το βάψιμο και το ντύσιμό του. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι έτριβαν το δέρμα τους με λάδια και αρώματα. Τα αρωματικά έλαια μαλάκωναν την επιδερμίδα και την προστάτευαν από τον ήλιο και από τις αμμοθύελλες. Ήταν πολύ σημαντικό για τους Αιγυπτίους να μυρίζουν όμορφα, επειδή η δυσοσμία του σώματος ήταν ένδειξη αμαρτίας. Για να είναι σίγουροι ότι θα μύριζαν όμορφα καθόλη τη διάρκεια της ημέρας, τοποθετούσαν πάνω στο κεφάλι τους έναν κώνο, ο οποίος ήταν ποτισμένος με μια γλυκιά αλοιφή, που τις ζεστές νύχτες έλιωνε αργά πάνω στα μαλλιά τους. Ράντιζαν τα ρούχα τους με άρωμα φτιαγμένο από μύρο, λιβάνι και αρωματικά φυτά. Οι κυρίες μασούσαν χάπια από μέλι για να έχουν γλυκιά αναπνοή. Με τη χένα, που την έφτιαχναν από τα τριμμένα φύλλα ενός φυτού, έβαφαν τα μαλλιά τους. Πολλές Αιγύπτιες που ξύριζαν τα κεφάλια τους ή είχαν κοντά μαλλιά φορούσαν περούκες. Σε ειδικές περιπτώσεις οι περούκες τους είχαν πλούσιες μπούκλες ή ήταν στολισμένες με χάντρες. Η βάση ήταν ένα δίχτυ από πλεγμένες τρίχες, όπου στερεώνονταν οι μπούκλες. Τα προσκεφάλια των κρεβατιών τους κρατούσαν τον αυχένα σε σχήμα ημισελήνου. Έτσι δε χαλούσε το χτένισμα των γυναικών. Πολλοί πίστευαν ότι οι τρίχες στο σώμα και στο πρόσωπο ήταν ανθυγιεινές. Οι γυναίκες έβγαζαν τα φρύδια τους και οι αξιωματούχοι της Αυλής συχνά φορούσαν ψεύτικες κοντές γενειάδες, αν και οι περισσότεροι άνδρες ήταν καλοξυρισμένοι. Συνήθιζαν να ξυρίζουν το κεφάλι και το κορμί τους, με μπρούντζινες λεπίδες. Οι ιερείς ξύριζαν όλο το κεφάλι τους και το σώμα. Τα κεφάλια των παιδιών ήταν ξυρισμένα. Άφηναν μόνο μια μακριά πλεχτή αλογοουρά στο πλάι, την "αλογοουρά της νεότητας". Αν και φορούσαν όλοι περούκες, δεν ήθελαν να αποκτήσουν φαλάκρα. Για να το αποφύγουν έτριβαν το κεφάλι τους με διάφορα παρασκευάσματα, όπως κοπριά γκαζέλλας και λίπος ιπποπόταμου. Πίστευαν ακόμα ότι το αίμα του μαύρου ταύρου περιείχε κάτι μαγικό που εμπόδιζε το άσπρισμα των μαλλιών. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι φορούσαν ελαφριά και δροσερά ρούχα από λεπτό, άβαφο λινό ύφασμα. Τα ρούχα τους απλώς τυλίγονταν γύρω από το σώμα, για αυτό και είχαν ελάχιστες ραφές. Οι γυναίκες στην εποχή του Αρχαίου βασιλείου φορούσαν απλό, ίσιο φόρεμα με τιράντες, φτιαγμένο από ένα ορθογώνιο κομμάτι λινό, με ραφή στη μία πλευρά. Για να μην ζεσταίνονται, χρησιμοποιούσαν πολύ λεπτά υφάσματα και δε φορούσαν εσώρουχα. Αυτό το απλό ντύσιμο δεν άλλαξε, αν και στα χρόνια του Μέσου Βασιλείου πλούσιες και φτωχές άρχισαν να φορούν κολιέ με πολύχρωμα σχέδια. Η μόδα του Νέου Βασιλείου ήταν πιο κομψή: Φορούσαν πλισέ χιτώνες με κρόσσια πάνω από το ίσιο φόρεμα. Οι άνδρες την εποχή του Αρχαίου Βασιλείου τύλιγαν γύρω από τη μέση τους ένα λινό ύφασμα με πιέτες, που το στερέωναν με κόμπο ή με πόρπη.
