LSD: “To διαιθυλαμίδιο του λυσεργικού οξέος (Lysergic acid diethylamide), γνωστό περισσότερο με το ακρωνύμιο LSD, ή LSD-25, ή λυσεργίδη, είναι συνθετική, δραστική, παραισθησιογόνος ουσία που παράγεται από το λυσεργικό οξύ, το οποίο με τη σειρά του εξάγεται από το μύκητα ερυσίβη (Claviceps purpurea) που αναπτύσσεται συνήθως στη σίκαλη”.Αυτή είναι η ιατρική περιγραφή του ναρκωτικού που, εν έτει 1938 και πιο συγκεκριμένα στις 16 Νοέμβρη, ο γιατρός Άλμπερτ Χόφμαν συνέθεσε για πρώτη φορά. Βρισκόμαστε στην, ουδέτερη κατά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο Ελβετία. H ανακάλυψη της δράσης του LSD έγινε το 1943, στα πλαίσια ενός ερευνητικού προγράμματος, όταν ο Χόφμαν, που είχε επικεντρωθεί περισσότερο στην έρευνά του, άλλαξε ορισμένα πράγματα στη σύνθεσή του, και κατά λάθος έλαβε μια μικρή δόση του “φαρμάκου” του.
Ο δημιουργός του LSD ήταν ο Ελβετός επιστήμονας Άλμπερτ Χόφμαν. Το 1938 έγινε πρώτη φορά η σύνθεση του διαιθυλαμιδίου του λυσεργικού οξέος, εν συντομία LSD. Σκοπός του Χόφμαν δεν ήταν να δημιουργήσει την παραισθησιογόνο ουσία που θα άφηνε ιστορία τη δεκαετία του ’60, αλλά να παρασκευάσει μία ουσία που θα βοηθούσε στην καλύτερη λειτουργία του κυκλοφορικού και του αναπνευστικού συστήματος. Δεν τα κατάφερε το 1938, γι’ αυτό και το LSD έμεινε ξεχασμένο στα αρχεία των Εργαστηρίων Σαντόζ, όπου εργαζόταν ο Χόφμαν. Πέντε χρόνια αργότερα, στις 16 Απριλίου του 1943, ο Χόφμαν αποφάσισε να δώσει άλλη μια ευκαιρία στο LSD. Κατά τη διάρκεια των πειραμάτων, το δέρμα του ήρθε τυχαία σε επαφή με την παραισθησιογόνο ουσία και ο Χόφμαν πήρε μια πρώτη γεύση απ’ τη δημιουργία του. Η περιγραφή του τα λέει όλα: «Είχα φοβερή υπερένταση και μια ελαφριά ζαλάδα. Ξάπλωσα στο κρεβάτι μου και βρέθηκα σε μία σχετικά ευχάριστη κατάσταση μέθης. Η φαντασία μου βρισκόταν σε υπερδιέγερση. Βρισκόμουν σε μια ονειρική κατάσταση με κλειστά μάτια, γιατί το φως του ήλιου με ενοχλούσε και μπροστά μου εμφανίζονταν ασταμάτητα φανταστικές εικόνες, εξωπραγματικά σχήματα με έντονα χρώματα, σαν από καλειδοσκόπιο. Μετά από δύο ώρες οι επιδράσεις εξασθένισαν». Ο Χόφμαν θέλησε να πειραματιστεί ξανά με τη μυστηριώδη αυτή ουσία και τρεις μέρες μετά, πήρε κι άλλη δόση, αυτή τη φορά επιτηδευμένη και μεγαλύτερη. Αμέσως μετά, ανέβηκε στο ποδήλατό του και ξεκίνησε για το σπίτι του. Πολύ γρήγορα αντιλήφθηκε ότι είχε πάρει πολύ γερή δόση LSD. Έφτασε στο σπίτι του σε κατάσταση πανικού και το μόνο που σκέφτηκε να κάνει ήταν να ζητήσει γάλα απ’ τους γείτονές του για να καταπολεμήσει τις επιδράσεις. «Τα πάντα γύριζαν. Όλα τα αντικείμενα και τα έπιπλα τριγύρω μου, που κανονικά μου ήταν πολύ γνώριμα, ξαφνικά φάνταζαν παράξενα και απειλητικά. Η γειτόνισσα μου έφερε γάλα κι εγώ σχεδόν δεν την αναγνώρισα. Δεν ήταν πια η κυρία Ρ., αλλά μία κακόβουλη, ύπουλη μάγισσα που φορούσε μία πολύχρωμη μάσκα»....
