Οι πιστοί του τον αποκαλούν Κυρίαρχο Αρχάγγελο, Ωκεανό της Σοφίας και πιστεύουν ότι είναι η 14η μετενσάρκωση του Βούδα. Θρησκευτικός και πολιτικός ηγέτης των Θιβετιανών, λατρεύεται με όλες τις τιμές που αρμόζουν σ' ένα Θεό.
Ο 14ος Δαλάι Λάμα γεννιέται ως Λάμο Ντοντράμπ (ή Θοντράπ, κατά άλλη γραφή) στις 6 Ιουλίου 1935 σε μικρό αγροτικό οικισμό στα βορειοανατολικά του Θιβέτ. Έπειτα από πολλούς μήνες αναζήτησης του διαδόχου του 13ου Δαλάι Λάμα, τα ιερά σημάδια φέρνουν τους βουδιστές μοναχούς στην απομονωμένη κοιλάδα που ζούσε ο Λάμο, (Τεντζίν) ο οποίος επιλέγεται ως η 14η ενσάρκωση του Δαλάι Λάμα στα 2 του χρόνια
Τα μυστικά του λαμαϊσμού
Ο λαμαϊσμός είναι μια περίεργη μορφή του βουδισμού που συναντιέται κυρίως στο Θιβέτ, αλλά και στη Μογγολία, στο Μπουτάν και σε ορισμένες περιοχές της Κίνας. Προήλθε από τις Ινδίες με τη μορφή του Μαχαγιάνα, δηλαδή του εξελιγμένου βουδισμού. Επίσημη γλώσσα της θρησκείας είναι η θιβετιανή, αν και ορισμένες από τις μαγικές επικλήσεις γίνονται στη σανσκριτική. Διαφέρει από τον κλασικό βουδισμό τόσο στη διδασκαλία όσο και στην οργάνωση και στα θρησκευτικά έθιμα.
Βασική διδασκαλία του λαμαϊσμού είναι το σούνγκα, δηλαδή το κενό. Σύμφωνα με αυτήν, ο φαινομενικός κόσμος και τα πάντα μέσα σε αυτόν υπάρχουν αλλά δεν έχουν πραγματική υπόσταση. Από τη διδασκαλία του κλασικού βουδισμού οι λαμαϊστές κράτησαν όλα τα στοιχεία περί μετεμψύχωσης. Επιπλέον υιοθέτησαν την αντίληψη σύμφωνα με την οποία ο κάθε Βούδας έχει προετοιμάσει τον δικό του παράδεισο μέσα στον οποίο προετοιμάζει τους μαθητές του για την τελική σωτηρία. Πιστεύουν δε ότι οι παράδεισοι αυτοί είναι αναρίθμητοι, όπως αναρίθμητοι είναι και οι Βούδες. Αρχηγός όλων είναι ο Δαλάι Λάμα, που είναι και κοσμικός ηγεμόνας της χώρας και δεύτερος κατά σειράν ο Τάσι Λάμα. Το Θιβέτ είναι το υψηλότερο υψίπεδο της γης. Οι κοιλάδες του βρίσκονται σε υψόμετρα από 3.500 ως 5.300 μέτρα, τα οροπέδιά του φθάνουν τις 4.000 μέτρα, ενώ οι κορυφές των βουνών του, χαμένες όλο τον χρόνο μέσα στα σύννεφα, φθάνουν ως τις 7.000 μέτρα. Δικαιολογημένα οι κάτοικοί του το αποκαλούν «Σκεπή του κόσμου» και «Χώρα των χιονιών». Στα βόρεια και βορειοδυτικά της χώρας απλώνεται η περιοχή των λιμνών: μια περιοχή, ίση σε έκταση με τη Γαλλία, στην οποία βρίσκονται χιλιάδες μεγάλες και μικρές λίμνες, συμπεριλαμβανομένης και της λίμνης Χόρα, η οποία σε υψόμετρο 5.200 μέτρων είναι η υψηλότερη λίμνη του κόσμου. Στα ανατολικά απλώνεται η περιφέρεια των ποταμών, στην οποία βρίσκονται μεταξύ άλλων και οι πηγές των ποταμών Βραχμαπούτρα, Γιανγκ-τσε, Μεκόνγκ και Κίτρινου ποταμού.
Ο λαμαϊσμός είναι μια περίεργη μορφή του βουδισμού που συναντιέται κυρίως στο Θιβέτ, αλλά και στη Μογγολία, στο Μπουτάν και σε ορισμένες περιοχές της Κίνας. Προήλθε από τις Ινδίες με τη μορφή του Μαχαγιάνα, δηλαδή του εξελιγμένου βουδισμού. Επίσημη γλώσσα της θρησκείας είναι η θιβετιανή, αν και ορισμένες από τις μαγικές επικλήσεις γίνονται στη σανσκριτική. Διαφέρει από τον κλασικό βουδισμό τόσο στη διδασκαλία όσο και στην οργάνωση και στα θρησκευτικά έθιμα.
