Στο βόρειο τμήμα της Πελοποννήσου, η φυσική ομορφιά καθηλώνει. Η θέα των απόκρημνων βράχων και των διαδοχικών χαραδρών μαγεύει και προκαλεί ταυτόχρονα. Σε αυτό το μοναδικό φόντο, απλώνεται το φαράγγι του Βουραϊκού ποταμού, από τα υψίπεδα στο εσωτερικό της Πελοποννήσου έως τη θάλασσα, περικλείοντας σπανιότατα είδη βλάστησης. Μέσα από το φαράγγι, περνά περήφανος και αγέρωχος ο Οδοντωτός, το τρενάκι που συνδέει το Διακοφτό με τα Καλάβρυτα. Η διαδρομή του είναι ονειρεμένη. Την έχουν δε χαρακτηρίσει τη θεαματικότερη διαδρομή τρένου σε ολόκληρη την Ευρώπη
Πριν από 113 περίπου χρόνια, ο οδοντωτός σιδηρόδρομος Διακοπτού-Καλαβρύτων, ξεκινώντας από την παραλιακή πόλη του Διακοπτού και παράλληλα με τα χνάρια του ποταμού, έφτιαξε γέφυρες, τρύπησε σήραγγες, έριξε "δόντια" και κατάφερε να σκαρφαλώσει μέχρι τα Καλάβρυτα.Από τότε και μέχρι σήμερα, ο Βουραϊκός ποταμός και ο Οδοντωτός πορεύονται μαζί. Το τραινάκι ενσωματώθηκε τόσο καλά στο φυσικό περιβάλλον, που μοιάζει σαν να ήταν πάντα εκεί.
Η απόσταση που χωρίζει το Διακοφτό από τα Καλάβρυτα δεν ξεπερνά τα 22 χιλιόμετρα. Υψομετρικά, η διαφορά των δύο συγκεκριμένων γεωγραφικών σημείων είναι 750 μέτρα. Ως εκ τούτου, είναι αδύνατον να υπάρξει σιδηροδρομική σύνδεση με συμβατικό συρμό. Για αυτόν το λόγο, ο Οδοντωτός διαθέτει, ανάμεσα στις σιδηροτροχιές του, έναν άξονα με ειδικά «δόντια», ικανό να τον ανυψώσει με ασφάλεια μέχρι τα Καλάβρυτα, το συγκριτικά μικρό βάρος των δύο «λιλιπούτειων» βαγονιών και της ηλεκτροπετρελαιοκίνητης μονάδας που βρίσκεται τοποθετημένη ανάμεσά τους. Το πλάτος των γραμμών του «αγγίζει» τα 75 εκατοστά, το μικρότερο από κάθε άλλο σιδηροδρομικό συρμό στην Ευρώπη. Η ταχύτητα του Οδοντωτού στο ομαλό μέρος της γραμμής κυμαίνεται από 30 έως 40 χιλιόμετρα ανά ώρα. Στα σημεία όπου είναι τοποθετημένα τα ειδικά «δόντια», κατά μήκος 3,5 χιλιομέτρων της συνολικής απόστασης, η ταχύτητα μειώνεται αισθητά με συνέπεια να ποικίλει από 6 έως 15 χιλιόμετρα ανά ώρα.Το 2003, ο Οδοντωτός διέκοψε τη λειτουργία του προκειμένου να γίνουν τα απαραίτητα έργα ανακαίνισής του. Τον Ιούνιο του ’04, επαναλειτούργησε με τέσσερις σύγχρονες μηχανές και αντίστοιχους συρμούς.
