Στην Αυλίδα δεν έχει σταματήσει μόνο ο άνεμος, αλλά η ίδια η ζωή. Όλοι
περιμένουν, να συμβεί κάτι. Και δυστυχώς, αυτό θα είναι η κατάλυση της λογικής
περιμένουν, να συμβεί κάτι. Και δυστυχώς, αυτό θα είναι η κατάλυση της λογικής
Η Ιφιγένεια και οι εκδοχές της
Τα ομηρικά έπη αναφέρουν μιαν Ιφιάνασσα ως κόρη του Αγαμέμνονα και της Κλυταιμνήστρας. Οι τραγικοί την αγνοούν, ενώ αφιερώνουν έργα τους στην Ιφιγένεια. Άλλοτε πάλι θεωρείται κόρη του Θησέα και της Ελένης και ότι ανατράφηκε από την Κλυταιμνήστρα σαν να ήταν δική της κόρη. Τέλος, μια ακόμη εκδοχή τη θέλει κόρη του Αγαμέμνονα και της Χρυσηίδας και ότι βρέθηκε στην Ταυρίδα, όταν κατά την επιστροφή στην Ελλάδα μαζί με τον πατέρα της μετά τον Τρωικό πόλεμο την απήγαγαν Σκύθες πειρατές. Πάντως, στην κόρη του Αγαμέμνονα και της Κλυταιμνήστρας αναγνωρίζονται τρεις βασικοί σταθμοί στη ζωή της: Αυλίδα, Ταυρίδα, Αττική. Στη Αυλίδα τελέστηκε η θυσία της. Στην Ταυρίδα παρέμεινε ως ιέρεια της Άρτεμης· εκεί τη συνάντησε ο αδελφός της Ορέστης και μαζί ταξίδεψαν προς τα πάτρια εδάφη. Τέλος, στην Αττική, συγκεκριμένα στη Βραυρώνα, μετέφεραν το άγαλμα της Άρτεμης από την Ταυρίδα, και εκεί παρέμεινε η Ιφιγένεια ως ιέρεια της θεάς.
Η Τραγωδία
Η τραγωδία Ιφιγένεια η εν Αυλίδι γράφτηκε στην αυλή του βασιλιά της Μακεδονίας Αρχέλαου, στα χρόνια 408-406 π.Χ., λίγο πριν από τον θάνατο του Ευριπίδη. Αποτελεί μία από τις πέντε τραγωδίες του με θέμα από τον Τρωικό κύκλο, και μαζί με τις Βάκχες είναι τα δύο τελευταία δράματά του. Παραστάθηκε στα Μεγάλα Διονύσια μετά τον θάνατό του, από τον Ευριπίδη τον Νεότερο (γιό ή ανιψιό του μεγάλου τραγικού) και απέσπασε το πρώτο βραβείο.Κείμενο της τελευταίας του δημιουργικής περιόδου του Ευριπίδη, παρότι άδικα δεν ανήκει στα πλέον δημοφιλή του έργα, επιφυλάσσει εξαιρετικής πυκνότητας σχόλια πάνω στη διαχρονική μάστιγα του κενού εξουσίας, στην πολιτική αθλιότητα και στη στρέβλωση της έννοιας της θυσίας.Σ' αυτό το κορυφαίο δράμα του, όπου οι χαρακτήρες εξελίσσονται από επεισόδιο και σε επεισόδιο, ο Ευριπίδης, βαθιά σοφός και ώριμος, αναδιευθετεί το επικό υλικό και, απευθυνόμενος στους διχασμένους Έλληνες της εποχής του, γίνεται ο κήρυκας της φιλοπατρίας. Εμποτισμένο από την ατμόσφαιρα της εποχής του, με την Αθηναϊκή δημοκρατία να παραπαίει και την ήττα στον Πελοποννησιακό πόλεμο να πλησιάζει, το έργο αποτυπώνει έναν κόσμο όπου η πίστη