Στα χρόνια του Μέσου βασιλείου η μόδα άλλαξε και όλοι φορούσαν πιο μακριές και ίσιες φούστες. Το χειμώνα, όταν έκανε κρύο, φορούσαν μακριούς μανδύες. Στα χρόνια του Νέου Βασιλείου φορούσαν περίζωμα ή ποδιά με πλισέδες (μικρές πιέτες) και κρόσσια, που ήταν πολύ της μόδας. Το λινό ήταν πολύ διαδεδομένο ύφασμα εκείνη την εποχή, επειδή το λινάρι ευδοκιμούσε στο αλλουβιακό έδαφος του Νείλου. Το λευκό ήταν το χρώμα της αγνότητας και τα ρούχα στα χρόνια του Αρχαίου και του Μέσου Βασιλείου ράβονταν κυρίως από λευκό, λινό ύφασμα. Έβαφαν μερικές φορές το λινό με καφέ και γαλάζιες βαφές, αλλά δε μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν άλλα, πιο ζωηρά χρώματα, όπως πράσινο και κόκκινο, επειδή χρειάζονταν ειδικό στερεωτικό για τη σταθεροποίηση του χρώματος. Στα χρόνια του Νέου Βασιλείου ανακαλύφθηκε αυτό το στερεωτικό, κι έτσι τα ρούχα έγιναν πιο ζωηρόχρωμα και τα σχέδια τους πιο περίτεχνα. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι στόλιζαν όλο τους το σώμα, φορώντας κάθε είδους κοσμήματα, από σκουλαρίκια μέχρι βραχιόλια στους αστραγάλους. Κοσμήματα φορούσαν όλοι: πλούσιοι και φτωχοί, άνδρες και γυναίκες, ακόμα και μερικά ιερά ζώα! Τα βαριά κοσμήματα, που στόλιζαν τα απλά ρούχα των Αιγυπτίων, ήταν ένδειξη υψηλής κοινωνικής θέσης. Τα ακριβά κοσμήματα κατασκευάζονταν από χρυσό και ημιπολύτιμες πέτρες. Τα πιο φτηνά ήταν από γυαλί και φαγεντιανή (πορσελάνη), υλικό από τριμμένο χαλαζία ή άμμο, που το θέρμαιναν σε καλούπια και το στίλβωναν. Οι ημιπολύτιμες πέτρες ή το χρωματιστό γυαλί, "συγκρατούνταν" στη θέση τους από λεπτές μεταλλικές λωρίδες, τεχνική που σήμερα λέγεται κλουαζονέ. Συχνά είχαν διπλή λειτουργία: ήταν στολίδια και ταυτόχρονα φυλαχτά, που προστάτευαν από κάθε κακό όποιον τα φορούσε. Ορισμένες πέτρες, όπως το καρνεόλιο, το λάπις λάζουλι και το τιρκουάζ, είχαν για τους αρχαίους Αιγυπτίους μαγικές ιδιότητες. Μαγικά μοτίβα ήταν οι μορφές των θεών. Μερικές φορές τα παιδιά φορούσαν στα μαλλιά τους ένα ψάρι-φυλαχτό, για να τα προφυλάξει από τον πνιγμό. Οι έγκυες γυναίκες φορούσαν φυλαχτά με την Τοέρις, θεά της μητρότητας, με μορφή ιπποπόταμου, για να τις βοηθήσει στη γέννα.Τα είδη για το μακιγιάζ φυλάγονταν σε όμορφες κασετίνες. Τα βλέφαρα βάφονταν με πράσινο χρώμα, από τριμμένη μαλακή πέτρα, το μαλαχίτη, καθώς επίσης και με γαλάζιο, από ψήγματα χαλκού. Οι Αιγύπτιες τόνιζαν το περίγραμμα των ματιών τους με μαύρο κολ, που το έφτιαχναν από μολυβδομετάλλεμα και νερό. Έτσι τα μάτια τους φαίνονταν μεγαλύτερα και προστατεύονταν από τον ήλιο. Τα μάγουλα και τα χείλη τα έβαφαν με κόκκινη ώχρα. Φορούσαν στα χείλη τους κόκκινη θεραπευτική αλοιφή και έβαφαν επίσης κόκκινα τα νύχια των χεριών και των ποδιών τους. Χρησιμοποιούσαν ειδικές κρέμες για να έχουν φωτεινό πρόσωπο, αλλά και για να αποφύγουν τις ανεπιθύμητες ρυτίδες. Οι καθρέφτες ήταν απαραίτητοι για το μακιγιάζ και το χτένισμα. Ο αιγυπτιακός καθρέφτης ήταν ένας στρογγυλός, πολύ γυαλιστερός μεταλλικός δίσκος, συνήθως από μπρούντζο. Το σχήμα και η λάμψη του θύμιζε στους Αιγυπτίους το ζωοδότη ήλιο, για αυτό και οι καθρέφτες ήταν σημαντικά θρησκευτικά αντικείμενα. Στα χρόνια του νέου Βασίλειο διακοσμούσαν συχνά το πίσω μέρος του καθρέφτη με ιερά σύμβολα.