Βασική διδασκαλία του λαμαϊσμού είναι το σούνγκα, δηλαδή το κενό. Σύμφωνα με αυτήν, ο φαινομενικός κόσμος και τα πάντα μέσα σε αυτόν υπάρχουν αλλά δεν έχουν πραγματική υπόσταση. Από τη διδασκαλία του κλασικού βουδισμού οι λαμαϊστές κράτησαν όλα τα στοιχεία περί μετεμψύχωσης. Επιπλέον υιοθέτησαν την αντίληψη σύμφωνα με την οποία ο κάθε Βούδας έχει προετοιμάσει τον δικό του παράδεισο μέσα στον οποίο προετοιμάζει τους μαθητές του για την τελική σωτηρία. Πιστεύουν δε ότι οι παράδεισοι αυτοί είναι αναρίθμητοι, όπως αναρίθμητοι είναι και οι Βούδες. Αρχηγός όλων είναι ο Δαλάι Λάμα, που είναι και κοσμικός ηγεμόνας της χώρας και δεύτερος κατά σειράν ο Τάσι Λάμα. Το Θιβέτ είναι το υψηλότερο υψίπεδο της γης. Οι κοιλάδες του βρίσκονται σε υψόμετρα από 3.500 ως 5.300 μέτρα, τα οροπέδιά του φθάνουν τις 4.000 μέτρα, ενώ οι κορυφές των βουνών του, χαμένες όλο τον χρόνο μέσα στα σύννεφα, φθάνουν ως τις 7.000 μέτρα. Δικαιολογημένα οι κάτοικοί του το αποκαλούν «Σκεπή του κόσμου» και «Χώρα των χιονιών». Στα βόρεια και βορειοδυτικά της χώρας απλώνεται η περιοχή των λιμνών: μια περιοχή, ίση σε έκταση με τη Γαλλία, στην οποία βρίσκονται χιλιάδες μεγάλες και μικρές λίμνες, συμπεριλαμβανομένης και της λίμνης Χόρα, η οποία σε υψόμετρο 5.200 μέτρων είναι η υψηλότερη λίμνη του κόσμου. Στα ανατολικά απλώνεται η περιφέρεια των ποταμών, στην οποία βρίσκονται μεταξύ άλλων και οι πηγές των ποταμών Βραχμαπούτρα, Γιανγκ-τσε, Μεκόνγκ και Κίτρινου ποταμού.
Η ονομασία "Δαλάι Λάμα" είναι συνδυασμός της Μογγολικής λέξης "Δαλάι" που σημαίνει "ωκεανός" και της Θιβετιανής λέξης "μπλα-μα" (μπ δασύ) που σημαίνει "γκουρού", "δάσκαλος". Ο Δαλάι Λάμα ήταν μέχρι το 1950 ο πολιτικός αρχηγός του Θιβέτ. Θεωρείται ότι αντιπροσωπεύει στη γη τη ζωντανή ενσάρκωση του Βαδισάτβα Αβαλοκιτέσβαρα, που είναι μια από τις μορφές του Βούδα και συγκεκριμένα η μορφή του ελέους. Η πνευματική δικαιοδοσία του Δαλάι Λάμα επεκτείνεται και πέρα από το Θιβέτ ως τη Μογγολία, σε ένα μέρος της Κίνας και στα Βασίλεια του Μπουτάν και του Σικκίμ. Μέχρι το 1959 η έδρα του Δαλάι Λάμα ήταν η πρωτεύουσα του Θιβέτ, Λάσα. Το 1959, όταν κατέλαβαν το Θιβέτ οι Κινέζοι, ο Δαλάι Λάμα κατέφυγε στην Ινδία. Μετά τον θάνατο του Δαλάι Λάμα ο διάδοχός του εκλέγεται στο πρόσωπο του παιδιού, που την ώρα του θανάτου του γεννιέται και που, όπως ισχυρίζονται οι Λάμα, αναγνωρίζουν στο παιδί αυτό μερικά σημάδια που δείχνουν ότι είναι η νέα ενσάρκωση του Βούδα του Αβαλοκιτέσβαρα. Οι Θιβετιανοί πιστεύουν ότι ένας Λάμα δεν πεθαίνει ποτέ, πόσο μάλλον ο Δαλάι Λάμα. Πιστεύουν ότι απλώς αφήνει τη μία ενσάρκωσή του για να συναντήσει την επόμενη. και ότι όλοι οι Δαλάι Λάμα είναι το ίδιο ον, ο Βούδας, σε διαφορετικές ενσαρκώσεις. Οταν αφήνει τη μία ενσάρκωσή του το ιερατείο αναλαμβάνει να ανακαλύψει την επόμενη. Είναι ένα έργο ιδιαίτερα δύσκολο γιατί όχι μόνο πρέπει να ερμηνεύσουν σωστά τα ιερά σημάδια που θα τους οδηγήσουν σε αυτήν, αλλά θα πρέπει να πείσουν και τους υπόλοιπους ότι έχουν όντως ανακαλύψει τον επόμενο Θεό.