στον ηρωισμό και τις πατριαρχικές αξίες έχει κλονιστεί. Έναν κόσμο στον οποίον ο όχλος ανάγεται σε πρωταγωνιστή της δράσης, την ίδια στιγμή που οι ήρωες, ασταθείς, γεμάτοι αδυναμίες και με συνεχείς αλλαγές γνώμης, κατακρημνίζονται. Γίνονται δηλαδή τόσο ανθρώπινοι, που ξενίζουν. Μόνες σταθερές, σε έναν κόσμο μεταβατικό, παραμένουν ο αγώνας για την εξουσία, η αναπόδραστη ανάγκη που συντρίβει ζωές και ο ασύμπτωτος χρόνος των καλών προθέσεων, που μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφές. Η Αθήνα δεν έχει πια το ηθικό έρεισμα ότι διεξάγει έναν πόλεμο αμυντικό ή εναντίον βαρβάρων. Παρόλα αυτά, το αίτημα της ομοψυχίας είναι κυρίαρχο και πρέπει να επικρατήσει.Όμως η θυσία της Ιφιγένειας δεν είναι επιβεβλημένη. Οι Αργείοι έχουν την επιλογή και να μην ξεκινήσουν για την Τροία. Ο Ευριπίδης δημιουργεί μία ηρωίδα που αποφασίζει τη θυσία της, υπό από το βάρος της ανάγκης, δεν λειτουργεί σε καθεστώς ελευθερίας - απλώς δεν μπορεί να κάνει αλλιώς. Η Ιφιγένεια δεν θυσιάζει μόνο τη ζωή της, αλλά, κυρίως, θυσιάζει την αθωότητά της. Αμφιβάλλει, ανησυχεί, θέτει ερωτήματα, χωρίς να ξεχνά το αλάνθαστο των θεών και των παλαιών ηθικών αρχών.
Ο Μύθος
Όταν ο Αγαμέμνονας σκοτώνει το ιερό ελάφι της θεάς Άρτεμις, εκείνη για να τον εκδικηθεί, προκαλεί άπνοια καθηλώνοντας έτσι τον ελληνικό στόλο στην Αυλίδα. Η τραγωδία εστιάζει στην απόφαση του Αγαμέμνονα, αρχιστράτηγου των Αχαιών, να θυσιάσει την κόρη του την Ιφιγένεια, ώστε να μπορέσει να σαλπάρει για την Τροία ο ελληνικός στόλος, που έχει ακινητοποιηθεί λόγω άπνοιας στην Αυλίδα. Αυτό είναι το θέλημα της θεάς Άρτεμης, όπως αποκαλύπτει με τον χρησμό του ο μάντης Κάλχας. Έτσι, ο Αγαμέμνονας καλεί την Ιφιγένεια στην Αυλίδα, με το πρόσχημα του γάμου της με το πρωτοπαλίκαρο των Αχαιών, τον Αχιλλέα, προτού αναχωρήσουν για τον πόλεμο. Παρά το φρικτό δίλημμα που αντιμετωπίζει, αφού καλείται να επιλέξει μεταξύ της κόρης και της πατρίδας του, ο Αγαμέμνονας υπακούει στην «ανάγκη» και αποφασίζει να προχωρήσει στη θυσία, αγνοώντας τις ικεσίες της Κλυταιμήστρας, της Ιφιγένειας, του Αχιλλέα, ακόμα και του ίδιου του Μενέλαου. Η ευγενική Ιφιγένεια τελικά συμφιλιώνεται με την τραγική μοίρα της και αποδέχεται να θυσιαστεί υπέρ πατρίδας. Στο τέλος του έργου, ένας αγγελιοφόρος ανακοινώνει στην Κλυταιμήστρα ότι η Ιφιγένεια εξαφανίστηκε από τον βωμό προτού δεχτεί το θανάσιμο χτύπημα.