Η Sandoz ενθουσιάστηκε αρχικά με την νέα ουσία. Πίστευαν ότι είχαν στα χέρια τους ένα νέο ψυχοφάρμακο που θα διοχέτευαν στην αγορά, όπως είχαν κάνει με διάφορα ηρεμιστικά και βαρβιτουρικά πριν. Όμως το κουτάβι αποδείχτηκε σκύμνος. Το ενδιαφέρον των ψυχολόγων-ερευνητών για το ενθεογόνο όλο κι αυξανόταν. Μέχρι τα μέσα του 1950 είχαν γίνει χιλιάδες έρευνες, αλλά το θέμα είχε μείνει στο κλειστό επιστημονικό κύκλο. Το 1959 έγινε στην Νέα Υόρκη το πρώτο επιστημονικό συνέδριο για τη θεραπεία ποικίλων ψυχικών διαταραχών με LSD. To 1961 ο δρ Beresford άνοιξε στο Μανχάταν ένα ίδρυμα έρευνας για την ουσία. Το 1962 ένας συνεργάτης του Beresford κατάφερε με μισό γραμμάριο αυθεντικού προϊόντος της Sandoz να τραβήξει το ενδιαφέρον του καθηγητή ψυχολογίας του Χάρβαρντ, Τίμοθι Λίρι. Αυτή ήταν η αυγή του ψυχεδελικού κινήματος, του κινήματος των χίπις και η αρχή του τέλους για το LSD.Στα μέσα της δεκαετίας του ’60 κάτι παράξενο συνέβαινε στην περιοχή Haight-Ashbury του Σαν Φρανσίσκο, καθώς και στο Hollywood και την Νέα Υόρκη: Όλοι –όχι μόνο οι ψυχολόγοι- μιλούσαν για ψυχοθεραπεία με LSD (το οποίο ήταν ακόμα νόμιμο, καθαρό και φτηνό), για ψυχεδέλεια και για… αγάπη! Μα και η Αγγλία δεν πήγαινε πίσω. Στο Λίβερπουλ οι Beatles μυήθηκαν στο LSD από τον οδοντίατρο τους (τον “dr Roberts” του ομώνυμου τραγουδιού). Κυκλοφόρησαν έναν από τους πρώτους ψυχεδελικούς δίσκους, το Revolver, και μετά, χαμένοι μέσα στο κίτρινο υποβρύχιο του LSD άλλαξαν -για άλλη μια φορά- τη μουσική, με το “καλύτερο ροκ άλμπουμ όλων των εποχών”, το Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band. Δεν είναι τυχαίος ο τίτλος του Lucy in the Sky with Diamonds, όπου τα αρχικά των τριών λέξεων δεν είναι παρά το αρκτικόλεξο της ανακάλυψης του Χόφμαν (αν και οι ίδιοι το αρνήθηκαν μετά). Οι Pink Floyd, με μπροστάρη των ιδιοφυή Σιντ Μπάρετ, ακολουθούν (και ξεπερνούν) τα Σκαθάρια στο «ταξίδι» τους.
Μαζί με το Λίρι, πολλοί καλλιτέχνες -της κουλτούρας και της αντι-κουλτούρας- χρησιμοποίησαν και “διέδωσαν” τη χρήση LSD. Κλασικό παράδειγμα οι Grateful Dead και όλη η σκηνή του Σαν Φρανσίσκο με την οδό Haight-Asbury να αποτελεί σήμα κατατεθέν για τους απανταχού λάτρεις, όχι απαραίτητα του ίδιου του LSD, αλλά γενικότερα της κουλτούρας των sixties. Σχεδόν όλες οι μεγάλες μπάντες και καλλιτέχνες της δεκαετίας έκαναν είτε περιστασιακή είτε πιο τακτική χρήση: Beatles (με τον Πώλ ΜακΚάρτνεϊ να παραδέχεται στο φακό της τηλεόρασης ότι έχει κάνει χρήση το 1967), οι Pink Floyd,Doors, Hendrix,Jefferson Airplane και γενικότερα όποιος βρέθηκε και έπαιξε στο Woodstock και σε άλλα παρόμοια φεστιβάλ.
