Στο αυτοβιογραφικό «Θεατρικό Μυθιστόρημα» του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ, που έγραφε παράλληλα με τον «Μετρ και Μαργαρίτα» και άφησε λόγω του θανάτου του ημιτελές (1936-1939), βασίζεται η παράσταση «Μαύρο Χιόνι - το ημερολόγιο ενός μακαρίτη», που παρουσιάζεται στο θέατρο «Πόρτα», σε σκηνοθεσία Κώστα Φιλίππογλου. Χάρη στη διεισδυτική γραφή του Μπουλγκάκωφ ανακαλύπτουμε τα περίφημα χαρακτηριστικά του Θεάτρου Τέχνης εκείνης της περιόδου, από τη διαμάχη των Στανισλάβσκι και Νεμίροβιτς-Ντατσένκο και τον άρρητο εμφύλιο στο εσωτερικό του ως τον παραλογισμό της τυπολατρίας και της γραφειοκρατίας που επικρατούσε στο θέατρο κατ’ εικόνα του σταλινικού καθεστώτος. Κι από την εμμονή με τον πειραματισμό– που ο Μπουλγκάκοφ παρωδεί ξεκαρδιστικά– ως την υποχονδριακή ιδιοσυγκρασία του δασκάλου και σκηνοθέτη Στανισλάβσκι, που επηρέαζε καταλυτικά τη διαμόρφωση του καλλιτεχνικού προϊόντος. Μέσα απο μια ενδιαφέρουσα πινακοθήκη χαρακτήρων, σ’ ένα ασφυκτικό γαϊτανάκι, αναδεικνύεται η μοναχική κι απεγνωσμένη φιγούρα του συγγραφέα που αναζητά βιοποριστική διέξοδο μέσα απ’ το έργο του, προσπαθώντας ταυτόχρονα να παραμείνει πιστός στο συγγραφικό του όραμα και ειλικρινής απέναντι στον εαυτό του.
Η πλοκή
Στη Μόσχα του 1930 ο νεαρός δημοσιογράφος Maxudov γράφει ένα μυθιστόρημα για τα χρόνια του εμφυλίου και το διασκευάζει για το θέατρο. Η μεταφορά του στη σκηνή εισάγει τον ήρωα στον μαγικό κόσμο του θεάτρου, αλλά και στον παραλογισμό (καπρίτσια, συκοφαντίες,υποτέλεια, υποταγή, λογοκρισία, κομματικές παρεμβάσεις, καλλιτεχνικές εμμονές, ευνοιοκρατία, ιστορικές έχθρες), ο οποίος τον οδηγεί στην απόγνωση και εν τέλει στην αυτοχειρία. Μέσα από την περιπέτεια του κεντρικού του ήρωα, ο Bulgakov έχει την ευκαιρία να σκιαγραφήσει την εποχή του και τους ανθρώπους της, παρουσιάζοντας ένα γαϊτανάκι χαρακτήρων που περιστοιχίζουν τον κεντρικό ήρωα και τον περιορίζουν όλο και πιο ασφυκτικά, ώσπου γίνονται θηλιά στον λαιμό του. Ηταν κάποιο προσωπικό ξέσπασμα ελευθερίας, μια μοναχική κραυγή για βοήθεια, ένα αφήγημα που ξεκινούσε από το τέλος, έχοντας σαν πρώτη την ακροτελεύτια φράση ενός μυθιστορήματος: «οι νεκροί θα κριθούν κατά τα έργα τους»; Στο αυτοβιογραφικό αυτό μυθιστόρημα, ο Μπουλγκάκοφ, από τους σημαντικότερους συγγραφείς της σοβιετικής περιόδου, περιγράφει με το απαράμιλλο χιούμορ του γεγονότα και καταστάσεις που σημάδεψαν τη ζωή του.
