Κατοικούν στο Βορρά της Ιβηρικής χερσονήσου, ανάμεσα στον Ατλαντικό και τα Πυρηναία, εδώ και χιλιάδες χρόνια. Κατάφεραν να διατηρήσουν την ιδιαίτερη ταυτότητά τους, την αρχαία γλώσσα, τις παραδόσεις, το πάθος για ελευθερία, υπό αντίξοες συνθήκες. Είναι οι Βάσκοι και όπως λέει και το ρητό τους, «πριν ο Θεός γίνει Θεός και οι πέτρες γίνουν πέτρες, οι Βάσκοι ήταν ήδη Βάσκοι» Η χώρα των Βάσκων με ομορφιά μιά κινηματογραφική, με πολιτιστικούς και γαστρονομικούς θησαυρούς ανεκτίμητους. Απλωμένη σε μια περιοχή στη βορειοανατολική Ισπανία, κοντά στα σύνορα με τη Γαλλία, η πανάρχαια Χώρα των Βάσκων αποτελεί μια πολύ ιδιαίτερη και ξεχωριστή περίπτωση. Έχοντας συνδέσει το όνομά της με αγώνες ανεξαρτησίας, είναι από τα λίγα κομμάτια ευρωπαϊκής γης όπου η λέξη ελευθερία βρίσκει την πραγματική της διάσταση, αντιπροσωπεύοντας έναν λαό επίμονο στα ήθη και τα έθιμά του, περήφανο για την καταγωγή, τη γλώσσα, τον πολιτισμό και τη μοναδικότητα του τόπου του.
Η χώρα των Βάσκων είναι μια από τις 17 αυτόνομες κοινότητες (περιφέρειες) της Ισπανίας και βρίσκεται γεωγραφικά στο βόρειο τμήμα της χώρας. Περιλαμβάνει τις βασκικές περιοχές Άλαβα, Μπιθκάια και Γκιπούθκοα, οι οποίες είναι γνωστές και ως Ιστορικές Περιοχές. Δεν πρέπει να συγχέεται με τον όρο Χώρα των Βάσκων (Euskal herria) που αποδίδει τις ιστορικά βασκόφωνες περιοχές της Ισπανίας και της Γαλλίας. Μυστήρια φυλή οι Βάσκοι, θεματοφύλακες μιας παράδοσης που οι απαρχές της χάνονται στο χρόνο. Αρχαιολογικά ευρήματα (μεγαλιθικά μνημεία, όπως το Aizkomendi, τοιχογραφίες στο σπήλαιο της Santimamiñe), γλωσσολογικές και εθνογραφικές μελέτες οδηγούν στο συμπέρασμα ότι κατοικούν αδιαλείπτως σε αυτήν την περιοχή, ανάμεσα στις δυτικές απολήξεις των Πυρηναίων και τον Βισκαϊκό κόλπο, ήδη από τους προϊστορικούς χρόνους. Μια από τις παλαιότερες φυλές της Ευρώπης, ίσως και η παλαιότερη που έχει απομείνει, οι Βάσκοι αντιστάθηκαν στις εισβολές βαρβαρικών φυλών, Βησιγότθων, Φράγκων, Νορμανδών και Μαυριτανών. Από το 13ο-14ο αιώνα, οπότε και υπάγονται στο στέμμα της Καστίλης, μέχρι και τα τέλη του 19ου αιώνα διεκδίκησαν και πέτυχαν την αυτονομία τους, διατηρώντας τα fueros, νόμους που ρύθμιζαν την εσωτερική οργάνωση κάθε περιοχής με βάση το εθιμικό δίκαιο και συνήθειες αιώνων. Αυτοπροσδιορίζονται ως Euskaldunak, που σημαίνει άνθρωποι που μιλούν την euskara, και ο τόπος τους είναι η Euskal Herria, δηλαδή εκεί που μιλάνε euskara.
Βάσκους εκτός από την Ιβηρική χερσόνησο θα συναντήσουμε και στη Γαλλία, στο διαμέρισμα Pyrènèes-Atlantiques, με την ίδια γλώσσα και τις ίδιες παραδόσεις. Στόχος των Βάσκων αυτονομιστών είναι τα σύνορα που σήμερα χωρίζουν την Ισπανία από τη Γαλλία να ενώσουν κάποτε την Euskal Herria. Επί Φράνκο έγινε συστηματική προσπάθεια να αλλοιωθούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των Βάσκων και να αφομοιωθούν στο ισπανικό κράτος. Απαγορεύθηκε η γλώσσα τους, εξορίστηκαν χιλιάδες άνθρωποι. Τη δεκαετία του '60 κάνει την εμφάνισή της η ένοπλη οργάνωση ΕΤΑ (αρκτικόλεξο του Euskadi Ta Askatasuna, «για την Πατρίδα των Βάσκων και την Ελευθερία»).Τα φώτα της δημοσιότητας εστιάζουν στις ακραίες εκδηλώσεις της μακραίωνης πάλης των Βάσκων να διατηρήσουν τη διαφορετικότητά τους και τις βαφτίζουν «τρομοκρατικές». Εύκολη λύση.
