Η Κρύα αποτελεί μία όαση πρασίνου, στο νότιο τμήμα της πρωτεύουσας της Βοιωτίας και ένα από τα αγαπημένα σημεία όχι μόνο των κατοίκων της πόλης και όσων εκδρομέων επισκέπτονται την εκπληκτικής ομορφιάς τοποθεσία.
Επισκεφθείτε το πάρκο της Κρύας στη Λειβαδιά. Ο ποταμός Έρκυνας, ξεκινά το ταξίδι του προς της θάλασσα μέσα από την πόλη της Λειβαδιάς. Οι κάτοικοι της πόλης δημιούργησαν με τη βοήθεια της φύσης, ένα μοναδικού κάλλους τοπίο. Πέτρινα γεφύρια, μικροί καταρράκτες, νερόμυλοι, θυροφράγματα, συμπληρώνουν έναν μαγικό πίνακα. Άραγε, ποιος ζωγράφος δεν θα ήθελε να τον απαθανατήσει. Τα ψηλά πλατάνια και τα γάργαρα νερά προσφέρουν δροσιά και ηρεμία στον επισκέπτη. Ανηφορίζοντας το πλακόστρωτο μονοπάτι θα συναντήσετε καφετέριες και ταβέρνες για να δοκιμάσετε το ξακουστό σουβλάκι της Λειβαδιάς απολαμβάνοντας συγχρόνως το τοπίο. Λίγο πιο πάνω, θα δείτε ένα μικρό πέτρινο θεατράκι που χτίστηκε το 1987 και κάθε χρόνο ο δήμος πραγματοποιεί πολιτιστικές εκδηλώσεις. Η βόλτα όμως δεν τελειώνει εδώ. Όσο αντέχουν αξίζει να επισκεφθούν το εκκλησακι της Ιερουσαλήμ πάνω στο λόφο που υψώνεται πάνω από το πάρκο. Η διαδρομή είναι μοναδική και η θέα σίγουρα θα σας αποζημιώσει ατενίζοντας την πόλη, το μεσαιωνικό κάστρο και τον Παρνασσό.
Το ποτάμι της Έρκυνας πηγάζει από το νότιο τμήμα της Λιβαδειάς και διασχίζει το κέντρο της πόλης. Η περιοχή των πηγών του ποταμού, γνωστή ως Κρύα, είναι φυσιολογικό πάρκο, που βρίσκεται στην έξοδο φαραγγιού, ιδιαιτέρου φυσικού κάλους στον πυθμένα του οποίου υπάρχει ποταμός. Μέσα στο φαράγγι υπάρχει ανοιχτό πέτρινο θέατρο με πολύ καλή ακουστική και λιθόστρωτος δρόμος περιπάτου. Η ίδια η Κρύα, που αποτελεί κύριο τόπο αναψυχής και περιπάτου των κατοίκων της περιοχής, είναι περιοχή μοναδικής ομορφιάς με αιωνόβια πλατάνια και άλλες μορφές βλάστησης, άφθονα νερά, πολλούς σχηματισμούς μικρών καταρρακτών, με στοιχεία αρχιτεκτονικής και πολιτιστικής κληρονομιάς. Στην Κρύα εικάζεται ότι βρισκόταν κατά την αρχαιότητα, το Μαντείο του Τροφωνίου Διός με τις πηγές της Λήθης και της Μνημοσύνης, που αποτελούσε τον προπομπό για τους Δελφούς και συγκέντρωνε μεγάλη δύναμη και πλούτη. Κατά μήκος της Έρκυνας συναντά κανείς πέτρινα τοξωτά γεφύρια αξιοσημείωτης αισθητικής αξίας και εκπληκτικής τεχνικής, που χρονολογούνται από την εποχή της τουρκοκρατίας έως τις αρχές του αιώνα.