Με το ξύλο και την πέτρα της περιοχής, οι τεχνικοί έκαναν για χάρη του τραίνου έργα που νομίζεις ότι τα έφτιαξε η φύση από μόνη της. Είναι το τρένο που έχει τη δυνατότητα να «σκαρφαλώνει» ψηλά, στις μεγάλες κλίσεις του εδάφους, μέσα από περιοχές με μοναδικό ενδιαφέρον περιήγησης.Με μια μοναδική διαδρομή περίπου μιας ώρας, που ξεκινά από το Διακοπτό, ο οδοντωτός διασχίζει το φαράγγι του Βουραϊκού, περνά από το χωριό Ζαχλωρού και καταλήγει στα Καλάβρυτα. Η διαδρομή 22 χιλιομέτρων που διανύει πραγματοποιείται με ταχύτητα που κυμαίνεται από 30 έως 40 χλμ. την ώρα στην απλή γραμμή και από 6 έως 15 χλμ. την ώρα στο οδοντωτό κομμάτι.
Διαδρομή
Στο πρώτο κομμάτι της, η πορεία του Οδοντωτού είναι ομαλή. Διασχίζει τις πεδινές εκτάσεις – γεμάτες με λεμονιές και ελιές – έως ότου φτάνει στο στένεμα του φαραγγιού. Εκεί, το τοπίο αλλάζει ριζικά. Ψηλοί κόκκινοι τοίχοι, διαβρωμένοι εμφανώς από την αδιάκοπη ροή του νερού, υψώνονται μπροστά στα μάτια μας. Ανάμεσα στα βουνά, ο Οδοντωτός πλησιάζει αργά και σταθερά την πρώτη του στάση, τα Νιάματα. Στη συνέχεια, τα τούνελ διαδέχονται το ένα το άλλο. Παράλληλα, το υψόμετρο ανεβαίνει αισθητά και το πρώτο «δόντι» εμπλέκεται υποχρεωτικά στην πορεία του συρμού ώστε να του προσφέρει την απαραίτητη υποβοήθηση.Η πορεία διανθίζεται από μια φυσική «πινελιά» ομορφιάς. Παρατηρώντας τις σπηλαιώδεις αίθουσες, διακρίνουμε ότι σε μια εξ αυτών, οι σταλαγμίτες έχουν σχηματίσει στήλες, οι οποίες παραπέμπουν έντονα σε ανθρώπινες μορφές. Είναι στοιχισμένες σε παράταξη, όπως ακριβώς σε μια δικαστική αίθουσα ο δικαστής, ο εισαγγελέας και ο πρόεδρος, και για αυτόν το λόγο, η τοποθεσία ονομάζεται «δικαστήριο». Επόμενος σταθμός στο διάβα του Οδοντωτού είναι οι Τρικλιές. Από εκεί, διασχίζουμε εκτάσεις με πλούσια βλάστηση και καταρράκτες και προσεγγίζουμε τις Πόρτες, το πιο στενό σημείο της διαδρομής. Το τρένο περνάει μέσα από σήραγγα, στις εισόδους της οποίας βρίσκονται τοποθετημένες δύο μεγάλες, σκουριασμένες πια, πόρτες. Παλιότερα, οι πόρτες χρησίμευαν ώστε να αποκλείεται η είσοδος στους πεζούς και η διέλευση ήταν επιτρεπτή μονάχα σιδηροδρομικά. Ακολούθως, συναντάμε ξανά τα περίφημα «δόντια» στις ράγες προτού αντικρίσουμε το σταθμό της Ζαχλωρούς. Το τοπίο είναι ονειρεμένο, ιδιαίτερα τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες. Τότε, τα τρεχούμενα νερά του ποταμού σε συνδυασμό με τα τεράστια πλατάνια συνθέτουν μια αξέχαστη εικόνα. Από τη Ζαχλωρού, υπάρχει η δυνατότητα να περπατήσει κανείς μέχρι το μοναστήρι του Μεγάλου Σπηλαίου. Συνεχίζοντας το ταξίδι με τον Οδοντωτό, περνάμε από το σταθμό της Κερπίνης, προτού καταλήξουμε στα Καλάβρυτα.
