Ο ίλιγγος δεν είναι νόσος, είναι ένα σύμπτωμα στο οποίο ο ασθενής βιώνει ένα ψευδές αίσθημα περιστροφής με αστάθεια και ναυτία. Ο ίλιγγος πρέπει να διαφοροδιαγνωστεί από τη ζάλη και την αστάθεια, επειδή το αίσθημα περιστροφής συνδέεται στην πλειονότητα των περιπτώσεων με τον λαβύρινθο, το όργανο της ισορροπίας, ενώ το αίσθημα της αστάθειας κατά κανόνα συνδέεται με το κεντρικό νευρικό σύστημα. Στον ίλιγγο έχουν σημασία:
Η διάρκεια των συμπτωμάτων.
Η συνύπαρξη βαρηκοΐας (κυμαινόμενη, αιφνίδια, προοδευτική).
Το αίσθημα πληρότητας στο αφτί ή/και οι εμβοές.
Το ωτολογικό ιστορικό (χρόνια ωτίτιδα, ωτοσκλήρυνση).
Το αν επιδεινώνεται ο ίλιγγος με συγκεκριμένες κινήσεις της κεφαλής.
Το ιστορικό ημικρανιών.
Άλλα συμπτώματα (όρασης, αιμωδίες, δυσφαγία, δυσαρθρία κ.ά.).
Άλλες παθήσεις (υπόταση, υπέρταση, αναιμία κ.ά.).
Για τη διερεύνηση του ιλίγγου γίνεται μια πλήρης ωτονευρολογική εξέταση από τον ωτορινολαρυγγολόγο, καθώς και ακοόγραμμα. Η πιο συχνή αιτία είναι ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσεως. Χαρακτηρίζεται από συχνά επεισόδια μικρής διάρκειας έντονου ιλίγγου, που προκαλούνται από συγκεκριμένες κινήσεις της κεφαλής (στροφή στο κρεβάτι, σκύψιμο, ανύψωση κεφαλής κ.τ.λ.). Ενώ ο ίλιγγος διαρκεί λίγα δευτερόλεπτα, η ναυτία και η διαταραχή της ισορροπίας μπορεί να διαρκέσουν περισσότερο. Αιτία είναι η μετατόπιση της ωτοκονίας (κρυστάλλων ανθρακικού ασβεστίου που βρίσκονται στον λαβύρινθο) από την αίθουσα στους ημικύκλιους σωλήνες. Η πάθηση είναι συνήθως ιδιοπαθής. Ενίοτε μπορεί να οφείλεται σε χρόνια ωτίτιδα, ωτοχειρουργική επέμβαση κ.τ.λ. Η διάγνωση τίθεται με το ιστορικό και τη φυσική εξέταση (δοκιμασία Dix-Hallpike). Η θεραπεία γίνεται στην ίδια συνεδρία, στο εξεταστικό κρεβάτι, χωρίς αναισθησία, και συνίσταται σε δοκιμασίες επανατοποθέτησης της ωτοκονίας (Χειρισμός Epley). Η θεραπευτική αυτή μέθοδος είναι αποτελεσματική σε ποσοστό 95% με άμεσο αποτέλεσμα για τον ασθενή. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί δεύτερη συνεδρία ή/και εξειδικευμένες ασκήσεις αιθουσαίας αποκατάστασης, που θα εκτελεί ο ασθενής στο σπίτι του.
Η διάρκεια των συμπτωμάτων.
Η συνύπαρξη βαρηκοΐας (κυμαινόμενη, αιφνίδια, προοδευτική).
Το αίσθημα πληρότητας στο αφτί ή/και οι εμβοές.
Το ωτολογικό ιστορικό (χρόνια ωτίτιδα, ωτοσκλήρυνση).
Το αν επιδεινώνεται ο ίλιγγος με συγκεκριμένες κινήσεις της κεφαλής.
Το ιστορικό ημικρανιών.
Άλλα συμπτώματα (όρασης, αιμωδίες, δυσφαγία, δυσαρθρία κ.ά.).
Άλλες παθήσεις (υπόταση, υπέρταση, αναιμία κ.ά.).
Για τη διερεύνηση του ιλίγγου γίνεται μια πλήρης ωτονευρολογική εξέταση από τον ωτορινολαρυγγολόγο, καθώς και ακοόγραμμα. Η πιο συχνή αιτία είναι ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσεως. Χαρακτηρίζεται από συχνά επεισόδια μικρής διάρκειας έντονου ιλίγγου, που προκαλούνται από συγκεκριμένες κινήσεις της κεφαλής (στροφή στο κρεβάτι, σκύψιμο, ανύψωση κεφαλής κ.τ.λ.). Ενώ ο ίλιγγος διαρκεί λίγα δευτερόλεπτα, η ναυτία και η διαταραχή της ισορροπίας μπορεί να διαρκέσουν περισσότερο. Αιτία είναι η μετατόπιση της ωτοκονίας (κρυστάλλων ανθρακικού ασβεστίου που βρίσκονται στον λαβύρινθο) από την αίθουσα στους ημικύκλιους σωλήνες. Η πάθηση είναι συνήθως ιδιοπαθής. Ενίοτε μπορεί να οφείλεται σε χρόνια ωτίτιδα, ωτοχειρουργική επέμβαση κ.τ.λ. Η διάγνωση τίθεται με το ιστορικό και τη φυσική εξέταση (δοκιμασία Dix-Hallpike). Η θεραπεία γίνεται στην ίδια συνεδρία, στο εξεταστικό κρεβάτι, χωρίς αναισθησία, και συνίσταται σε δοκιμασίες επανατοποθέτησης της ωτοκονίας (Χειρισμός Epley). Η θεραπευτική αυτή μέθοδος είναι αποτελεσματική σε ποσοστό 95% με άμεσο αποτέλεσμα για τον ασθενή. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί δεύτερη συνεδρία ή/και εξειδικευμένες ασκήσεις αιθουσαίας αποκατάστασης, που θα εκτελεί ο ασθενής στο σπίτι του.