Ο κόσμος φάνηκε να αλλάζει και μόνα αιτήματα ήταν η ειρήνη, η αγάπη και η σεξουαλική απελευθέρωση (εκεί είχε βάλει το «χεράκι» του και ο Βίλχελμ Ράιχ). Δυστυχώς η Αμερική δεν μπορούσε να κάνει δεκτά τέτοια αιτήματα, ειδικά όταν είχε πόλεμο με το Βιετνάμ και οι άπλυτοι χίπηδες αρνούνταν να καταταχτούν. Το 1966 το LSD απαγορεύτηκε και οι χρήστες του πέρασαν στην παρανομία. Πολύ σημαντικό ρόλο σε αυτό έπαιξε και ο «γκουρού του LSD», Τίμοθι Λίρι, ο οποίος τόλμησε να δηλώσει: «Το LSD είναι πιο σημαντικό από ολόκληρο το Χάρβαρντ». Πλήρωσε δεόντως για αυτή την ύβρη. Το Μάρτιο του 1966 ο Λίρι συνελλήφθη στα σύνορα του Μεξικού για κατοχή μαριχουάνας (λιγότερη από 14 γραμμάρια), η οποία βρέθηκε πάνω στην κόρη του. Καταδικάστηκε σε 30 χρόνια φυλάκιση.Οι εφημερίδες της «ήσυχης» Αμερικής βρήκαν ένα πολύ καλό θέμα για να αυξήσουν την κυκλοφορία τους, το «σατανικό» LSD.
Λίγες μέρες μετά (στις 11 Απριλίου) ο Stephen Kessler, πρώην φοιτητής ιατρικής, συλλαμβάνεται για το φόνο της πεθεράς του (της είχε καταφέρει 105 μαχαιριές). Στο αστυνομικό τμήμα τον ρωτάνε αν είχε πάρει ναρκωτικά κι αυτός απαντάει: «Όχι… Μόνο LSD.» Όλες οι εφημερίδες κάνουν πρωτοσέλιδο την απάντηση του. (Στη δίκη, όμως, φανερώθηκε ότι ο Στήβεν, τη μέρα που σκότωσε την πεθερά, δεν είχε πάρει LSD, αλλά… Είχε πιει τρία κιλά νερωμένο οινόπνευμα με τη συνοδεία βαρβιτουρικών! ) Το Los Angeles Free Press έγραψε: «LSD- Ο άμεσος θάνατος». Αλλού: «Προσοχή όσοι παίρνετε LSD: Υπάρχει κίνδυνος να τυφλωθείτε!» (κάτι σαν τον αυνανισμό). Αλλού: «Το LSD σκοτώνει την ερωτική επιθυμία για πάντα.» Και κάποιος «επιστήμονας» των εφημερίδων δημοσίευσε άρθρο όπου υποστήριζε ότι ακόμα και μία δόση LSD διασπάει τα χρωμοσώματα (κι αυτό την εποχή που το DDT ήταν η πανάκεια των αγροτών.) Η κοινή γνώμη στράφηκε ενάντια στο ενθεογόνο και, αφού δεν ήταν πια νόμιμo, η αγορά κατακλύστηκε από απομιμήσεις φουλαρισμένες με στρυχνίνη και αμφεταμίνες. Τον ίδιο καιρό, για κάποιον περίεργο λόγο, οι χρήστες ηρωίνης στις πρώην ψυχεδελικές κοινότητες πολλαπλασιαστήκανε. (Είναι γνωστό ότι οι απαγορεύσεις ευνοούν μόνο τους εμπόρους ναρκωτικών.) Η Τζάνις Τζόπλιν και ο Τζίμι Χέντριξ είναι τα πιο γνωστά θύματα αυτής της μεταστροφής απ’ τα ενθεογόνα στα οπιούχα. Οι μόνοι που δε φάνηκαν να επηρεάζονται από την απαγόρευση και τη δαιμονοποίηση του LSD ήταν ο αμερικανικός στρατός και η CIA. Στις 4 Αυγούστου του 1976, έγινε γνωστό ότι η Επιτροπή του «Προγράμματος για τον έλεγχο της συμπεριφοράς» (ΜKLUTRA) της CIA αγόρασε 10 κιλά LSD, αρκετά να στείλουν σε «ομαδικό ταξίδι» 100.000 ανθρώπους. Η CIA και το Πεντάγωνο επένδυαν χιλιάδες δολάρια στο “War without death”, ήτοι τις έρευνες πάνω στον ψυχολογικό πόλεμο.O Λίρι πέθανε στις 31 Μαϊου 1996, έχοντας καρκίνο του προστάτη, ενώ ο Άλμπερτ Χόφμαν έφυγε στις 29 Απριλίου 2008 σε ηλικία 102. Και οι δυο τους δεν άλλαξαν ποτέ τη γνώμη τους για το LSD και ήταν πάντοτε απογοητευμένοι από το γεγονός ότι είχε απαγορευθεί, προσπαθώντας πάντοτε να κάνουν αυτό που λένε ότι έκανε η ίδια η ουσία. Να εγείρουν συνειδήσεις.