Στο πρώτο κομμάτι της, η πορεία του Οδοντωτού είναι ομαλή. Διασχίζει τις πεδινές εκτάσεις – γεμάτες με λεμονιές και ελιές – έως ότου φτάνει στο στένεμα του φαραγγιού. Εκεί, το τοπίο αλλάζει ριζικά. Ψηλοί κόκκινοι τοίχοι, διαβρωμένοι εμφανώς από την αδιάκοπη ροή του νερού, υψώνονται μπροστά στα μάτια μας. Ανάμεσα στα βουνά, ο Οδοντωτός πλησιάζει αργά και σταθερά την πρώτη του στάση, τα Νιάματα. Στη συνέχεια, τα τούνελ διαδέχονται το ένα το άλλο. Παράλληλα, το υψόμετρο ανεβαίνει αισθητά και το πρώτο «δόντι» εμπλέκεται υποχρεωτικά στην πορεία του συρμού ώστε να του προσφέρει την απαραίτητη υποβοήθηση.Η πορεία διανθίζεται από μια φυσική «πινελιά» ομορφιάς. Παρατηρώντας τις σπηλαιώδεις αίθουσες, διακρίνουμε ότι σε μια εξ αυτών, οι σταλαγμίτες έχουν σχηματίσει στήλες, οι οποίες παραπέμπουν έντονα σε ανθρώπινες μορφές. Είναι στοιχισμένες σε παράταξη, όπως ακριβώς σε μια δικαστική αίθουσα ο δικαστής, ο εισαγγελέας και ο πρόεδρος, και για αυτόν το λόγο, η τοποθεσία ονομάζεται «δικαστήριο». Επόμενος σταθμός στο διάβα του Οδοντωτού είναι οι Τρικλιές. Από εκεί, διασχίζουμε εκτάσεις με πλούσια βλάστηση και καταρράκτες και προσεγγίζουμε τις Πόρτες, το πιο στενό σημείο της διαδρομής. Το τρένο περνάει μέσα από σήραγγα, στις εισόδους της οποίας βρίσκονται τοποθετημένες δύο μεγάλες, σκουριασμένες πια, πόρτες. Παλιότερα, οι πόρτες χρησίμευαν ώστε να αποκλείεται η είσοδος στους πεζούς και η διέλευση ήταν επιτρεπτή μονάχα σιδηροδρομικά. Ακολούθως, συναντάμε ξανά τα περίφημα «δόντια» στις ράγες προτού αντικρίσουμε το σταθμό της Ζαχλωρούς. Το τοπίο είναι ονειρεμένο, ιδιαίτερα τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες. Τότε, τα τρεχούμενα νερά του ποταμού σε συνδυασμό με τα τεράστια πλατάνια συνθέτουν μια αξέχαστη εικόνα. Από τη Ζαχλωρού, υπάρχει η δυνατότητα να περπατήσει κανείς μέχρι το μοναστήρι του Μεγάλου Σπηλαίου. Συνεχίζοντας το ταξίδι με τον Οδοντωτό, περνάμε από το σταθμό της Κερπίνης, προτού καταλήξουμε στα Καλάβρυτα.
Πεζοπορία
Για τους λάτρεις της πεζοπορίας, παράλληλα κατά μήκος του Οδοντωτού, η πεζοπορική διαδρομή σας καλεί να την ανακαλύψετε. Η κατάβαση από τα Καλάβρυτα, προς το Διακοφτό διαρκεί περίπου 6 ώρες ενώ για την ανάβαση απαιτούνται 7 με 8 ώρες ανάλογα πάντα με το ρυθμό του περπατήματος. Η πορεία είναι σηματοδοτημένη με σύμβολα του Ευρωπαϊκού Μονοπατιού Ε4. Πριν χρόνια, το μονοπάτι χρησιμοποιούταν μονάχα από τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής αλλά στις μέρες μας το επισκέπτονται συχνά Έλληνες και ξένοι πεζοπόροι. Κάθε χρόνο, την τρίτη Κυριακή του Μαΐου, διοργανώνεται το Πανελλήνιο Πέρασμα, υπό την αιγίδα του Συλλόγου Ορειβασίας και Χιονοδρομίας Καλαβρύτων, το οποίο συγκεντρώνει πλήθος επισκεπτών και συμμετεχόντων.