Τα επίσημα αυτά πρακτικά της ενσάρκωσης υποβάλλονταν στην Κίνα, όταν ακόμη το Θιβέτ ήταν αυτόνομη επαρχία της Κίνας και η κινεζική κυβέρνηση επικύρωνε την ενσάρκωση και φυσικά και τη διαδοχή.Η αίρεση των Λάμα είναι σχετικά νέα θρησκεία που ιδρύθηκε τον 15ο αιώνα από τον δάσκαλο του Βουδισμού Τσονν α - πα, που ο τρίτος διάδοχός του αναγνωρίστηκε από τους Μογγόλους ως ηγεμόνας του Θιβέτ.
Τα επίσημα αυτά πρακτικά της ενσάρκωσης υποβάλλονταν στην Κίνα, όταν ακόμη το Θιβέτ ήταν αυτόνομη επαρχία της Κίνας και η κινεζική κυβέρνηση επικύρωνε την ενσάρκωση και φυσικά και τη διαδοχή.Η αίρεση των Λάμα είναι σχετικά νέα θρησκεία που ιδρύθηκε τον 15ο αιώνα από τον δάσκαλο του Βουδισμού Τσονν α - πα, που ο τρίτος διάδοχός του αναγνωρίστηκε από τους Μογγόλους ως ηγεμόνας του Θιβέτ.
Ο Τεντζίν ξεκίνησε τη θρησκευτική προπαρασκευή του σε ηλικία 6 ετών, όταν ήρθε στη Λάσα για να διδαχθεί αρχές λογικής, ιατρικής και σανσκριτικά, αλλά και τη βουδιστική φιλοσοφία και τη θιβετιανή τέχνη και πολιτισμό. Αργότερα μυήθηκε στον βουδιστικό μοναχισμό και τη μεταφυσική, αν και συνέχισε τη μαθητεία στην αυστηρή λογική και την επιστημολογία.
Το δυτικό θησαυροφυλάκιο
Οι πρώτες ιστορικές αναφορές στο Θιβέτ ανάγονται στο έτος 636 μ.Χ., όταν ένας ινδός βασιλιάς έφερε εδώ τον βουδισμό και ίδρυσε τη Λάσα και το βασίλειο του Θιβέτ. Στα τέλη του 10ου αι. το βασίλειο είχε διαιρεθεί σε μικρότερα κράτη, αλλά το 1026 ο ινδός βουδιστής Ατίσα εγκαταστάθηκε στο Θιβέτ, αναζωπύρωσε το θρησκευτικό αίσθημα των κατοίκων και ένωσε ξανά τα διάφορα κρατίδια σε ένα κοινό κράτος. Ηταν και ο πρώτος Λάμα που κυβέρνησε τη χώρα. Ο πρόεδρος Μάο επιθυμούσε βαθύτατα τρία πράγματα: την Ταϊβάν, την Κορέα και το Θιβέτ. Το μόνο που κατάφερε να αποκτήσει ήταν το Θιβέτ. Οι Κινέζοι αποκαλούν το Θιβέτ Ζιζάνγκ, που σημαίνει «Το δυτικό μας θησαυροφυλάκιο». Η χώρα διαθέτει εύφορες εκτάσεις στην Ανατολή και στον Νότο και μεγάλα κοιτάσματα ουρανίου, λιθίου, βόρακα και χρυσού. Εχει επίσης στρατηγική σημασία, μια και όποιος ελέγχει το θιβετιανό οροπέδιο επιβλέπει ολόκληρη την Ασία. Επίσης, επειδή εδώ βρίσκονται οι πηγές μερικών από τους μεγαλύτερους ποταμούς της ηπείρου, είναι ευνόητο ότι ο κυρίαρχος του Θιβέτ ελέγχει τα αποθέματα νερού για πολλές περιοχές της Ασίας. Το 1950 ο Μάο έστειλε τις στρατιές του εναντίον της χώρας με την εντολή «να απελευθερώσουν τους καταπιεσμένους Θιβετιανούς, να ενώσουν τη χώρα με τη μητέρα πατρίδα και να προστατεύσουν το Θιβέτ από τις δυνάμεις του ιμπεριαλισμού». Το γεγονός ότι οι στρατιές του επιχειρούσαν μια ιμπεριαλιστική εκστρατεία αποσιωπήθηκε από τον πρόεδρο. Οι Θιβετιανοί, λαός ιδιαίτερα στερημένος και με ανύπαρκτη σχεδόν στρατιωτική δύναμη, αντέδρασαν με τα μόνα όπλα που διέθεταν: με προσευχές και με λιτανείες.