Η Παράσταση
Η παράσταση του Γιάννη Καλαβριανού δωρική, αλληγορική, με επιβραδυντικό ρυθμό, χωρίς μεγάλες συναισθηματικές εξάρσεις, πατάει στέρεα πάνω στη μεστή, ευθύβολη μετάφραση του Παντελή Μπουκάλα, που επιχειρεί μια σύγχρονη ανάγνωση του κειμένου, με πολιτικές νύξεις, ρέοντα λόγο, και σωστές παρεμβάσεις στα χορικά, που επιτρέπουν να ακουστεί ο Ευριπίδειος λόγος: οι βολές κατά των ηγετών, της εξουσιομανίας, η σύγκρουση ατομικού και κοινού συμφέροντας,η εθελοθυσία που αποκτά νόημα όταν προσφέρεται για την εξυπηρέτηση μίας υψηλής ιδέας, κατδεικνύονται σωστά τόσο από την εκφορά του λόγου όσο και από τις σκηνικές εικόνες. Μέσα στο μινιμαλιστικό αμμώδες σκηνικό στο ακρογιάλι της Αυλίδας, με διάσπαρτα άσπρα κρινάκια (σύμβολο της παρθενίας, συνδεδεμένο με την παρθένα Θεά Άρτεμη, σημάδι των νεονύμφων οι οποίοι φορούσαν στεφάνια από ανθόκρινα) που επιμελήθηκαν από κοινού η Αλεξάνδρα Μπουσουλέγκα και η Ράνια Υφαντίδου, με το εξαιρετικά υποβλητικό και επαναλαμβανόμενο κλιμακούμενο μουσικό θέμα του Θοδωρή Οικονόμου, τους ατμοσφαιρικούς φωτισμούς του Νίκου Βλασόπουλου, την λειτουργική κίνηση του Δημήτρη Σωτηρίου, οι μαυροφορομένοι υποκριτές, μέσα σε μια διαρκή και αγωνιώδη διαπραγμάτευση, αναμετρήθηκαν διαλεκτικά, με ένα διαχρονικό ηθικό δίλημμα, αυτό της ατομικής θυσίας υπέρ της πατρίδος.
Ο Γιώργος Γλάστρας ως Αγαμέμνων, με δυνατή φωνή, σωστή άρθρωση, καλές ανάσες και παύσεις στο λόγο είχε κάποιες εύστοχες ερμηνευτικές στιγμές, που, όμως δεν κατάφεραν να αναδείξουν τον ηγεμονικό ρόλο του άνακτα, που ταλανίζεται ανάμεσα στο πατρικό και στο πολιτικό συμφέρον. Όσο τον ευνοεί η άρθρωση και η στοχευμένη απεύθυνση του λόγου,άλλο τόσο τον "καταπίνει" η άκαμπτη σκηνική του παρουσία και η φτωχή αξιοποίηση των όποιων εκφραστικών του μέσων, που δεν κατάφεραν να μεταγγίσουν το συναίσθημα. Ο χορός των νέων κοριτσιών, η συλλογική φωνή και μνήμη, βρήκε εξαίσια έκφραση μέσα από τις νέες και ταλαντούχες ηθοποιούς, που υποδύθηκαν τις κοπέλες της Χαλκίδας που εξέφραζαν την επιθυμία τους να δουν το ελληνικό στράτευμα στην Αυλίδα.