Το πιο παράδοξο μαντείο της αρχαιότητας βρισκόταν στην Έρκυνα, το θηλυκό ποτάμι της Λιβαδειάς. Οι επισκέπτες πρώτα έπιναν το νερό της Λήθης για να ξεχάσουν και μετά το νερό της Μνήμης για να θυμηθούν όσα θα ακούσουν στην σπηλιά
Ανάμεσα στα νερά του ποταμού της Λιβαδειάς ξεπροβάλλει σε ένα βράχο η προτομή μιας όμορφης γυναίκας. Είναι η νύμφη Έρκυνα από την οποία πήρε το όνομα του το ποτάμι. Πρόκειται για το άλλο μεγάλο θηλυκό ποτάμι της Ελλάδας μετά τη Νέδα που βρίσκεται στην Ηλεία. Το ποτάμι κοσμεί την περιοχή της Λιβαδειάς από τα αρχαία χρόνια. Σύμφωνα με τη μυθολογία, η ροή του ξεκίνησε κατά τη διάρκεια ενός παιχνιδιού της Έρκυνας με την φίλη της Περσεφόνη. Ενώ έπαιζαν με μια χήνα στο άλσος Τροφωνίου, το πτηνό απομακρύνθηκε και κρύφτηκε μέσα σε μια σπηλιά. Η Περσεφόνη για να τo πιάσει, μετακίνησε την πέτρα που βρισκόταν στην είσοδο και ορμητικό νερό ξεχείλισε. Οι πηγές του ποταμού βρίσκονται στην περιοχή Κρύα, νότια της Λιβαδειάς. Εκεί, μέσα από ένα νερόμυλο ξεκινάει την διαδρομή του για την πόλη. Περνάει ανάμεσα από παλιά κτίρια και κάτω από πέτρινα τοξωτά γεφύρια, δημιουργώντας μικρούς καταρράκτες. Μεγάλα πλατάνια και λιθόστρωτα δρομάκια ομορφαίνουν τον περίγυρο του ποταμού. Το κέντρο της πόλης, απ’ όπου περνάει η Έρκυνα, αποτελεί σημείο συνάντησης και τόπο αναψυχής για τους κατοίκους. Ο νερόμυλος είναι ενδεικτικός του καταλυτικού ρόλου που έπαιξε το ποτάμι στην οικονομική ανάπτυξη της πόλης. Τον 19ο αιώνα τα ορμητικά νερά του ποταμού χρησίμευαν, ώστε να κινούνται οι τροχοί των μύλων και οι μηχανές των εργοστασίων....
Ανάμεσα στα νερά του ποταμού της Λιβαδειάς ξεπροβάλλει σε ένα βράχο η προτομή μιας όμορφης γυναίκας. Είναι η νύμφη Έρκυνα από την οποία πήρε το όνομα του το ποτάμι. Πρόκειται για το άλλο μεγάλο θηλυκό ποτάμι της Ελλάδας μετά τη Νέδα που βρίσκεται στην Ηλεία. Το ποτάμι κοσμεί την περιοχή της Λιβαδειάς από τα αρχαία χρόνια. Σύμφωνα με τη μυθολογία, η ροή του ξεκίνησε κατά τη διάρκεια ενός παιχνιδιού της Έρκυνας με την φίλη της Περσεφόνη. Ενώ έπαιζαν με μια χήνα στο άλσος Τροφωνίου, το πτηνό απομακρύνθηκε και κρύφτηκε μέσα σε μια σπηλιά. Η Περσεφόνη για να τo πιάσει, μετακίνησε την πέτρα που βρισκόταν στην είσοδο και ορμητικό νερό ξεχείλισε. Οι πηγές του ποταμού βρίσκονται στην περιοχή Κρύα, νότια της Λιβαδειάς. Εκεί, μέσα από ένα νερόμυλο ξεκινάει την διαδρομή του για την πόλη. Περνάει ανάμεσα από παλιά κτίρια και κάτω από πέτρινα τοξωτά γεφύρια, δημιουργώντας μικρούς καταρράκτες. Μεγάλα πλατάνια και λιθόστρωτα δρομάκια ομορφαίνουν τον περίγυρο του ποταμού. Το κέντρο της πόλης, απ’ όπου περνάει η Έρκυνα, αποτελεί σημείο συνάντησης και τόπο αναψυχής για τους κατοίκους. Ο νερόμυλος είναι ενδεικτικός του καταλυτικού ρόλου που έπαιξε το ποτάμι στην οικονομική ανάπτυξη της πόλης. Τον 19ο αιώνα τα ορμητικά νερά του ποταμού χρησίμευαν, ώστε να κινούνται οι τροχοί των μύλων και οι μηχανές των εργοστασίων....