Ο Δαλάι Λάμα σε ηλικία 14 ετών αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα και να καταφύγει στη γειτονική Ινδία. Μαζί του είχε 1.000 μουλάρια φορτωμένα με τους πιο σπάνιους θιβετιανούς θησαυρούς. Λίγους μήνες μετά επέστρεψε για να διαπραγματευθεί με τον Μάο. Στην επιστροφή του ανακάλυψε με τρόμο ότι τα κινεζικά στρατεύματα κατοχής και οι θιβετιανοί συνεργάτες τους είχαν εγκαθιδρύσει ένα καθεστώς τρόμου και επιδίδονταν σε παντός είδους ακρότητες. Τα πάντα είχαν κολεκτιβοποιηθεί. Ολόκληρες οικογένειες εύπορων Θιβετιανών οδηγούνταν στις κεντρικές πλατείες των χωριών, όπου τους ανάγκαζαν να ομολογήσουν «τα εγκλήματά τους κατά του λαού». Οσοι δεν ήταν αρκετά πειστικοί εκτελούνταν επί τόπου.
Οι πρώτες ιστορικές αναφορές στο Θιβέτ ανάγονται στο έτος 636 μ.Χ., όταν ένας ινδός βασιλιάς έφερε εδώ τον βουδισμό και ίδρυσε τη Λάσα και το βασίλειο του Θιβέτ. Στα τέλη του 10ου αι. το βασίλειο είχε διαιρεθεί σε μικρότερα κράτη, αλλά το 1026 ο ινδός βουδιστής Ατίσα εγκαταστάθηκε στο Θιβέτ, αναζωπύρωσε το θρησκευτικό αίσθημα των κατοίκων και ένωσε ξανά τα διάφορα κρατίδια σε ένα κοινό κράτος. Ηταν και ο πρώτος Λάμα που κυβέρνησε τη χώρα. Ο πρόεδρος Μάο επιθυμούσε βαθύτατα τρία πράγματα: την Ταϊβάν, την Κορέα και το Θιβέτ. Το μόνο που κατάφερε να αποκτήσει ήταν το Θιβέτ. Οι Κινέζοι αποκαλούν το Θιβέτ Ζιζάνγκ, που σημαίνει «Το δυτικό μας θησαυροφυλάκιο». Η χώρα διαθέτει εύφορες εκτάσεις στην Ανατολή και στον Νότο και μεγάλα κοιτάσματα ουρανίου, λιθίου, βόρακα και χρυσού. Εχει επίσης στρατηγική σημασία, μια και όποιος ελέγχει το θιβετιανό οροπέδιο επιβλέπει ολόκληρη την Ασία. Επίσης, επειδή εδώ βρίσκονται οι πηγές μερικών από τους μεγαλύτερους ποταμούς της ηπείρου, είναι ευνόητο ότι ο κυρίαρχος του Θιβέτ ελέγχει τα αποθέματα νερού για πολλές περιοχές της Ασίας. Το 1950 ο Μάο έστειλε τις στρατιές του εναντίον της χώρας με την εντολή «να απελευθερώσουν τους καταπιεσμένους Θιβετιανούς, να ενώσουν τη χώρα με τη μητέρα πατρίδα και να προστατεύσουν το Θιβέτ από τις δυνάμεις του ιμπεριαλισμού». Το γεγονός ότι οι στρατιές του επιχειρούσαν μια ιμπεριαλιστική εκστρατεία αποσιωπήθηκε από τον πρόεδρο. Οι Θιβετιανοί, λαός ιδιαίτερα στερημένος και με ανύπαρκτη σχεδόν στρατιωτική δύναμη, αντέδρασαν με τα μόνα όπλα που διέθεταν: με προσευχές και με λιτανείες.