Πληροφορίες
Σταθμός Διακοπτού 2691 043206
Τιμή εισιτηρίου: 9.50 ευρώ, 19.00 ευρώ με επιστροφή (τα παιδιά από 4-12 πληρώνουν μισό εισιτήριο)
Για τους λάτρεις της πεζοπορίας, παράλληλα κατά μήκος του Οδοντωτού, η πεζοπορική διαδρομή σας καλεί να την ανακαλύψετε. Η κατάβαση από τα Καλάβρυτα, προς το Διακοφτό διαρκεί περίπου 6 ώρες ενώ για την ανάβαση απαιτούνται 7 με 8 ώρες ανάλογα πάντα με το ρυθμό του περπατήματος. Η πορεία είναι σηματοδοτημένη με σύμβολα του Ευρωπαϊκού Μονοπατιού Ε4. Πριν χρόνια, το μονοπάτι χρησιμοποιούταν μονάχα από τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής αλλά στις μέρες μας το επισκέπτονται συχνά Έλληνες και ξένοι πεζοπόροι. Κάθε χρόνο, την τρίτη Κυριακή του Μαΐου, διοργανώνεται το Πανελλήνιο Πέρασμα, υπό την αιγίδα του Συλλόγου Ορειβασίας και Χιονοδρομίας Καλαβρύτων, το οποίο συγκεντρώνει πλήθος επισκεπτών και συμμετεχόντων.
Πληροφορίες
Σταθμός Διακοπτού 2691 043206
Τιμή εισιτηρίου: 9.50 ευρώ, 19.00 ευρώ με επιστροφή (τα παιδιά από 4-12 πληρώνουν μισό εισιτήριο)
Το Διακοπτό είναι παραθαλάσσια κωμόπολη του Νομού Αχαΐας χτισμένη στις ακτές του Κορινθιακού κόλπου. Αποτελεί έδρα του ομώνυμου πρώην δήμου. Απέχει 161 χλμ. από την Αθήνα και 54 χλμ. από την Πάτρα. Η μετάβαση στο Διακοπτό μπορεί εύκολα να γίνει, εκτός από αυτοκίνητο, και με τη χρήση των συχνότατων δρομολογίων του ΚΤΕΛ Αχαΐας με προορισμό το Αίγιο και την Πάτρα (καθώς και με τα τακτικά δρομολόγια για το Διακοπτό), όπως επίσης και με την χρήση τραίνων του Προαστιακού με ανταπόκριση στο Κιάτο.
Τα Καλάβρυτα είναι μία ιστορική πόλη της Αχαΐας, χτισμένη σε υψόμετρο από 720 έως 840 μ. στους πρόποδες του Χελμού. Ο πληθυσμός τους ανέρχεται σε 1.700 περίπου μόνιμους κατοίκους. Εδώ έχει την έδρα του ο Δήμος Καλαβρύτων. Είναι και "μαρτυρική πόλη", λόγω των δεινών που υπέστη από τους Γερμανούς, γιαυτό και αποτελεί έδρα του δικτύου μαρτυρικών πόλεων και χωριών της Ελλάδας. Τα τελευταία χρόνια έχει αναδειχθεί σε σημαντικότατο τουριστικό προορισμό με άρτιες υποδομές για όλα τα γούστα. Ιδιαίτερη ώθηση προς την κατεύθυνση αυτή έδωσε αναμφίβολα η λειτουργία του χιονοδρομικού. Δημιουργήθηκαν δεκάδες καταλύματα, νέες ταβέρνες, αρκετά καφέ μπαρ, ζαχαροπλαστεία, καταστήματα πώλησης παραδοσιακών προϊόντων, καταστήματα πώλησης και ενοικίασης ειδών σκι κλπ. Η πόλη συν τοις άλλοις διαθέτει και σύγχρονο δικαστικό μέγαρο και μίνι νοσοκομείο και σιδηροδρομικό σταθμό. Επίσης η δημοτική αρχή πρόσφατα ολοκλήρωσε και ένα δίκτυο με πεζόδρομους γύρω από το εμπορικό κέντρο, χρησιμοποιώντας κυβόλιθους και μάλιστα σε κάποια σημεία έφτιαξαν και μία καλόγουστη απομίμηση των γραμμών του οδοντωτού.