Το δύσκολο είναι να καταλάβεις την ουσία και την ομορφιά αυτού του τόπου και αυτού του λαού, που αρνείται να διαβεί την πόρτα του μουσείου των παλαιών φυλών της Ευρώπης. Αντί να τους μελετάνε οι ανθρωπολόγοι, τους σχολιάζουν οι πολιτικοί αναλυτές. Η euskara, η γλώσσα που τους προσδιορίζει, αντικατοπτρίζει και τη μοναχική πορεία τους μέσα από τους αιώνες: οι γλωσσολόγοι δεν κατόρθωσαν να ανιχνεύσουν συγγένεια με καμιά γνωστή γλώσσα, ινδοευρωπαϊκή ή άλλη. Είναι η μόνη που απέμεινε από τις γλώσσες που μιλιούνταν στη νοτιοδυτική Ευρώπη πριν από την κατάκτηση των Ρωμαίων, μια γλώσσα με ιστορία που φτάνει μέχρι και τα 6.000 χρόνια. Ακόμη και ο πιο κοσμογυρισμένος ταξιδιώτης δεν μπορεί παρά να νιώσει μια έντονη αίσθηση διαφορετικού μπροστά στις εικόνες που αντικρίζει: τα «αιώνια» χωριά σπαρμένα ανάμεσα στους καταπράσινους λόφους, τις παραλίες με τα σμαραγδένια νερά, την ολοζώντανη παραδοσιακή αρχιτεκτονική αλλά και τα δημιουργήματα-συμβολή στο σύγχρονο design, τους άντρες με τον χαρακτηριστικό μαύρο μπερέ που πίνουν μηλίτη «άσπρο πάτο» στα μικρά μαγαζιά, τη λεβεντιά και το μεσογειακό ταμπεραμέντο των ντόπιων... Πάνω απ' όλα όμως, εκείνο που συνεπαίρνει τον επισκέπτη είναι η διάσημη κουζίνα των Βάσκων. Με πρωτοπόρους σεφ (βλέπε Juan Mari Arzak και Martín Berasategui), που διαθέτουν μεγάλη επινοητική φαντασία, η περιοχή έχει αποκτήσει τεράστια φήμη διεθνώς ως υπέρτατος γαστρονομικός προορισμός. Από τα avant garde πιάτα θαλασσινών μέχρι και τα κλασικά pintxos -έτσι ονομάζονται εδώ τα tapas- οι αμέτρητες γευστικές επιλογές φαντάζουν βγαλμένες από έναν gourmet παράδεισο. Ακολουθήστε, λοιπόν, τους δρόμους της βασκικής γης για να ανακαλύψετε ένα συνονθύλευμα εικόνων, γεύσεων και αρωμάτων. Αφού κάνετε μια στάση στη μεσαιωνική και low profile πρωτεύουσά της, Vitoria, γνωρίστε τις δύο πιο γνωστές και ζωντανές πόλεις της: το φουτουριστικό Bilbao και το αριστοκρατικό San Sebastian.
Βάσκους εκτός από την Ιβηρική χερσόνησο θα συναντήσουμε και στη Γαλλία, στο διαμέρισμα Pyrènèes-Atlantiques, με την ίδια γλώσσα και τις ίδιες παραδόσεις. Στόχος των Βάσκων αυτονομιστών είναι τα σύνορα που σήμερα χωρίζουν την Ισπανία από τη Γαλλία να ενώσουν κάποτε την Euskal Herria. Επί Φράνκο έγινε συστηματική προσπάθεια να αλλοιωθούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των Βάσκων και να αφομοιωθούν στο ισπανικό κράτος. Απαγορεύθηκε η γλώσσα τους, εξορίστηκαν χιλιάδες άνθρωποι. Τη δεκαετία του '60 κάνει την εμφάνισή της η ένοπλη οργάνωση ΕΤΑ (αρκτικόλεξο του Euskadi Ta Askatasuna, «για την Πατρίδα των Βάσκων και την Ελευθερία»).Τα φώτα της δημοσιότητας εστιάζουν στις ακραίες εκδηλώσεις της μακραίωνης πάλης των Βάσκων να διατηρήσουν τη διαφορετικότητά τους και τις βαφτίζουν «τρομοκρατικές». Εύκολη λύση.
Το δύσκολο είναι να καταλάβεις την ουσία και την ομορφιά αυτού του τόπου και αυτού του λαού, που αρνείται να διαβεί την πόρτα του μουσείου των παλαιών φυλών της Ευρώπης. Αντί να τους μελετάνε οι ανθρωπολόγοι, τους σχολιάζουν οι πολιτικοί αναλυτές. Η euskara, η γλώσσα που τους προσδιορίζει, αντικατοπτρίζει και τη μοναχική πορεία τους μέσα από τους αιώνες: οι γλωσσολόγοι δεν κατόρθωσαν να ανιχνεύσουν συγγένεια με καμιά γνωστή γλώσσα, ινδοευρωπαϊκή ή άλλη. Είναι η μόνη που απέμεινε από τις γλώσσες που μιλιούνταν στη νοτιοδυτική Ευρώπη πριν από την κατάκτηση των Ρωμαίων, μια γλώσσα με ιστορία που φτάνει μέχρι και τα 6.000 χρόνια. Ακόμη και ο πιο κοσμογυρισμένος ταξιδιώτης δεν μπορεί παρά να νιώσει μια έντονη αίσθηση διαφορετικού μπροστά στις εικόνες που αντικρίζει: τα «αιώνια» χωριά σπαρμένα ανάμεσα στους καταπράσινους λόφους, τις παραλίες με τα σμαραγδένια νερά, την ολοζώντανη παραδοσιακή αρχιτεκτονική αλλά και τα δημιουργήματα-συμβολή στο σύγχρονο design, τους άντρες με τον χαρακτηριστικό μαύρο μπερέ που πίνουν μηλίτη «άσπρο πάτο» στα μικρά μαγαζιά, τη λεβεντιά και το μεσογειακό ταμπεραμέντο των ντόπιων... Πάνω απ' όλα όμως, εκείνο που συνεπαίρνει τον επισκέπτη είναι η διάσημη κουζίνα των Βάσκων. Με πρωτοπόρους σεφ (βλέπε Juan Mari Arzak και Martín Berasategui), που διαθέτουν μεγάλη επινοητική φαντασία, η περιοχή έχει αποκτήσει τεράστια φήμη διεθνώς ως υπέρτατος γαστρονομικός προορισμός. Από τα avant garde πιάτα θαλασσινών μέχρι και τα κλασικά pintxos -έτσι ονομάζονται εδώ τα tapas- οι αμέτρητες γευστικές επιλογές φαντάζουν βγαλμένες από έναν gourmet παράδεισο. Ακολουθήστε, λοιπόν, τους δρόμους της βασκικής γης για να ανακαλύψετε ένα συνονθύλευμα εικόνων, γεύσεων και αρωμάτων. Αφού κάνετε μια στάση στη μεσαιωνική και low profile πρωτεύουσά της, Vitoria, γνωρίστε τις δύο πιο γνωστές και ζωντανές πόλεις της: το φουτουριστικό Bilbao και το αριστοκρατικό San Sebastian.