Ο Δαλάι Λάμα σε ηλικία 14 ετών αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα και να καταφύγει στη γειτονική Ινδία. Μαζί του είχε 1.000 μουλάρια φορτωμένα με τους πιο σπάνιους θιβετιανούς θησαυρούς. Λίγους μήνες μετά επέστρεψε για να διαπραγματευθεί με τον Μάο. Στην επιστροφή του ανακάλυψε με τρόμο ότι τα κινεζικά στρατεύματα κατοχής και οι θιβετιανοί συνεργάτες τους είχαν εγκαθιδρύσει ένα καθεστώς τρόμου και επιδίδονταν σε παντός είδους ακρότητες. Τα πάντα είχαν κολεκτιβοποιηθεί. Ολόκληρες οικογένειες εύπορων Θιβετιανών οδηγούνταν στις κεντρικές πλατείες των χωριών, όπου τους ανάγκαζαν να ομολογήσουν «τα εγκλήματά τους κατά του λαού». Οσοι δεν ήταν αρκετά πειστικοί εκτελούνταν επί τόπου.
Το 1950, σε ηλικία 15 ετών, ο Τεντζίν ανέλαβε πλήρως τον ρόλο του Δαλάι Λάμα, γινόμενος έτσι ο αδιαμφισβήτητος πνευματικός και πολιτικός ηγέτης 3 εκατομμυρίων Θιβετιανών. Η διακυβέρνησή του έμελλε να είναι εξαιρετικά βραχύβια: τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς ο παντοδύναμος στρατός της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας εισβάλει στο Θιβέτ συναντώντας συμβολική αντίσταση…
Τον Μάρτιο του 1959 ξέσπασαν στη Λάσα μεγάλες ταραχές. Κινέζοι στρατιώτες περικύκλωσαν το θερινό ανάκτορο στη Λάσα όπου κρυβόταν ο Δαλάι Λάμα. Τριάντα χιλιάδες Θιβετιανοί και 25.000 μοναχοί συγκεντρώθηκαν γύρω από το ανάκτορο για να προστατεύσουν τον Θεό τους από τους Κινέζους, των οποίων οι προθέσεις ήταν πλέον εμφανείς: να συλλάβουν τον Δαλάι Λάμα. Οι ταραχές είχαν ξεκινήσει εδώ και μήνες. Χιλιάδες θιβετιανοί αντάρτες είχαν καταφέρει αξιόλογα πλήγματα ενάντια στον στρατό κατοχής. Μια σημαντική κινεζική στρατιωτική βάση, λίγες ώρες μόνο από τη Λάσα, την πολιορκούσαν αντάρτες εκπαιδευμένοι από τη CIA. Οι Κινέζοι γνώριζαν ότι αν είχαν στα χέρια τους τον Δαλάι Λάμα θα μπορούσαν να εκβιάσουν τους Θιβετιανούς και να παραλύσουν την αντίστασή τους. Μέσω ενός αντιπροσώπου οι κινεζικές αρχές ειδοποίησαν τον Δαλάι Λάμα ότι αν δεν παραδινόταν θα πυροβολούσαν το πλήθος. Εκείνος έστειλε να φωνάξουν τον μοναχό Λομπσάνγκ Γιγκμέ, τον επίσημο μάντη, που είχε το χάρισμα να επικοινωνεί με το πνεύμα Νετσούνγκ, που είναι ένας από τους πνευματικούς οδηγούς του Δαλάι Λάμα. Ο Γιγκμέ έπεσε σε ύπνωση για να επικοινωνήσει με το πνεύμα. Ξαφνικά άρχισε να φωνάζει: «Φύγε! Φύγε απόψε». Στη συνέχεια άρπαξε μολύβι και χαρτί και άρχισε να γράφει ακριβείς οδηγίες για την απόδραση του Δαλάι Λάμα από το Θιβέτ. Αυτό που δεν γνώριζε ο Δαλάι Λάμα ήταν το γεγονός ότι οι οδηγίες του μοναχού είχαν υπαγορευθεί από τη CIA σε συνεννόηση με τους θιβετιανούς αντάρτες. Ενας Θεός πιόνι στο παιχνίδι του Ψυχρού Πολέμου και της realpolitic.
Η απόδραση του Δαλάι Λάμα από τη χώρα ήταν μία από τις πιο τολμηρές επιχειρήσεις της αμερικανικής υπηρεσίας πληροφοριών και παρέμεινε μυστική για πολλές δεκαετίες. Την αποστολή καθοδηγούσε ο διευθυντής της CIA Allen Dulles αλλά υπεύθυνος για την ολοκλήρωσή της ήταν ένας πράκτορας της CIA, ο οποίος μετά τη συνταξιοδότησή του αποκάλυψε τις λεπτομέρειες της διάσωσης στον Τύπο με τον όρο να παραμείνει ανώνυμος.
Η απόδραση του Δαλάι Λάμα από τη χώρα ήταν μία από τις πιο τολμηρές επιχειρήσεις της αμερικανικής υπηρεσίας πληροφοριών και παρέμεινε μυστική για πολλές δεκαετίες. Την αποστολή καθοδηγούσε ο διευθυντής της CIA Allen Dulles αλλά υπεύθυνος για την ολοκλήρωσή της ήταν ένας πράκτορας της CIA, ο οποίος μετά τη συνταξιοδότησή του αποκάλυψε τις λεπτομέρειες της διάσωσης στον Τύπο με τον όρο να παραμείνει ανώνυμος.