Η Ανθή Ευστρατιάδου ερμηνεύει υποτονικά την τραγική παρθένα βασιλοπούλα, χωρίς να μπορεί να πείσει για τη ραγδαία εσωτερική της ωρίμανση,όταν από τη μαύρη απελπισία φτάνει ως την απόφαση της εθελοντικής θυσίας, μέσα απο την ιδαίτερη ψυχοσύνθεση της προσωπικότητας της. Δείχνει να εμμένει στην εύθραυστη και αθώα εκδοχή της Ιφιγένειας,χωρίς να μπορεί υποκριτικά να φωτίσει τον ευαίσθητο, αμφινταλαντευόμενο ψυχισμό, που την οδηγεί να αποδεχτεί σταδιακά την μοίρα της και ν’ αναδειχθεί σε τραγική ηρωίδα-σύμβολο για την Ελλάδα, υψώνοντας σθεναρά το ετοιμοθάνατο κορμί της μπρος στους άντρες της πολεμικής εκστρατείας. Ο Νικόλας Μαραγκόπουλος ως Μενέλαος, ο Γιώργος Καύκας στον ρόλο του Πρεσβύτη, και ο Αγγελιοφόρος του Χρίστου Στυλιανού, καταθέτουν στιβαρές ερμηνείες, ενώ ο Θανάσης Ραφτόπουλος ο οποίος υποδύεται τον Αχιλλέα, αφήνει θετικές εντυπώσεις, χωρίς ,όμως να λείπουν κάποιες μονοδιάστατες στιγμές, στη συνολική του ερμηνεία. Η Μαρία Τσιμά στο ρόλο της βασίλισσας των Μυκηνών, αποδίδει μια ψυχικά σπαρασσόμενη Κλυταιμνήστρα, που θρηνεί για τη τύχη του παιδιού της,παρακαλεί γοερά για την απαλλαγή του απο την παράλογη και αποτρόπαια ανθρωποθυσία, χωρίς να χάνει στιγμή την ανωτερότητα της βασίλισσας, που στέκεται ισάξια δίπλα στον άνακτα σύζυγό της.
Εν κατακλείδι, η ανεπιτήδευτη σκηνοθετική ανάγνωση, με το λιτό και συνάμα καλαίσθητο εικαστικό αποτύπωμα, τις άνισες ερμηνείες, το εντυπωσιακό ηχόχρωμα συνεπικουρούμενη απο την σωστή κίνηση και το ρεαλιστικό ατμοσφαιρικό σκηνικό περιβάλλον, μας μεταγγίζει στο ακέραιο τα σημαντικά μηνύματα του μεγάλου τραγικού ποιητή.
Μετάφραση: Παντελής Μπουκάλας
Σκηνοθεσία: Γιάννης Καλαβριανός
Σκηνικά-Κοστούμια: Αλεξάνδρα Μπουσουλέγκα, Ράνια Υφαντίδου
Mουσική σύνθεση-Μουσική διδασκαλία-Ηχητικός σχεδιασμός: Θοδωρής Οικονόμου
Kίνηση: Δημήτρης Σωτηρίου
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
A’ Βοηθός σκηνοθέτη: Αλεξία Μπεζίκη
Β’ Βοηθός σκηνοθέτη: Xάρης Πεχλιβανίδης
Βοηθοί σκηνογράφου-ενδυματολόγου: Ελίνα Ευταξία, Isabela Tudorache
Φωτογράφιση παράστασης: Τάσος Θώμογλου
Οργάνωση παραγωγής: Marleen Verschuuren, Μαρία Λαζαρίδου
Παίζουν (με αλφαβητική σειρά): Γιώργος Γλάστρας (Αγαμέμνων), Ανθή Ευστρατιάδου (Ιφιγένεια), Γιώργος Καύκας (Πρεσβύτης), Νικόλας Μαραγκόπουλος (Μενέλαος), Θανάσης Ραφτόπουλος (Αχιλλέας), Χρίστος Στυλιανού (Αγγελιοφόρος), Μαρία Τσιμά (Κλυταιμήστρα).