BILBAO
Η πρώην βιομηχανική πόλη, που πριν από δύο μόλις δεκαετίες, για τους περισσότερους ταξιδιώτες δεν ήταν παρά μια απλή στάση στο οδοιπορικό τους στον ισπανικό βορρά, άλλαξε άρδην το 1997, οπότε και άνοιξαν οι πόρτες του μουσείου Guggenheim, καθώς το φουτουριστικό αριστούργημα του Frank Ο. Gehry ήταν η αφορμή για να πραγματοποιηθεί ένα ριζικό λίφτινγκ. Έκτοτε το Bilbao διεκδικεί δυναμικά μια θέση στον ευρωπαϊκό τουριστικό χάρτη, με κύρια «αξιοθέατα» την τέχνη, τον πολιτισμό και την αρχιτεκτονική. Στην άλλοτε υποβιβασμένη περιοχή γύρω από τον ποταμό Ria de Bilbao, δεσπόζουν σήμερα design ξενοδοχεία και άλλα κτίσματα που φέρουν την υπογραφή σταρ-αρχιτεκτόνων, τα οποία μαζί με τους πρωτοποριακούς και αψεγάδιαστους σταθμούς μετρό (έργα του Norman Foster) δίνουν το στίγμα μιας δυναμικά αναπτυσσόμενης μητρόπολης.
Το Guggenheim αποτελεί, ωστόσο, μόνο την αρχή της γνωριμίας σας με τη μεγαλύτερη και πιο γνωστή πόλη της Χώρας των Βάσκων. Ανατολικά του ποταμού ξεδιπλώνεται η λαβυρινθώδης Παλιά Πόλη (Casco Viejo), το πιο ενδιαφέρον κομμάτι του Bilbao, που σφύζει από ζωή. Εκεί, γύρω από την Plaza Nueva, συγκεντρώνονται δεκάδες μαγαζιά με παραδοσιακά χειροτεχνήματα και αντίκες, εστιατόρια, καθώς και αρκετά pintxos bars. Στο διάβα σας θα συναντήσετε πολλά εντυπωσιακά παλιά κτήρια -με αυτό του Teatro Arriaga να ξεχωρίζει- αλλά και αξιόλογες εκκλησίες μπαρόκ ή γοτθικού ρυθμού. Λίγο πιο πέρα, ο κεντρικός δρόμος Gran Via αποτελεί τον παράδεισο του shopping, με καταστήματα για όλα τα βαλάντια να παρελαύνουν κατά μήκος του. Must θεωρείται επίσης η στάση στην τριώροφη Mercado de la Ribera, τη μεγαλύτερη σκεπαστή αγορά τροφίμων της Ευρώπης. Για το τέλος αφήστε την ανάβαση με το ιστορικό τελεφερίκ στην κορυφή του λόφου Artxanda -από εκεί η θέα στην πόλη και το Guggenheim είναι απλώς υπέροχη...