Η Παράσταση
Ο σκηνοθέτης Κώστας Φιλίππογλου κίνησε με ένταση και ρυθμό έναν καλοκουρδισμένο θίασο, σε μια εξαιρετικά μελετημένη και ρυθμισμένη παράσταση σωματικού θεάτρου, αν και υπάρχουν στιγμές που κουράζει με τα αλλεπάλληλα, έντονα κινησιολογικά μοτίβα. Οι χιουμοριστικοί αυτοσχεδιασμοί, οι κινηματογραφικοί ρυθμοί, οι αστραπιαίες μεταμορφώσεις, οι φωνητικοί ακροβατισμοί, το θέατρο μέσα στο θέατρο, φρόντισαν εκτός από μια ευανάγνωστη και πολυεπίπεδη εξέλιξη της ιστορίας να διευρύνουν τις αναφορές του έργου από τα ενδότερα ενός κλειστού θεατρικού κόσμου στην κοινωνία και σε κάθε μορφή καταπιεστικής εξουσίας εντός της. Το γκροτέσκο ύφος της παράστασης αποδίδει στην εντέλεια το «μαύρο» χιούμορ και την απελπισία του καλλιτέχνη που προσπαθεί, έναντι της λογοκρισίας του καθεστώτος, να υπερασπιστεί τις αισθητικές και ιδεολογικές του αξίες, όπως ενσαρκώνονται στην «κομμένη» σκηνή με τον πυροβολισμό και το αίμα που βάφει μαύρο το χιόνι, αναδεικνύοντας «με διαβρωτικό σαρκασμό και χιούμορ» την περιθωριοποίηση, που νιώθει ο προοδευτικός δημιουργός από το παρασκηνιακό κατεστημένο. Στον ρόλο του Μαξούντοφ ο Τάσος Δημητρόπουλος δίνει προσωπικό δείγμα γραφής, σε μια άκρως ενδιαφέρουσα ερμηνεία του κεντρικού ήρωα, μελαγχολικού και πυρετικά αγχώδη, που προσπαθεί να αναδείξει την πνευματική του δημιουργία μέσα απο έναν παράλογο και αστείο καταιγισμό σχολίων και θέσεων, απο κάθε πλευρά. Εξαίρετος όλος ο θίασος, με ευρηματικό και λεπτομερή κινησιολογικό σχεδιασμό, εκφραστική καλοδουλεμένη λεπτομέρεια, νοηματοδοτεί την υιοθετημένη σκηνοθετική φόρμα, με περισσή δεξιοτεχνία. Οι φωτισμοί του Σάκη Μπιρμπίλη και οι ενδυματολογικές προτάσεις της Μαργαρίτας Δοσούλα υπηρετούν απόλυτα το έργο. Εξαιρετικό το σκηνικό σύμπαν που δημιούργησε η Όλγα Μπρούμα, η δε μουσική σύνθεση, ενσωματώνεται άψογα στην ροή της παράστασης.
Σκηνοθεσία: Κώστας Φιλίππογλου
Διασκευή: Δήμητρα Κονδυλάκη, Κώστας Φιλίππογλου
Σκηνικά: Όλγα Μπρούμα
Κοστούμια: Μαργαρίτα Δοσούλα
Σχεδιασμός φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης
Μουσική: Lost Bodies
Με τους: Εύα Αγγελοπούλου, Γιάννη Γιαννούλη, Τάσο Δημητρόπουλο,
Δημήτρη Δρόσο, Εύα Οικονόμου Βαμβακά, Γιάννη Στεφόπουλο και Κώστα Φιλίππογλου
Μέρες και ώρες παραστάσεων: Δευτέρα και Τρίτη: 21:15
Τετάρτη (λαϊκή απογευματινή): 20:00, Κυριακή: 18:30
Τιμές εισιτηρίων: Κανονικό 15€, Φοιτητικό, ΑΜΕΑ, άνω των 65,
ομαδικό (άνω των 10 ατόμων) 10€
Λαϊκή απογευματινή 10€, Ανέργων 8€
Η πλοκή
Στη Μόσχα του 1930 ο νεαρός δημοσιογράφος Maxudov γράφει ένα μυθιστόρημα για τα χρόνια του εμφυλίου και το διασκευάζει για το θέατρο. Η μεταφορά του στη σκηνή εισάγει τον ήρωα στον μαγικό κόσμο του θεάτρου, αλλά και στον παραλογισμό (καπρίτσια, συκοφαντίες,υποτέλεια, υποταγή, λογοκρισία, κομματικές παρεμβάσεις, καλλιτεχνικές εμμονές, ευνοιοκρατία, ιστορικές έχθρες), ο οποίος τον οδηγεί στην απόγνωση και εν τέλει στην αυτοχειρία. Μέσα από την περιπέτεια του κεντρικού του ήρωα, ο Bulgakov έχει την ευκαιρία να σκιαγραφήσει την εποχή του και τους ανθρώπους της, παρουσιάζοντας ένα γαϊτανάκι χαρακτήρων που περιστοιχίζουν τον κεντρικό ήρωα και τον περιορίζουν όλο και πιο ασφυκτικά, ώσπου γίνονται θηλιά στον λαιμό του. Ηταν κάποιο προσωπικό ξέσπασμα ελευθερίας, μια μοναχική κραυγή για βοήθεια, ένα αφήγημα που ξεκινούσε από το τέλος, έχοντας σαν πρώτη την ακροτελεύτια φράση ενός μυθιστορήματος: «οι νεκροί θα κριθούν κατά τα έργα τους»; Στο αυτοβιογραφικό αυτό μυθιστόρημα, ο Μπουλγκάκοφ, από τους σημαντικότερους συγγραφείς της σοβιετικής περιόδου, περιγράφει με το απαράμιλλο χιούμορ του γεγονότα και καταστάσεις που σημάδεψαν τη ζωή του.