Χορός: Μομώ Βλάχου, Στελλίνα Βογιατζή, Δέσποινα Γιαννοπούλου, Ιωάννα Δεμερτζίδου, Δανάη Επιθυμιάδη, Αίγλη Κατσίκη, Λήδα Κουτσοδασκάλου, Μαρία Κωνσταντά, Αλεξία Μπεζίκη, Ζωή Μυλωνά, Μαριάνθη Παντελοπούλου, Κατερίνα Παπαδάκη, Ρεβέκκα Τσιλιγκαρίδου
Μουσικός επί σκηνής: Δημήτρης Χουντής
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΕΙΑΣ
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ
Τετάρτη 7 - Δωδώνη, Αρχαίο Θέατρο Δωδώνης
Πέμπτη 22 - Αλεξανδρούπολη, Θέατρο Αλτιναλμάζη
Σάββατο 24 - Καβάλα, Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων (Διεθνές Φεστιβάλ Φιλίππων & Θάσου)
Τετάρτη 28 – Λάρισα, Κηποθέατρο Αλκαζάρ
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ
Παρασκευή 6 - Ελευσίνα, Παλαιό Ελαιουργείο (Φεστιβάλ Aισχύλεια 2019)
Τετάρτη 11 - Παπάγου, Κηποθέατρο Παπάγου (Φεστιβάλ Δήμου Παπάγου-Χολαργού)
Παρασκευή 13 - Βύρωνας, Θέατρο Βράχων «Μελίνα Μερκούρη» (Φεστιβάλ «Στη σκιά των βράχων»)
Παρασκευή 20 έως και Κυριακή 22 - Θεσσαλονίκη, Βασιλικό Θέατρο, με αγγλικούς υπέρτιτλους
Τα ομηρικά έπη αναφέρουν μιαν Ιφιάνασσα ως κόρη του Αγαμέμνονα και της Κλυταιμνήστρας. Οι τραγικοί την αγνοούν, ενώ αφιερώνουν έργα τους στην Ιφιγένεια. Άλλοτε πάλι θεωρείται κόρη του Θησέα και της Ελένης και ότι ανατράφηκε από την Κλυταιμνήστρα σαν να ήταν δική της κόρη. Τέλος, μια ακόμη εκδοχή τη θέλει κόρη του Αγαμέμνονα και της Χρυσηίδας και ότι βρέθηκε στην Ταυρίδα, όταν κατά την επιστροφή στην Ελλάδα μαζί με τον πατέρα της μετά τον Τρωικό πόλεμο την απήγαγαν Σκύθες πειρατές. Πάντως, στην κόρη του Αγαμέμνονα και της Κλυταιμνήστρας αναγνωρίζονται τρεις βασικοί σταθμοί στη ζωή της: Αυλίδα, Ταυρίδα, Αττική. Στη Αυλίδα τελέστηκε η θυσία της. Στην Ταυρίδα παρέμεινε ως ιέρεια της Άρτεμης· εκεί τη συνάντησε ο αδελφός της Ορέστης και μαζί ταξίδεψαν προς τα πάτρια εδάφη. Τέλος, στην Αττική, συγκεκριμένα στη Βραυρώνα, μετέφεραν το άγαλμα της Άρτεμης από την Ταυρίδα, και εκεί παρέμεινε η Ιφιγένεια ως ιέρεια της θεάς.
Η Τραγωδία
Η τραγωδία Ιφιγένεια η εν Αυλίδι γράφτηκε στην αυλή του βασιλιά της Μακεδονίας Αρχέλαου, στα χρόνια 408-406 π.Χ., λίγο πριν από τον θάνατο του Ευριπίδη. Αποτελεί μία από τις πέντε τραγωδίες του με θέμα από τον Τρωικό κύκλο, και μαζί με τις Βάκχες είναι τα δύο τελευταία δράματά του. Παραστάθηκε στα Μεγάλα Διονύσια μετά τον θάνατό του, από τον Ευριπίδη τον Νεότερο (γιό ή ανιψιό του μεγάλου τραγικού) και απέσπασε το πρώτο βραβείο.Κείμενο της τελευταίας του δημιουργικής περιόδου του Ευριπίδη, παρότι άδικα δεν ανήκει στα πλέον δημοφιλή του έργα, επιφυλάσσει εξαιρετικής πυκνότητας σχόλια πάνω στη διαχρονική μάστιγα του κενού εξουσίας, στην πολιτική αθλιότητα και στη στρέβλωση της έννοιας της θυσίας.