SAN SEBASTIÁN
Οι ντόπιοι το αποκαλούν Donostia, ενώ οι υπόλοιποι Ισπανοί San Sebastián. Ταπεινό ψαροχώρι του 12ου αι., τόπος συνάντησης της ευρωπαϊκής αφρόκρεμας κατά την Belle Epoque και «διοικητήριο» της ευρωπαϊκής γαστρονομίας σήμερα... Λίγα χιλιόμετρα βορειοανατολικά του Bilbao, το παραθαλάσσιο San Sebastian έχει να επιδείξει τελείως διαφορετική ιστορία, αλλά και ατμόσφαιρα. Η καρδιά της πόλης χτυπά στην Parte Vieja, την παλαιότερη συνοικία της, η οποία κατέχει το ρεκόρ συγκέντρωσης bars και εστιατορίων ανά τετραγωνικό μέτρο σε ολόκληρη την Ισπανία. Ιδιαίτερα απολαυστική είναι η πρωινή περιπλάνηση στα στενά δρομάκια της, χαζεύοντας τις art nouveau προσόψεις των σπιτιών καθώς και τα χαμηλά κτήρια με τα ομοιόμορφα αριθμημένα μπαλκόνια στην «ιδιόρρυθμη» Πλατεία Constitución (πρώην αρένα ταυρομαχιών). Όλα αυτά κάτω από το άγρυπνο βλέμμα του γιγαντιαίου αγάλματος του Ιησού, που δεσπόζει στην κορυφή του λόφου Urgull, θυμίζοντας κάτι από Rio de Janeiro. Καθώς το μεσημέρι πλησιάζει, το κέντρο ερημώνει και οι αμμουδιές του San Sebastian μετατρέπονται στο απόλυτο meeting place. Η Playa de la Concha, που «σφιχταγκαλιάζει» το λιμάνι, θεωρείται από πολλούς η καλύτερη αστική παραλία της Ευρώπης, ενώ η Playa de la Zurriola, στα ανατολικά, πέρα από τον γυάλινο κύβο του φημισμένου πολιτιστικού μεγάρου Kursaal, είναι ο παράδεισος των ριψοκίνδυνων surfers. Φυσικά, από ένα μέρος όπου το φαγητό έχει αναχθεί σε τέχνη, δεν θα μπορούσατε να φύγετε με... άδειο στομάχι. Στην πόλη που καυχιέται για τα 17 συνολικά αστέρια Michelin της, θα δοκιμάσετε τις πιο φευγάτες γαστρονομικές δημιουργίες -και όχι μόνο, αφού τα εξαιρετικά tapas bars, όπου τα pintxos καταβροχθίζονται μετά μανίας συνοδεία δροσερού λευκού κρασιού txakoli αποτελούν μέγιστο πειρασμό!
Η πρώην βιομηχανική πόλη, που πριν από δύο μόλις δεκαετίες, για τους περισσότερους ταξιδιώτες δεν ήταν παρά μια απλή στάση στο οδοιπορικό τους στον ισπανικό βορρά, άλλαξε άρδην το 1997, οπότε και άνοιξαν οι πόρτες του μουσείου Guggenheim, καθώς το φουτουριστικό αριστούργημα του Frank Ο. Gehry ήταν η αφορμή για να πραγματοποιηθεί ένα ριζικό λίφτινγκ. Έκτοτε το Bilbao διεκδικεί δυναμικά μια θέση στον ευρωπαϊκό τουριστικό χάρτη, με κύρια «αξιοθέατα» την τέχνη, τον πολιτισμό και την αρχιτεκτονική. Στην άλλοτε υποβιβασμένη περιοχή γύρω από τον ποταμό Ria de Bilbao, δεσπόζουν σήμερα design ξενοδοχεία και άλλα κτίσματα που φέρουν την υπογραφή σταρ-αρχιτεκτόνων, τα οποία μαζί με τους πρωτοποριακούς και αψεγάδιαστους σταθμούς μετρό (έργα του Norman Foster) δίνουν το στίγμα μιας δυναμικά αναπτυσσόμενης μητρόπολης.
Το Guggenheim αποτελεί, ωστόσο, μόνο την αρχή της γνωριμίας σας με τη μεγαλύτερη και πιο γνωστή πόλη της Χώρας των Βάσκων. Ανατολικά του ποταμού ξεδιπλώνεται η λαβυρινθώδης Παλιά Πόλη (Casco Viejo), το πιο ενδιαφέρον κομμάτι του Bilbao, που σφύζει από ζωή. Εκεί, γύρω από την Plaza Nueva, συγκεντρώνονται δεκάδες μαγαζιά με παραδοσιακά χειροτεχνήματα και αντίκες, εστιατόρια, καθώς και αρκετά pintxos bars. Στο διάβα σας θα συναντήσετε πολλά εντυπωσιακά παλιά κτήρια -με αυτό του Teatro Arriaga να ξεχωρίζει- αλλά και αξιόλογες εκκλησίες μπαρόκ ή γοτθικού ρυθμού. Λίγο πιο πέρα, ο κεντρικός δρόμος Gran Via αποτελεί τον παράδεισο του shopping, με καταστήματα για όλα τα βαλάντια να παρελαύνουν κατά μήκος του. Must θεωρείται επίσης η στάση στην τριώροφη Mercado de la Ribera, τη μεγαλύτερη σκεπαστή αγορά τροφίμων της Ευρώπης. Για το τέλος αφήστε την ανάβαση με το ιστορικό τελεφερίκ στην κορυφή του λόφου Artxanda -από εκεί η θέα στην πόλη και το Guggenheim είναι απλώς υπέροχη...