Η Παράσταση
Ο σκηνοθέτης Κώστας Φιλίππογλου κίνησε με ένταση και ρυθμό έναν καλοκουρδισμένο θίασο, σε μια εξαιρετικά μελετημένη και ρυθμισμένη παράσταση σωματικού θεάτρου, αν και υπάρχουν στιγμές που κουράζει με τα αλλεπάλληλα, έντονα κινησιολογικά μοτίβα. Οι χιουμοριστικοί αυτοσχεδιασμοί, οι κινηματογραφικοί ρυθμοί, οι αστραπιαίες μεταμορφώσεις, οι φωνητικοί ακροβατισμοί, το θέατρο μέσα στο θέατρο, φρόντισαν εκτός από μια ευανάγνωστη και πολυεπίπεδη εξέλιξη της ιστορίας να διευρύνουν τις αναφορές του έργου από τα ενδότερα ενός κλειστού θεατρικού κόσμου στην κοινωνία και σε κάθε μορφή καταπιεστικής εξουσίας εντός της. Το γκροτέσκο ύφος της παράστασης αποδίδει στην εντέλεια το «μαύρο» χιούμορ και την απελπισία του καλλιτέχνη που προσπαθεί, έναντι της λογοκρισίας του καθεστώτος, να υπερασπιστεί τις αισθητικές και ιδεολογικές του αξίες, όπως ενσαρκώνονται στην «κομμένη» σκηνή με τον πυροβολισμό και το αίμα που βάφει μαύρο το χιόνι, αναδεικνύοντας «με διαβρωτικό σαρκασμό και χιούμορ» την περιθωριοποίηση, που νιώθει ο προοδευτικός δημιουργός από το παρασκηνιακό κατεστημένο. Στον ρόλο του Μαξούντοφ ο Τάσος Δημητρόπουλος δίνει προσωπικό δείγμα γραφής, σε μια άκρως ενδιαφέρουσα ερμηνεία του κεντρικού ήρωα, μελαγχολικού και πυρετικά αγχώδη, που προσπαθεί να αναδείξει την πνευματική του δημιουργία μέσα απο έναν παράλογο και αστείο καταιγισμό σχολίων και θέσεων, απο κάθε πλευρά. Εξαίρετος όλος ο θίασος, με ευρηματικό και λεπτομερή κινησιολογικό σχεδιασμό, εκφραστική καλοδουλεμένη λεπτομέρεια, νοηματοδοτεί την υιοθετημένη σκηνοθετική φόρμα, με περισσή δεξιοτεχνία. Οι φωτισμοί του Σάκη Μπιρμπίλη και οι ενδυματολογικές προτάσεις της Μαργαρίτας Δοσούλα υπηρετούν απόλυτα το έργο. Εξαιρετικό το σκηνικό σύμπαν που δημιούργησε η Όλγα Μπρούμα, η δε μουσική σύνθεση, ενσωματώνεται άψογα στην ροή της παράστασης.
Σκηνοθεσία: Κώστας Φιλίππογλου
Διασκευή: Δήμητρα Κονδυλάκη, Κώστας Φιλίππογλου
Σκηνικά: Όλγα Μπρούμα
Κοστούμια: Μαργαρίτα Δοσούλα
Σχεδιασμός φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης
Μουσική: Lost Bodies
Με τους: Εύα Αγγελοπούλου, Γιάννη Γιαννούλη, Τάσο Δημητρόπουλο,
Δημήτρη Δρόσο, Εύα Οικονόμου Βαμβακά, Γιάννη Στεφόπουλο και Κώστα Φιλίππογλου
Μέρες και ώρες παραστάσεων: Δευτέρα και Τρίτη: 21:15
Τετάρτη (λαϊκή απογευματινή): 20:00, Κυριακή: 18:30
Τιμές εισιτηρίων: Κανονικό 15€, Φοιτητικό, ΑΜΕΑ, άνω των 65,
ομαδικό (άνω των 10 ατόμων) 10€
Λαϊκή απογευματινή 10€, Ανέργων 8€