Λίγες μέρες μετά (στις 11 Απριλίου) ο Stephen Kessler, πρώην φοιτητής ιατρικής, συλλαμβάνεται για το φόνο της πεθεράς του (της είχε καταφέρει 105 μαχαιριές). Στο αστυνομικό τμήμα τον ρωτάνε αν είχε πάρει ναρκωτικά κι αυτός απαντάει: «Όχι… Μόνο LSD.» Όλες οι εφημερίδες κάνουν πρωτοσέλιδο την απάντηση του. (Στη δίκη, όμως, φανερώθηκε ότι ο Στήβεν, τη μέρα που σκότωσε την πεθερά, δεν είχε πάρει LSD, αλλά… Είχε πιει τρία κιλά νερωμένο οινόπνευμα με τη συνοδεία βαρβιτουρικών! ) Το Los Angeles Free Press έγραψε: «LSD- Ο άμεσος θάνατος». Αλλού: «Προσοχή όσοι παίρνετε LSD: Υπάρχει κίνδυνος να τυφλωθείτε!» (κάτι σαν τον αυνανισμό). Αλλού: «Το LSD σκοτώνει την ερωτική επιθυμία για πάντα.» Και κάποιος «επιστήμονας» των εφημερίδων δημοσίευσε άρθρο όπου υποστήριζε ότι ακόμα και μία δόση LSD διασπάει τα χρωμοσώματα (κι αυτό την εποχή που το DDT ήταν η πανάκεια των αγροτών.) Η κοινή γνώμη στράφηκε ενάντια στο ενθεογόνο και, αφού δεν ήταν πια νόμιμo, η αγορά κατακλύστηκε από απομιμήσεις φουλαρισμένες με στρυχνίνη και αμφεταμίνες. Τον ίδιο καιρό, για κάποιον περίεργο λόγο, οι χρήστες ηρωίνης στις πρώην ψυχεδελικές κοινότητες πολλαπλασιαστήκανε. (Είναι γνωστό ότι οι απαγορεύσεις ευνοούν μόνο τους εμπόρους ναρκωτικών.) Η Τζάνις Τζόπλιν και ο Τζίμι Χέντριξ είναι τα πιο γνωστά θύματα αυτής της μεταστροφής απ’ τα ενθεογόνα στα οπιούχα. Οι μόνοι που δε φάνηκαν να επηρεάζονται από την απαγόρευση και τη δαιμονοποίηση του LSD ήταν ο αμερικανικός στρατός και η CIA. Στις 4 Αυγούστου του 1976, έγινε γνωστό ότι η Επιτροπή του «Προγράμματος για τον έλεγχο της συμπεριφοράς» (ΜKLUTRA) της CIA αγόρασε 10 κιλά LSD, αρκετά να στείλουν σε «ομαδικό ταξίδι» 100.000 ανθρώπους. Η CIA και το Πεντάγωνο επένδυαν χιλιάδες δολάρια στο “War without death”, ήτοι τις έρευνες πάνω στον ψυχολογικό πόλεμο.O Λίρι πέθανε στις 31 Μαϊου 1996, έχοντας καρκίνο του προστάτη, ενώ ο Άλμπερτ Χόφμαν έφυγε στις 29 Απριλίου 2008 σε ηλικία 102. Και οι δυο τους δεν άλλαξαν ποτέ τη γνώμη τους για το LSD και ήταν πάντοτε απογοητευμένοι από το γεγονός ότι είχε απαγορευθεί, προσπαθώντας πάντοτε να κάνουν αυτό που λένε ότι έκανε η ίδια η ουσία. Να εγείρουν συνειδήσεις.