SAN SEBASTIÁN
Οι ντόπιοι το αποκαλούν Donostia, ενώ οι υπόλοιποι Ισπανοί San Sebastián. Ταπεινό ψαροχώρι του 12ου αι., τόπος συνάντησης της ευρωπαϊκής αφρόκρεμας κατά την Belle Epoque και «διοικητήριο» της ευρωπαϊκής γαστρονομίας σήμερα... Λίγα χιλιόμετρα βορειοανατολικά του Bilbao, το παραθαλάσσιο San Sebastian έχει να επιδείξει τελείως διαφορετική ιστορία, αλλά και ατμόσφαιρα. Η καρδιά της πόλης χτυπά στην Parte Vieja, την παλαιότερη συνοικία της, η οποία κατέχει το ρεκόρ συγκέντρωσης bars και εστιατορίων ανά τετραγωνικό μέτρο σε ολόκληρη την Ισπανία. Ιδιαίτερα απολαυστική είναι η πρωινή περιπλάνηση στα στενά δρομάκια της, χαζεύοντας τις art nouveau προσόψεις των σπιτιών καθώς και τα χαμηλά κτήρια με τα ομοιόμορφα αριθμημένα μπαλκόνια στην «ιδιόρρυθμη» Πλατεία Constitución (πρώην αρένα ταυρομαχιών). Όλα αυτά κάτω από το άγρυπνο βλέμμα του γιγαντιαίου αγάλματος του Ιησού, που δεσπόζει στην κορυφή του λόφου Urgull, θυμίζοντας κάτι από Rio de Janeiro. Καθώς το μεσημέρι πλησιάζει, το κέντρο ερημώνει και οι αμμουδιές του San Sebastian μετατρέπονται στο απόλυτο meeting place. Η Playa de la Concha, που «σφιχταγκαλιάζει» το λιμάνι, θεωρείται από πολλούς η καλύτερη αστική παραλία της Ευρώπης, ενώ η Playa de la Zurriola, στα ανατολικά, πέρα από τον γυάλινο κύβο του φημισμένου πολιτιστικού μεγάρου Kursaal, είναι ο παράδεισος των ριψοκίνδυνων surfers. Φυσικά, από ένα μέρος όπου το φαγητό έχει αναχθεί σε τέχνη, δεν θα μπορούσατε να φύγετε με... άδειο στομάχι. Στην πόλη που καυχιέται για τα 17 συνολικά αστέρια Michelin της, θα δοκιμάσετε τις πιο φευγάτες γαστρονομικές δημιουργίες -και όχι μόνο, αφού τα εξαιρετικά tapas bars, όπου τα pintxos καταβροχθίζονται μετά μανίας συνοδεία δροσερού λευκού κρασιού txakoli αποτελούν μέγιστο πειρασμό!
MUST SEE
BILBAO
GUGGENHEIM BILBAO Το έργο του αρχιτέκτονα Frank O. Gehry είναι ένα surreal αριστούργημα που μοιάζει να ξεπήδησε από πίνακα του Dali. Η μόνιμη έκθεση περιλαμβάνει δημιουργίες των μεγαλύτερων καλλιτεχνών του 20ού αι. Highlight ο τεράστιος, φτιαγμένος από λουλούδια, σκύλος-γλυπτό του Jeff Koons στην είσοδο. Τιμή εισόδου: €8 (Avenida Abandoibarra 2, tel. + 34 94 435 9080, www.guggenheim-bilbao.es)
MUSEO DE BELLAS ARTES Το Μουσείο Καλών Τεχνών του Bilbao παραμένει Νο1 επιλογή για όσους εκτιμούν τα έργα των Εl Greco, Francis Bacon και Goya. Τιμή εισόδου: €5,5 (Museo Plaza 2, tel. + 34 94 439 6060, www.museobilbao.com)
TEATRO ARRIAGA Η εντυπωσιακή πρόσοψή του σίγουρα θα σας κάνει να σταματήσετε. Ωστόσο, κατά πολλούς, το εκπληκτικό εσωτερικό του την ξεπερνά... Με μεγάλη γκάμα από κονσέρτα, χορευτικές και θεατρικές παραστάσεις, δίνει δυναμικά το στίγμα πολιτισμού στην πόλη. (Pza Arriaga 1, tel. +34 94 416 3533, www.teatroarriaga.com)
MERCADO DE LA RIBERA Το χρυσό, art deco κτήριο στην Casco Viejo, φιλοξενεί στους 3 ορόφους του τη μεγαλύτερη σκεπαστή αγορά τροφίμων της Ευρώπης. Εδώ θα βρείτε τα εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα (φρέσκα φρούτα, λαχανικά, ψάρια κ.ά.) που κάνουν τη βασκική κουζίνα ακαταμάχητη! (Calle de la Ribera 20, www.mercadodelaribera.com)
SAN SEBASTIAN
KURSAAL CONVENTION CENTRE Το φημισμένο πολιτιστικό κέντρο του San Sebastian είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό το βράδυ, καθώς μοιάζει με φωτεινό κύβο. Φιλοξενεί, μεταξύ άλλων, και το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου. (Avda de la Zurriola 1, tel. + 34 943 003 000, www.kursaal.org)
MUSEO CHILLIDA-LEKU Στο ενδιαφέρον αυτό μουσείο, 20΄ από το κέντρο, θα δείτε γλυπτά και διάφορες εικαστικές κατασκευές του Eduardo Chillida. Εκθεσιακοί χώροι, ένα τεράστιο πάρκο με οξιές, βελανιδιές και μανόλιες, καθώς κι ένα αυθεντικό αγροτόσπιτο! Τιμή εισόδου: €8,5 (Barrio de Jauregui 66, Hernani, tel. + 34 943 33 60 06, www.museochillidaleku.com)