Καθώς ο Δαλάι Λάμα ετοιμαζόταν να αποδράσει δυνάμεις των ανταρτών είχαν απλωθεί στις νότιες επαρχίες της χώρας, έτοιμες να καθυστερήσουν τους κινέζους διώκτες του ηγέτη τους. Τα χαράματα της 18ης Μαρτίου μεταμφιεσμένος σε απλό χωρικό ο Δαλάι Λάμα πέρασε ένα τουφέκι στον ώμο του και ξεκίνησε για άλλη μια φορά το μακρύ ταξίδι προς την Ινδία. Το επόμενο πρωινό ο Δαλάι Λάμα και η συνοδεία του έφτασαν στο πέρασμα Τσε-Λα που βρίσκεται σε υψόμετρο 5.500 μέτρων. Στην κοιλάδα που απλωνόταν κάτω από τα πόδια τους βρισκόταν η Λάσα και αυτή ήταν η τελευταία φορά που ο Δαλάι Λάμα θα έβλεπε την πόλη στην οποία είχε ανακηρυχθεί Θεός. Υστερα από 12 ημέρες, αφού είχαν περάσει και την τελευταία οροσειρά των Ιμαλαΐων, οι ταξιδιώτες πέρασαν επιτέλους τα ινδικά σύνορα. Στους επόμενους μήνες τους ακολούθησαν στην εξορία 100.000 Θιβετιανοί, μεταξύ των οποίων σύσσωμο το ιερατείο και οι καλύτερες οικογένειες της χώρας. Από όσους έμειναν πίσω 87.000 σφαγιάστηκαν σε διάστημα λίγων μηνών. Οι θηριωδίες των Κινέζων έγιναν ακόμη πιο άγριες στα χρόνια της Μορφωτικής Επανάστασης, από το 1966 ως το 1977. Ολόκληρα χωριά σβήστηκαν από τον χάρτη και οι κάτοικοί τους εκτελέστηκαν με τον πιο φρικιαστικό τρόπο. Τα παιδιά αναγκάζονταν να εκτελέσουν τους γονείς τους και οι μαθητές τους δασκάλους τους. Εκτός από 40, τα υπόλοιπα από τα 6.254 μοναστήρια της χώρας λεηλατήθηκαν και οι θησαυροί τους ιερά κειμήλια, χρυσός και ασήμι συνολικής αξίας 80 δισ. δολαρίων μεταφέρθηκαν στη «μητέρα πατρίδα» με στρατιωτικά κονβόι και από εκεί άρχισαν να εμφανίζονται στους μεγάλους οίκους δημοπρασιών του Χονγκ Κονγκ και της Δύσης. Αμέτρητα ξυλόγλυπτα με ιερές γραφές παραδόθηκαν στη φωτιά. Στα μοναστήρια που παρέμειναν ανοιχτά τα τεράστια πορτρέτα του Μάο αντικατέστησαν τις ντελικάτες θιβετιανές τοιχογραφίες. Δεκάδες χιλιάδες Θιβετιανοί συγκεντρώθηκαν στα νότια και ανατολικά της χώρας, σε στρατόπεδα εργασίας. Μόνο μερικές εκατοντάδες επέζησαν.
Με την υγεία του κλονισμένη, ο εξόριστος θιβετιανός μοναχός προσπαθεί εδώ και δεκαετίες να περισώσει ό,τι μπορεί από τη Σκεπή του Κόσμου προτού γκρεμιστεί το Θιβέτ υπό το βάρος της πελώριας κομμουνιστικής Κίνας, αν και ο αγώνας ήταν από την πρώτη στιγμή άνισος.
Δεν υπέφεραν όμως μόνο οι άνθρωποι από την κινεζική εισβολή. Εκατομμύρια γάτες, πουλιά και χαριτωμένα Λάσα Απσος εξοντώθηκαν με τη δικαιολογία ότι ήταν παράσιτα και απομεινάρια της προηγούμενης, παρακμασμένης κοινωνίας. Τα άγρια ζώα του Θιβέτ επειδή δεν είχαν απειληθεί ποτέ από τους ανθρώπους ήταν ευκολοπλησίαστα, με αποτέλεσμα να γίνονται εύκολος στόχος. Ολόκληρα σμήνη από άγρια πουλιά και αμέτρητα κοπάδια από ζώα αντιλόπες, γαζέλες, γιακ, άγρια πρόβατα και κατσίκια εξοντώθηκαν και έγιναν τροφή για τις δυνάμεις κατοχής. Τα απέραντα παρθένα δάση του Ανατολικού Θιβέτ παραδόθηκαν στους υλοτόμους. Ολόκληρη η περιοχή της Ανατολικής Ασίας υποφέρει ακόμη από τις οικολογικές συνέπειες της μαζικής καταστροφής αυτών των δασών.