Μαντείο Τροφωνίου Διός
Στην περιοχή που βρίσκονται οι πηγές, λειτουργούσε κατά την αρχαιότητα ένα «παράξενο» μαντείο, το μαντείο του Τροφωνίου Διός. Βρισκόταν κοντά στο άλσος του Τροφωνίου και αναφέρεται από τον Παυσανία και τον Ηρόδοτο. Είχε δημιουργηθεί πριν από το μαντείο των Δελφών και σημαντικές προσωπικότητες το επισκεπτόταν για να πάρουν χρησμό για το μέλλον. Ανάμεσα τους ο Βασιλιάς Κροίσος και ο Ρωμαίος στρατηγός Αιμίλιος-Παύλος. Η ιδιαιτερότητα του μαντείου έγκειται στο γεγονός ότι βρισκόταν μέσα σε σπήλαιο, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα, και στη διαδικασία που έπρεπε να ακολουθήσουν, όσοι ήθελαν να πάρουν χρησμό. Οι επισκέπτες έπρεπε να πλένονται για μέρες στα νερά του ποταμού Έρκυνα και στη συνέχεια να προσφέρουν θυσίες στους Θεούς. Επόμενη στάση ήταν οι πηγές της Μνήμης και της Λήθης, που βρίσκονταν δίπλα από το μαντείο. Ντυμένοι με χιτώνες, έπιναν αρχικά το νερό της Λήθης για να ξεχάσουν όσα είχαν στο μυαλό τους και μετά το νερό της Μνήμης για να θυμούνται όσα θα ακούσουν μέσα στο μαντείο. Για να πάρουν τον πολυπόθητο χρησμό, έπρεπε να συρθούν ανάσκελα σε μια υπόγεια τρύπα, κρατώντας μελόπιτες για τα ερπετά που θα συναντούσαν. Εκεί παρέμεναν για ώρες, ίσως και ημέρες, πριν επιστρέψουν στα εγκόσμια με την ίδια διαδικασία. Πριν αποχωρήσουν, εκμυστηρεύονταν όσα είδαν και άκουσαν στους ιερείς. Για να συνέλθουν από την απόκοσμη εμπειρία τους και να ευθυμήσουν ξανά, περνούσε πολύ καιρός. Το μαντείο δεν έχει βρεθεί παρά τις προσπάθειες των αρχαιολόγων. Πιθανόν καταστράφηκε την περίοδο της βυζαντινής εποχής και κατά τη διάρκεια των καταλανικών επιδρομών. Λέγεται ότι οι Καταλανοί χρησιμοποίησαν τις πέτρες από τα αρχαία μνημεία για να δημιουργήσουν τείχη.Το όχι πια καλοδιατηρημένο κάστρο της περιοχής- σχεδόν εγκαταλελειμμένο - και ένα από τα λίγα σωζόμενα καταλανικά κάστρα της Ελλάδας, βρίσκεται στο βραχώδη λόφο δίπλα στις πηγές του ποταμού. Από τα τείχη του φαίνεται το φαράγγι της Έρκυνας, μοναδικής ομορφιάς τοπίο. Η ύπαρξή του χρονολογείται από τα αρχαία χρόνια αλλά πολλοί κατακτητές συνέβαλαν στην ολοκλήρωση του. Ξεκίνησε να φτιάχνεται από τους Φράγκους τον 13ο αιώνα αλλά τελειοποιήθηκε από τους Καταλανούς, οι οποίοι κυριάρχησαν στη περιοχή μετά τη νίκη τους στη μάχη της Κωπαΐδας....