BILBAO
GUGGENHEIM BILBAO Το έργο του αρχιτέκτονα Frank O. Gehry είναι ένα surreal αριστούργημα που μοιάζει να ξεπήδησε από πίνακα του Dali. Η μόνιμη έκθεση περιλαμβάνει δημιουργίες των μεγαλύτερων καλλιτεχνών του 20ού αι. Highlight ο τεράστιος, φτιαγμένος από λουλούδια, σκύλος-γλυπτό του Jeff Koons στην είσοδο. Τιμή εισόδου: €8 (Avenida Abandoibarra 2, tel. + 34 94 435 9080, www.guggenheim-bilbao.es)
MUSEO DE BELLAS ARTES Το Μουσείο Καλών Τεχνών του Bilbao παραμένει Νο1 επιλογή για όσους εκτιμούν τα έργα των Εl Greco, Francis Bacon και Goya. Τιμή εισόδου: €5,5 (Museo Plaza 2, tel. + 34 94 439 6060, www.museobilbao.com)
TEATRO ARRIAGA Η εντυπωσιακή πρόσοψή του σίγουρα θα σας κάνει να σταματήσετε. Ωστόσο, κατά πολλούς, το εκπληκτικό εσωτερικό του την ξεπερνά... Με μεγάλη γκάμα από κονσέρτα, χορευτικές και θεατρικές παραστάσεις, δίνει δυναμικά το στίγμα πολιτισμού στην πόλη. (Pza Arriaga 1, tel. +34 94 416 3533, www.teatroarriaga.com)
MERCADO DE LA RIBERA Το χρυσό, art deco κτήριο στην Casco Viejo, φιλοξενεί στους 3 ορόφους του τη μεγαλύτερη σκεπαστή αγορά τροφίμων της Ευρώπης. Εδώ θα βρείτε τα εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα (φρέσκα φρούτα, λαχανικά, ψάρια κ.ά.) που κάνουν τη βασκική κουζίνα ακαταμάχητη! (Calle de la Ribera 20, www.mercadodelaribera.com)
SAN SEBASTIAN
KURSAAL CONVENTION CENTRE Το φημισμένο πολιτιστικό κέντρο του San Sebastian είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό το βράδυ, καθώς μοιάζει με φωτεινό κύβο. Φιλοξενεί, μεταξύ άλλων, και το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου. (Avda de la Zurriola 1, tel. + 34 943 003 000, www.kursaal.org)
MUSEO CHILLIDA-LEKU Στο ενδιαφέρον αυτό μουσείο, 20΄ από το κέντρο, θα δείτε γλυπτά και διάφορες εικαστικές κατασκευές του Eduardo Chillida. Εκθεσιακοί χώροι, ένα τεράστιο πάρκο με οξιές, βελανιδιές και μανόλιες, καθώς κι ένα αυθεντικό αγροτόσπιτο! Τιμή εισόδου: €8,5 (Barrio de Jauregui 66, Hernani, tel. + 34 943 33 60 06, www.museochillidaleku.com)
ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ
BILBAO
HOTEL CARLTON Το πιο γνωστό ίσως ξενοδοχείο της πόλης οφείλει τη φήμη του τόσο στο ιστορικό κτήριο-μνημείο όπου στεγάζεται, όσο και στις πεντάστερες παροχές του. Τιμή: Από €320 το δίκλινο (Plaza Federico Moyua 2, tel. + 34 94 416 2200, www.hotelcarlton.es)
MIRO HOTEL Το πρώτο boutique hotel που άνοιξε στην πόλη έχει πάρει την επωνυμία του από τον εμπνευστή του, τον σχεδιαστή μόδας Antoniο Mirο. Μοναδικό αβαντάζ η θέση του, ακριβώς μπροστά στο Guggenheim. Τιμή: Από €103 το δίκλινο (Alameda de Mazarredo 77, tel. +34 94 661 1880,www.mirohotelbilbao.com)
HOTEL BARCELO AVENIDA Προσφάτως ανακαινισμένο, σε απόσταση δέκα μόλις λεπτών από το Guggenheim, μια πολύ καλή value for money επιλογή. Απαρτίζεται από 189 δωμάτια, εστιατόριο, piano bar, γυμναστήριο και spa. Τιμή: Από €46 το δίκλινο (Avda Zumalacarregui 40, tel. +34 94 4124300,www.barcelo.com)
HOTEL ERCILLA Ένα από τα καλύτερα και συνάμα πιο μοντέρνα city hotels του Bilbao, στην καρδιά του εμπορικού και πολιτιστικού του κέντρου. Ζεστή ατμόσφαιρα, άψογο service και πρωτότυπες «πινελιές» στο design, διά χειρός Philippe Starck. Τιμή: Από €118 το δίκλινο (Ercilla 37-39, tel. + 34 94 4705 700,www.hotelercilla.com)
SAN SEBASTIAN
HOTEL DE LONDRES Y DE INGLATERRA Ακριβώς μπροστά στην παραλία La Concha, το εκπληκτικό αυτό κτίσμα του 19ου αι. στεγάζει 148 πολυτελή δωμάτια με ρομαντική αύρα κι όλα τα σύγχρονα κομφόρ. Τιμή: Από €215 το δίκλινο (Zubieta 2, tel. +34 943 440 770, www.hlondres.com)