Η εξορία του Αρχαγγέλου
Με έδρα την Νταραμσάλα των Ινδιών ο Δαλάι Λάμα και η εξόριστη κυβέρνηση του Θιβέτ προσπαθούν να ανακουφίσουν όσο γίνεται τον θιβετιανό λαό και είναι έτοιμοι να επιστρέψουν στη χώρα στην περίπτωση που οι Κινέζοι αποσυρθούν. Βασικοί πόροι τους είναι οι θησαυροί που είχαν πάρει μαζί τους στην πρώτη απόδραση του Δαλάι Λάμα και οι εισφορές των υπόλοιπων θιβετιανών εξορίστων. Ο υπόλοιπος «ελεύθερος» κόσμος παρακολουθεί όσα έγιναν και γίνονται στη μακρινή αυτή χώρα με αδιαφορία.
Η εξορία του Αρχαγγέλου
Με έδρα την Νταραμσάλα των Ινδιών ο Δαλάι Λάμα και η εξόριστη κυβέρνηση του Θιβέτ προσπαθούν να ανακουφίσουν όσο γίνεται τον θιβετιανό λαό και είναι έτοιμοι να επιστρέψουν στη χώρα στην περίπτωση που οι Κινέζοι αποσυρθούν. Βασικοί πόροι τους είναι οι θησαυροί που είχαν πάρει μαζί τους στην πρώτη απόδραση του Δαλάι Λάμα και οι εισφορές των υπόλοιπων θιβετιανών εξορίστων. Ο υπόλοιπος «ελεύθερος» κόσμος παρακολουθεί όσα έγιναν και γίνονται στη μακρινή αυτή χώρα με αδιαφορία.
Με νέα έδρα την Νταραμσάλα της βόρειας Ινδίας, ο εδώ και δεκαετίες εξόριστος πολιτικός και πνευματικός ηγέτης έχει επιδοθεί σε ένα σφοδρό ανθρωπιστικό έργο, τόσο με τις πανανθρώπινες διακηρύξεις του όσο και τη σοφία που τον διακρίνει, παρά το γεγονός ότι οι Κινέζοι δεν φαίνονται διατεθειμένοι να συμφιλιωθούν μαζί του και ό,τι εκπροσωπεί.
Οι Αμερικανοί στην αρχή, με τη σκέψη ότι το Θιβέτ θα τους ήταν χρήσιμο στον Ψυχρό Πόλεμο ενάντια στον κομμουνισμό, το υποστήριξαν. Θιβετιανοί αντάρτες εκπαιδεύονταν από τη CIA στην τεχνική του ανταρτοπόλεμου με απόλυτη μυστικότητα στο Καμπ Χέιλ του Κολοράντο και στη συνέχεια έπεφταν με αλεξίπτωτα στα οροπέδια του Θιβέτ για να ενισχύσουν την τοπική αντίσταση. Το 1979 όμως ο μετρ της διεθνούς δολοπλοκίας Χένρι Κίσινγκερ συμβούλεψε τον Νίξον να αναθερμάνει τις σχέσεις του με τον Μάο και να αγωνιστούν από κοινού εναντίον των Σοβιετικών. Κάθε βοήθεια προς τον θιβετιανό λαό σταμάτησε απότομα. Το Θιβέτ θυσιάστηκε στον βωμό ενός μεγαλύτερου παιχνιδιού. Οι περισσότεροι αντάρτες στριμώχτηκαν ανάμεσα στα στρατεύματα της Κίνας και του Νεπάλ και όταν ο Δαλάι Λάμα τους διέταξε να μη χρησιμοποιήσουν βία, εκείνοι προτίμησαν να αυτοκτονήσουν κόβοντας τους λαιμούς τους παρά να τον παρακούσουν. Ετσι έσβησε η θιβετιανή αντίσταση.Για να μη δυσαρεστηθούν οι Κινέζοι το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών αρνήθηκε να δώσει βίζα στον Δαλάι Λάμα το 1960 και το 1977. Δύο χρόνια αργότερα του επέτρεψαν τελικά την είσοδο στη χώρα. Οταν ο Δαλάι Λάμα βραβεύτηκε με το Νομπέλ Ειρήνης το 1989, ο Λευκός Οίκος δεν τόλμησε να στείλει ούτε συγχαρητήριο τηλεγράφημα. Μπορεί ο κίνδυνος των Σοβιετικών να μην υπάρχει πια, αλλά η Κίνα συνεχίζει να αποτελεί το 1/4 της παγκόσμιας αγοράς. Στο πρόσφατο άνοιγμα των σινοαμερικανικών σχέσεων το Θιβέτ παραμένει ξεχασμένο και οι όποιες μυστικές πιέσεις γίνονται δεν είναι παρά ατού στο πόκερ των διαπραγματεύσεων.