Τα Καλάβρυτα είναι μία ιστορική πόλη της Αχαΐας, χτισμένη σε υψόμετρο από 720 έως 840 μ. στους πρόποδες του Χελμού. Ο πληθυσμός τους ανέρχεται σε 1.700 περίπου μόνιμους κατοίκους. Εδώ έχει την έδρα του ο Δήμος Καλαβρύτων. Είναι και "μαρτυρική πόλη", λόγω των δεινών που υπέστη από τους Γερμανούς, γιαυτό και αποτελεί έδρα του δικτύου μαρτυρικών πόλεων και χωριών της Ελλάδας. Τα τελευταία χρόνια έχει αναδειχθεί σε σημαντικότατο τουριστικό προορισμό με άρτιες υποδομές για όλα τα γούστα. Ιδιαίτερη ώθηση προς την κατεύθυνση αυτή έδωσε αναμφίβολα η λειτουργία του χιονοδρομικού. Δημιουργήθηκαν δεκάδες καταλύματα, νέες ταβέρνες, αρκετά καφέ μπαρ, ζαχαροπλαστεία, καταστήματα πώλησης παραδοσιακών προϊόντων, καταστήματα πώλησης και ενοικίασης ειδών σκι κλπ. Η πόλη συν τοις άλλοις διαθέτει και σύγχρονο δικαστικό μέγαρο και μίνι νοσοκομείο και σιδηροδρομικό σταθμό. Επίσης η δημοτική αρχή πρόσφατα ολοκλήρωσε και ένα δίκτυο με πεζόδρομους γύρω από το εμπορικό κέντρο, χρησιμοποιώντας κυβόλιθους και μάλιστα σε κάποια σημεία έφτιαξαν και μία καλόγουστη απομίμηση των γραμμών του οδοντωτού.
Αξίζει να δείτε στα Καλάβρυτα
Αξιοθέατα πίστης και ιστορίας
Το εντυπωσιακό οκταώροφο συγκρότημα του Μεγάλου Σπηλαίου είναι κτισμένο πάνω στα κατακόρυφα, «μετεωρικά» βράχια. Κατά την παράδοση ιδρύθηκε στο δεύτερο μισό του 4ου αιώνα. Οι προσκυνητές έρχονται, για να δουν την ανάγλυφη εικόνα της Παναγίας Βρεφοκρατούσας (ή Σπηλαιώτισσας), φτιαγμένη κυρίως από κερί και μαστίχα. Η μονή της Αγίας Λαύρας θεωρείται ότι ιδρύθηκε το 961, εκεί που είναι σήμερα το λεγόμενο Παλαιομονάστηρο. Στο μουσείο της θα δείτε το λάβαρο της επανάστασης, καθώς η παράδοση, που συνδέει τη μονή με τον Παλαιών Πατρών Γερμανό, θέλει την επανάσταση του 1821 να έχει ξεκινήσει εδώ.
Διακοπές με σλάλομ και θέα τη θάλασσα
Μόλις 14 χλμ. από τα Καλάβρυτα το χιονοδρομικό κέντρο ξεχωρίζει, γιατί οι καταβάσεις γίνονται με θέα στη θάλασσα! Θεωρείται ένα από τα καλύτερα της Ελλάδας. Έχει 12 πίστες με όλους τους βαθμούς δυσκολίας, ειδικό πάρκο για σνόουμπορντ και δυνατότητα ενοικίασης snowmobile.