HOTEL BARCELO COSTA VASCA Βασκική φιλοξενία και ανέσεις 4* στην Παλιά Πόλη. Αν και πολύ κοντά στην παραλία Ondarreta, η πισίνα στην «καρδιά» του καταπράσινου κήπου θα σας κάνει να μην θέλετε να το αποχωριστείτε! Τιμή: Από €160 το δίκλινο (Avda Pio Baroja 15, tel. + 34 943 317 950,www.barcelo.com)
BILBAO
HOTEL CARLTON Το πιο γνωστό ίσως ξενοδοχείο της πόλης οφείλει τη φήμη του τόσο στο ιστορικό κτήριο-μνημείο όπου στεγάζεται, όσο και στις πεντάστερες παροχές του. Τιμή: Από €320 το δίκλινο (Plaza Federico Moyua 2, tel. + 34 94 416 2200, www.hotelcarlton.es)
MIRO HOTEL Το πρώτο boutique hotel που άνοιξε στην πόλη έχει πάρει την επωνυμία του από τον εμπνευστή του, τον σχεδιαστή μόδας Antoniο Mirο. Μοναδικό αβαντάζ η θέση του, ακριβώς μπροστά στο Guggenheim. Τιμή: Από €103 το δίκλινο (Alameda de Mazarredo 77, tel. +34 94 661 1880,www.mirohotelbilbao.com)
HOTEL BARCELO AVENIDA Προσφάτως ανακαινισμένο, σε απόσταση δέκα μόλις λεπτών από το Guggenheim, μια πολύ καλή value for money επιλογή. Απαρτίζεται από 189 δωμάτια, εστιατόριο, piano bar, γυμναστήριο και spa. Τιμή: Από €46 το δίκλινο (Avda Zumalacarregui 40, tel. +34 94 4124300,www.barcelo.com)
HOTEL ERCILLA Ένα από τα καλύτερα και συνάμα πιο μοντέρνα city hotels του Bilbao, στην καρδιά του εμπορικού και πολιτιστικού του κέντρου. Ζεστή ατμόσφαιρα, άψογο service και πρωτότυπες «πινελιές» στο design, διά χειρός Philippe Starck. Τιμή: Από €118 το δίκλινο (Ercilla 37-39, tel. + 34 94 4705 700,www.hotelercilla.com)
SAN SEBASTIAN
HOTEL DE LONDRES Y DE INGLATERRA Ακριβώς μπροστά στην παραλία La Concha, το εκπληκτικό αυτό κτίσμα του 19ου αι. στεγάζει 148 πολυτελή δωμάτια με ρομαντική αύρα κι όλα τα σύγχρονα κομφόρ. Τιμή: Από €215 το δίκλινο (Zubieta 2, tel. +34 943 440 770, www.hlondres.com)
HOTEL BARCELO COSTA VASCA Βασκική φιλοξενία και ανέσεις 4* στην Παλιά Πόλη. Αν και πολύ κοντά στην παραλία Ondarreta, η πισίνα στην «καρδιά» του καταπράσινου κήπου θα σας κάνει να μην θέλετε να το αποχωριστείτε! Τιμή: Από €160 το δίκλινο (Avda Pio Baroja 15, tel. + 34 943 317 950,www.barcelo.com)
PINTXOS BARS
BILBAO
EL GLOBO Φημίζεται για την καλύτερη μπάρα pintxos στο Bilbao. Δοκιμάστε λιωμένο καβούρι ή σαλάτα από πράσα συνοδεία sangria. (Diputacion 8, tel. +34 944 154 221)
BERTON Οι experts του είδους θα σας προτείνουν pantumaca (ψωμί ψημένο με τριμμένη ντομάτα και jamon), καθώς και φουαγκρά σερβιρισμένο πάνω σε ψημένη φέτα μήλου. Θα το βρείτε στην Παλιά Πόλη. (Jardines Κalea 11, tel. +34 944 167 035)
SAN SEBASTIAN
BAR BERGARA Ίσως τα καλύτερα pintxos στο San Sebastian, με περισσότερα από 60 «μικρά αριστουργήματα» να παρελαύνουν στο bar. Δοκιμάστε φουαγκρά με σταφύλια και κρασί Porto. (General Artetxe 8, tel. +34 943 275 026)
A FUEGO NEGRO Ντιζαϊνάτο, με hip-hop μουσική υπόκρουση, ιδανικό για «πιντσότσαρκες» με άποψη στην Παλιά Πόλη. (31 Calle 31 de Agosto, tel. + 34 65 013 5373)
BAR LA CEPA Το καλύτερο jamon Jabugo (ζαμπόν πρώτης ποιότητας) της πόλης σάς περιμένει σ' αυτό το φημισμένο μαγαζί, που μετρά 70 χρόνια λειτουργίας. (Calle 31 de Agosto 7, tel. + 34 943 42 6394)
ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΑ ΜΕ * MICHELIN
BILBAO
ETXANOBE To βραβευμένο με ένα αστέρι Michelin εστιατόριο του Fernando Canales, στον τελευταίο όροφο του Palacio Euskalduna, προσφέρει μεγάλη γκάμα γευστικών επιλογών. Ξεχωρίζουν οι σπεσιαλιτέ με μπακαλιάρο. (Avda Abandoibarra 4, tel. + 34 94 442 10 71, http://en.etxanobe.com)
ZORTZIKO Από καλύτερα εστιατόρια του Bilbao και ψηλά στη λίστα με τα top της Χώρας των Βάσκων, με τον βραβευμένο με 1*Michelin Daniel Garcia να κάνει θαύματα. Κάντε κράτηση (τουλάχιστον ένα μήνα πριν) για το μοναδικό τραπέζι στο 19ου αι. wine cellar. (Alameda de Mazarredo 17, tel. +34 94 423 9743,www.zortziko.es).