«Αυτός ο αιώνας ήταν ιδιαίτερα δύσκολος όχι μόνο για το Θιβέτ αλλά και για όλη την ανθρωπότητα.
Το καλό είναι ότι μάθαμε αρκετά και γίναμε πιο ώριμοι. Είναι ίδιον της ανθρώπινης φύσης όταν συναντά δυσκολίες να χρησιμοποιεί περισσότερο την εξυπνάδα Πιστεύω ότι ο επόμενος αιώνας θα είναι πιο ευτυχής»
Το καλό είναι ότι μάθαμε αρκετά και γίναμε πιο ώριμοι. Είναι ίδιον της ανθρώπινης φύσης όταν συναντά δυσκολίες να χρησιμοποιεί περισσότερο την εξυπνάδα Πιστεύω ότι ο επόμενος αιώνας θα είναι πιο ευτυχής»
Στα πρόσφατα χρόνια, η νέα κινεζική ηγεσία συνεχίζει τον ίδιο δρόμο της καταπίεσης και δεν έχει δείξει κανένα σημάδι σεβασμού των στοιχειωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων, αρνούμενη σθεναρά να προβεί σε οποιεσδήποτε ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Όλοι κάνουν λόγο ότι οι Κινέζοι κωλυσιεργούν περιμένοντας απλώς να πεθάνει ο Δαλάι Λάμα, ώστε να σβήσει μαζί του και το όραμα για ελεύθερο και δημοκρατικό Θιβέτ. Τον Δεκέμβριο του 2008, ο 14ος Δαλάι Λάμα κήρυξε την ημι-απόσυρσή του έχοντας μόλις υποβληθεί σε εγχείριση στη χολή.
Αποφθέγματα
•Αν μπορείς, να βοηθάς τους άλλους. Αν δεν μπορείς να το κάνεις αυτό, τουλάχιστον μην τους προκαλείς κακό.
•Δεν χρειάζονται ναοί, δεν χρειάζονται πολύπλοκες φιλοσοφίες. Ο νους και η καρδιά μου είναι οι ναοί μου· η φιλοσοφία μου είναι η καλοσύνη.
•Ο ύπνος είναι ο καλύτερος διαλογισμός.
•Αν έχεις μια ιδιαίτερη πίστη ή θρησκεία, αυτό είναι καλό. Αλλά μπορείς να επιβιώσεις και χωρίς αυτά.
•Αν θέλεις οι άλλοι να είναι ευτυχισμένοι, να είσαι συμπονετικός. Αν θες εσύ να είσαι ευτυχισμένος, να είσαι συμπονετικός.
•Να είσαι καλός όποτε αυτό είναι δυνατό. Πάντα είναι δυνατό.
•Μπορούμε να ζήσουμε χωρίς θρησκεία και διαλογισμό, αλλά δεν μπορούμε να επιβιώσουμε χωρίς ανθρώπινη αγάπη.
•Η θρησκεία μου είναι πολύ απλή. Η θρησκεία μου είναι η καλοσύνη
•Αν μπορείς, να βοηθάς τους άλλους. Αν δεν μπορείς να το κάνεις αυτό, τουλάχιστον μην τους προκαλείς κακό.
•Δεν χρειάζονται ναοί, δεν χρειάζονται πολύπλοκες φιλοσοφίες. Ο νους και η καρδιά μου είναι οι ναοί μου· η φιλοσοφία μου είναι η καλοσύνη.
•Ο ύπνος είναι ο καλύτερος διαλογισμός.
•Αν έχεις μια ιδιαίτερη πίστη ή θρησκεία, αυτό είναι καλό. Αλλά μπορείς να επιβιώσεις και χωρίς αυτά.
•Αν θέλεις οι άλλοι να είναι ευτυχισμένοι, να είσαι συμπονετικός. Αν θες εσύ να είσαι ευτυχισμένος, να είσαι συμπονετικός.
•Να είσαι καλός όποτε αυτό είναι δυνατό. Πάντα είναι δυνατό.
•Μπορούμε να ζήσουμε χωρίς θρησκεία και διαλογισμό, αλλά δεν μπορούμε να επιβιώσουμε χωρίς ανθρώπινη αγάπη.
•Η θρησκεία μου είναι πολύ απλή. Η θρησκεία μου είναι η καλοσύνη