Η ιστορική και φιλόξενη πόλη στην αγκαλιά του Χελμού
Καλόγουστοι παραδοσιακοί ξενώνες με τζάκια, εστιατόρια, καφέ και ταβέρνες, ο κεντρικός λιθόστρωτος πεζόδρομος με τα μαγαζιά και ο γραφικός σταθμός του οδοντωτού. Η ωραιότερη πλατεία των Καλαβρύτων είναι η πλατεία Ελευθερίας -ή Χελμού- όπου υψώνεται εντυπωσιακό το ιστορικό κτήριο του ομώνυμου ξενοδοχείου. Αξιοθέατο είναι το αρχοντικό της Παλαιολογίνας, το τριώροφο πέτρινο κτήριο με τις πολεμίστρες και την καταχύστρα στην είσοδο. Στο μουσείο Ολοκαυτώματος θα μάθετε για την τραγική ιστορία των εκτελέσεων και των καταστροφών που προκάλεσαν στα Καλάβρυτα οι Γερμανοί κατακτητές το 1943.
Αξιοθέατα πίστης και ιστορίας
Το εντυπωσιακό οκταώροφο συγκρότημα του Μεγάλου Σπηλαίου είναι κτισμένο πάνω στα κατακόρυφα, «μετεωρικά» βράχια. Κατά την παράδοση ιδρύθηκε στο δεύτερο μισό του 4ου αιώνα. Οι προσκυνητές έρχονται, για να δουν την ανάγλυφη εικόνα της Παναγίας Βρεφοκρατούσας (ή Σπηλαιώτισσας), φτιαγμένη κυρίως από κερί και μαστίχα. Η μονή της Αγίας Λαύρας θεωρείται ότι ιδρύθηκε το 961, εκεί που είναι σήμερα το λεγόμενο Παλαιομονάστηρο. Στο μουσείο της θα δείτε το λάβαρο της επανάστασης, καθώς η παράδοση, που συνδέει τη μονή με τον Παλαιών Πατρών Γερμανό, θέλει την επανάσταση του 1821 να έχει ξεκινήσει εδώ.
Διακοπές με σλάλομ και θέα τη θάλασσα
Μόλις 14 χλμ. από τα Καλάβρυτα το χιονοδρομικό κέντρο ξεχωρίζει, γιατί οι καταβάσεις γίνονται με θέα στη θάλασσα! Θεωρείται ένα από τα καλύτερα της Ελλάδας. Έχει 12 πίστες με όλους τους βαθμούς δυσκολίας, ειδικό πάρκο για σνόουμπορντ και δυνατότητα ενοικίασης snowmobile.
Η ιστορική και φιλόξενη πόλη στην αγκαλιά του Χελμού
Καλόγουστοι παραδοσιακοί ξενώνες με τζάκια, εστιατόρια, καφέ και ταβέρνες, ο κεντρικός λιθόστρωτος πεζόδρομος με τα μαγαζιά και ο γραφικός σταθμός του οδοντωτού. Η ωραιότερη πλατεία των Καλαβρύτων είναι η πλατεία Ελευθερίας -ή Χελμού- όπου υψώνεται εντυπωσιακό το ιστορικό κτήριο του ομώνυμου ξενοδοχείου. Αξιοθέατο είναι το αρχοντικό της Παλαιολογίνας, το τριώροφο πέτρινο κτήριο με τις πολεμίστρες και την καταχύστρα στην είσοδο. Στο μουσείο Ολοκαυτώματος θα μάθετε για την τραγική ιστορία των εκτελέσεων και των καταστροφών που προκάλεσαν στα Καλάβρυτα οι Γερμανοί κατακτητές το 1943.