SAN SEBASTIAN
ARZAK Τρία αστέρια Michelin και το όνομα του κορυφαίου σεφ Juan Mari Arzak εγγυώνται την εξαιρετική ποιότητα του μενού. Ο μπακαλιάρος με jamon είναι must! (Avda Alcalde Elosegui 273, tel. +34 943 278 465, www.arzak.es)
MARTIN BERASATEGUI O σεφ Martin Berasategui, ένας από τους μεγαλύτερους της σύγχρονης βασκικής κουζίνας (3*), έχει να σας προτείνει ουκ ολίγες ευρηματικές σπεσιαλιτέ, όπως μιλφέιγ με καπνιστό χέλι, φουαγκρά, κρεμμύδι και πράσινο μήλο. (Loidi Kalea 4, tel.+ 34 943 366 471, www.martinberasategui.com)
AKELARE Δοκιμάστε τις βραβευμένες (3* Michelin) δημιουργίες του Pedro Subijana, αγναντεύοντας τη θέα στον Ατλαντικό. Highlight το αγριοπερίστερο σε ζωμό κόκκινων φασολιών. (Padre Orcolaga 56, tel. +34 943 311 209, www.akelarre.net)
6 MUGARITZ Ο Luis Andoni Aduriz (2 * Michelin) είναι γνωστός για πιάτα του που μοιάζουν να έχουν βγει από εργαστήριο πειραμάτων, όπως πατάτες σκεπασμένες με σκόνη πηλού, παγωμένη σφαίρα λευκής σοκολάτας κ.ά. Εκκεντρικά, περίεργα ή πεντανόστιμα, σίγουρα θα σας μείνουν αξέχαστα! (Otzazulueta Baserria, Aldura Aldea 20, tel. +34 943 522 455, www.mugaritz.com)
BILBAO
EL GLOBO Φημίζεται για την καλύτερη μπάρα pintxos στο Bilbao. Δοκιμάστε λιωμένο καβούρι ή σαλάτα από πράσα συνοδεία sangria. (Diputacion 8, tel. +34 944 154 221)
BERTON Οι experts του είδους θα σας προτείνουν pantumaca (ψωμί ψημένο με τριμμένη ντομάτα και jamon), καθώς και φουαγκρά σερβιρισμένο πάνω σε ψημένη φέτα μήλου. Θα το βρείτε στην Παλιά Πόλη. (Jardines Κalea 11, tel. +34 944 167 035)
SAN SEBASTIAN
BAR BERGARA Ίσως τα καλύτερα pintxos στο San Sebastian, με περισσότερα από 60 «μικρά αριστουργήματα» να παρελαύνουν στο bar. Δοκιμάστε φουαγκρά με σταφύλια και κρασί Porto. (General Artetxe 8, tel. +34 943 275 026)
A FUEGO NEGRO Ντιζαϊνάτο, με hip-hop μουσική υπόκρουση, ιδανικό για «πιντσότσαρκες» με άποψη στην Παλιά Πόλη. (31 Calle 31 de Agosto, tel. + 34 65 013 5373)
BAR LA CEPA Το καλύτερο jamon Jabugo (ζαμπόν πρώτης ποιότητας) της πόλης σάς περιμένει σ' αυτό το φημισμένο μαγαζί, που μετρά 70 χρόνια λειτουργίας. (Calle 31 de Agosto 7, tel. + 34 943 42 6394)
ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΑ ΜΕ * MICHELIN
BILBAO
ETXANOBE To βραβευμένο με ένα αστέρι Michelin εστιατόριο του Fernando Canales, στον τελευταίο όροφο του Palacio Euskalduna, προσφέρει μεγάλη γκάμα γευστικών επιλογών. Ξεχωρίζουν οι σπεσιαλιτέ με μπακαλιάρο. (Avda Abandoibarra 4, tel. + 34 94 442 10 71, http://en.etxanobe.com)
ZORTZIKO Από καλύτερα εστιατόρια του Bilbao και ψηλά στη λίστα με τα top της Χώρας των Βάσκων, με τον βραβευμένο με 1*Michelin Daniel Garcia να κάνει θαύματα. Κάντε κράτηση (τουλάχιστον ένα μήνα πριν) για το μοναδικό τραπέζι στο 19ου αι. wine cellar. (Alameda de Mazarredo 17, tel. +34 94 423 9743,www.zortziko.es).
SAN SEBASTIAN
ARZAK Τρία αστέρια Michelin και το όνομα του κορυφαίου σεφ Juan Mari Arzak εγγυώνται την εξαιρετική ποιότητα του μενού. Ο μπακαλιάρος με jamon είναι must! (Avda Alcalde Elosegui 273, tel. +34 943 278 465, www.arzak.es)
MARTIN BERASATEGUI O σεφ Martin Berasategui, ένας από τους μεγαλύτερους της σύγχρονης βασκικής κουζίνας (3*), έχει να σας προτείνει ουκ ολίγες ευρηματικές σπεσιαλιτέ, όπως μιλφέιγ με καπνιστό χέλι, φουαγκρά, κρεμμύδι και πράσινο μήλο. (Loidi Kalea 4, tel.+ 34 943 366 471, www.martinberasategui.com)
AKELARE Δοκιμάστε τις βραβευμένες (3* Michelin) δημιουργίες του Pedro Subijana, αγναντεύοντας τη θέα στον Ατλαντικό. Highlight το αγριοπερίστερο σε ζωμό κόκκινων φασολιών. (Padre Orcolaga 56, tel. +34 943 311 209, www.akelarre.net)
6 MUGARITZ Ο Luis Andoni Aduriz (2 * Michelin) είναι γνωστός για πιάτα του που μοιάζουν να έχουν βγει από εργαστήριο πειραμάτων, όπως πατάτες σκεπασμένες με σκόνη πηλού, παγωμένη σφαίρα λευκής σοκολάτας κ.ά. Εκκεντρικά, περίεργα ή πεντανόστιμα, σίγουρα θα σας μείνουν αξέχαστα! (Otzazulueta Baserria, Aldura Aldea 20, tel. +34 943 522 455, www.mugaritz.com)