Σ' αυτό το κορυφαίο δράμα του, όπου οι χαρακτήρες εξελίσσονται από επεισόδιο και σε επεισόδιο, ο Ευριπίδης, βαθιά σοφός και ώριμος, αναδιευθετεί το επικό υλικό και, απευθυνόμενος στους διχασμένους Έλληνες της εποχής του, γίνεται ο κήρυκας της φιλοπατρίας. Εμποτισμένο από την ατμόσφαιρα της εποχής του, με την Αθηναϊκή δημοκρατία να παραπαίει και την ήττα στον Πελοποννησιακό πόλεμο να πλησιάζει, το έργο αποτυπώνει έναν κόσμο όπου η πίστη στον ηρωισμό και τις πατριαρχικές αξίες έχει κλονιστεί. Έναν κόσμο στον οποίον ο όχλος ανάγεται σε πρωταγωνιστή της δράσης, την ίδια στιγμή που οι ήρωες, ασταθείς, γεμάτοι αδυναμίες και με συνεχείς αλλαγές γνώμης, κατακρημνίζονται. Γίνονται δηλαδή τόσο ανθρώπινοι, που ξενίζουν. Μόνες σταθερές, σε έναν κόσμο μεταβατικό, παραμένουν ο αγώνας για την εξουσία, η αναπόδραστη ανάγκη που συντρίβει ζωές και ο ασύμπτωτος χρόνος των καλών προθέσεων, που μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφές. Η Αθήνα δεν έχει πια το ηθικό έρεισμα ότι διεξάγει έναν πόλεμο αμυντικό ή εναντίον βαρβάρων. Παρόλα αυτά, το αίτημα της ομοψυχίας είναι κυρίαρχο και πρέπει να επικρατήσει.Όμως η θυσία της Ιφιγένειας δεν είναι επιβεβλημένη. Οι Αργείοι έχουν την επιλογή και να μην ξεκινήσουν για την Τροία. Ο Ευριπίδης δημιουργεί μία ηρωίδα που αποφασίζει τη θυσία της, υπό από το βάρος της ανάγκης, δεν λειτουργεί σε καθεστώς ελευθερίας - απλώς δεν μπορεί να κάνει αλλιώς. Η Ιφιγένεια δεν θυσιάζει μόνο τη ζωή της, αλλά, κυρίως, θυσιάζει την αθωότητά της. Αμφιβάλλει, ανησυχεί, θέτει ερωτήματα, χωρίς να ξεχνά το αλάνθαστο των θεών και των παλαιών ηθικών αρχών.
Ο Μύθος
Όταν ο Αγαμέμνονας σκοτώνει το ιερό ελάφι της θεάς Άρτεμις, εκείνη για να τον εκδικηθεί, προκαλεί άπνοια καθηλώνοντας έτσι τον ελληνικό στόλο στην Αυλίδα. Η τραγωδία εστιάζει στην απόφαση του Αγαμέμνονα, αρχιστράτηγου των Αχαιών, να θυσιάσει την κόρη του την Ιφιγένεια, ώστε να μπορέσει να σαλπάρει για την Τροία ο ελληνικός στόλος, που έχει ακινητοποιηθεί λόγω άπνοιας στην Αυλίδα. Αυτό είναι το θέλημα της θεάς Άρτεμης, όπως αποκαλύπτει με τον χρησμό του ο μάντης Κάλχας. Έτσι, ο Αγαμέμνονας καλεί την Ιφιγένεια στην Αυλίδα, με το πρόσχημα του γάμου της με το πρωτοπαλίκαρο των Αχαιών, τον Αχιλλέα, προτού αναχωρήσουν για τον πόλεμο. Παρά το φρικτό δίλημμα που αντιμετωπίζει, αφού καλείται να επιλέξει μεταξύ της κόρης και της πατρίδας του, ο Αγαμέμνονας υπακούει στην «ανάγκη» και αποφασίζει να προχωρήσει στη θυσία, αγνοώντας τις ικεσίες της Κλυταιμήστρας, της Ιφιγένειας, του Αχιλλέα, ακόμα και του ίδιου του Μενέλαου. Η ευγενική Ιφιγένεια τελικά συμφιλιώνεται με την τραγική μοίρα της και αποδέχεται να θυσιαστεί υπέρ πατρίδας. Στο τέλος του έργου, ένας αγγελιοφόρος ανακοινώνει στην Κλυταιμήστρα ότι η Ιφιγένεια εξαφανίστηκε από τον βωμό προτού δεχτεί το θανάσιμο χτύπημα.