Στην περιοχή που βρίσκονται οι πηγές, λειτουργούσε κατά την αρχαιότητα ένα «παράξενο» μαντείο, το μαντείο του Τροφωνίου Διός. Βρισκόταν κοντά στο άλσος του Τροφωνίου και αναφέρεται από τον Παυσανία και τον Ηρόδοτο. Είχε δημιουργηθεί πριν από το μαντείο των Δελφών και σημαντικές προσωπικότητες το επισκεπτόταν για να πάρουν χρησμό για το μέλλον. Ανάμεσα τους ο Βασιλιάς Κροίσος και ο Ρωμαίος στρατηγός Αιμίλιος-Παύλος. Η ιδιαιτερότητα του μαντείου έγκειται στο γεγονός ότι βρισκόταν μέσα σε σπήλαιο, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα, και στη διαδικασία που έπρεπε να ακολουθήσουν, όσοι ήθελαν να πάρουν χρησμό. Οι επισκέπτες έπρεπε να πλένονται για μέρες στα νερά του ποταμού Έρκυνα και στη συνέχεια να προσφέρουν θυσίες στους Θεούς. Επόμενη στάση ήταν οι πηγές της Μνήμης και της Λήθης, που βρίσκονταν δίπλα από το μαντείο. Ντυμένοι με χιτώνες, έπιναν αρχικά το νερό της Λήθης για να ξεχάσουν όσα είχαν στο μυαλό τους και μετά το νερό της Μνήμης για να θυμούνται όσα θα ακούσουν μέσα στο μαντείο. Για να πάρουν τον πολυπόθητο χρησμό, έπρεπε να συρθούν ανάσκελα σε μια υπόγεια τρύπα, κρατώντας μελόπιτες για τα ερπετά που θα συναντούσαν. Εκεί παρέμεναν για ώρες, ίσως και ημέρες, πριν επιστρέψουν στα εγκόσμια με την ίδια διαδικασία. Πριν αποχωρήσουν, εκμυστηρεύονταν όσα είδαν και άκουσαν στους ιερείς. Για να συνέλθουν από την απόκοσμη εμπειρία τους και να ευθυμήσουν ξανά, περνούσε πολύ καιρός. Το μαντείο δεν έχει βρεθεί παρά τις προσπάθειες των αρχαιολόγων. Πιθανόν καταστράφηκε την περίοδο της βυζαντινής εποχής και κατά τη διάρκεια των καταλανικών επιδρομών. Λέγεται ότι οι Καταλανοί χρησιμοποίησαν τις πέτρες από τα αρχαία μνημεία για να δημιουργήσουν τείχη.Το όχι πια καλοδιατηρημένο κάστρο της περιοχής- σχεδόν εγκαταλελειμμένο - και ένα από τα λίγα σωζόμενα καταλανικά κάστρα της Ελλάδας, βρίσκεται στο βραχώδη λόφο δίπλα στις πηγές του ποταμού. Από τα τείχη του φαίνεται το φαράγγι της Έρκυνας, μοναδικής ομορφιάς τοπίο. Η ύπαρξή του χρονολογείται από τα αρχαία χρόνια αλλά πολλοί κατακτητές συνέβαλαν στην ολοκλήρωση του. Ξεκίνησε να φτιάχνεται από τους Φράγκους τον 13ο αιώνα αλλά τελειοποιήθηκε από τους Καταλανούς, οι οποίοι κυριάρχησαν στη περιοχή μετά τη νίκη τους στη μάχη της Κωπαΐδας....