Η Παράσταση
Η παράσταση του Γιάννη Καλαβριανού δωρική, αλληγορική, με επιβραδυντικό ρυθμό, χωρίς μεγάλες συναισθηματικές εξάρσεις, πατάει στέρεα πάνω στη μεστή, ευθύβολη μετάφραση του Παντελή Μπουκάλα, που επιχειρεί μια σύγχρονη ανάγνωση του κειμένου, με πολιτικές νύξεις, ρέοντα λόγο, και σωστές παρεμβάσεις στα χορικά, που επιτρέπουν να ακουστεί ο Ευριπίδειος λόγος: οι βολές κατά των ηγετών, της εξουσιομανίας, η σύγκρουση ατομικού και κοινού συμφέροντας,η εθελοθυσία που αποκτά νόημα όταν προσφέρεται για την εξυπηρέτηση μίας υψηλής ιδέας, κατδεικνύονται σωστά τόσο από την εκφορά του λόγου όσο και από τις σκηνικές εικόνες. Μέσα στο μινιμαλιστικό αμμώδες σκηνικό στο ακρογιάλι της Αυλίδας, με διάσπαρτα άσπρα κρινάκια (σύμβολο της παρθενίας, συνδεδεμένο με την παρθένα Θεά Άρτεμη, σημάδι των νεονύμφων οι οποίοι φορούσαν στεφάνια από ανθόκρινα) που επιμελήθηκαν από κοινού η Αλεξάνδρα Μπουσουλέγκα και η Ράνια Υφαντίδου, με το εξαιρετικά υποβλητικό και επαναλαμβανόμενο κλιμακούμενο μουσικό θέμα του Θοδωρή Οικονόμου, τους ατμοσφαιρικούς φωτισμούς του Νίκου Βλασόπουλου, την λειτουργική κίνηση του Δημήτρη Σωτηρίου, οι μαυροφορομένοι υποκριτές, μέσα σε μια διαρκή και αγωνιώδη διαπραγμάτευση, αναμετρήθηκαν διαλεκτικά, με ένα διαχρονικό ηθικό δίλημμα, αυτό της ατομικής θυσίας υπέρ της πατρίδος.
Ο Γιώργος Γλάστρας ως Αγαμέμνων, με δυνατή φωνή, σωστή άρθρωση, καλές ανάσες και παύσεις στο λόγο είχε κάποιες εύστοχες ερμηνευτικές στιγμές, που, όμως δεν κατάφεραν να αναδείξουν τον ηγεμονικό ρόλο του άνακτα, που ταλανίζεται ανάμεσα στο πατρικό και στο πολιτικό συμφέρον. Όσο τον ευνοεί η άρθρωση και η στοχευμένη απεύθυνση του λόγου,άλλο τόσο τον "καταπίνει" η άκαμπτη σκηνική του παρουσία και η φτωχή αξιοποίηση των όποιων εκφραστικών του μέσων, που δεν κατάφεραν να μεταγγίσουν το συναίσθημα. Ο χορός των νέων κοριτσιών, η συλλογική φωνή και μνήμη, βρήκε εξαίσια έκφραση μέσα από τις νέες και ταλαντούχες ηθοποιούς, που υποδύθηκαν τις κοπέλες της Χαλκίδας που εξέφραζαν την επιθυμία τους να δουν το ελληνικό στράτευμα στην Αυλίδα.
Η Ανθή Ευστρατιάδου ερμηνεύει υποτονικά την τραγική παρθένα βασιλοπούλα, χωρίς να μπορεί να πείσει για τη ραγδαία εσωτερική της ωρίμανση,όταν από τη μαύρη απελπισία φτάνει ως την απόφαση της εθελοντικής θυσίας, μέσα απο την ιδαίτερη ψυχοσύνθεση της προσωπικότητας της. Δείχνει να εμμένει στην εύθραυστη και αθώα εκδοχή της Ιφιγένειας,χωρίς να μπορεί υποκριτικά να φωτίσει τον ευαίσθητο, αμφινταλαντευόμενο ψυχισμό, που την οδηγεί να αποδεχτεί σταδιακά την μοίρα της και ν’ αναδειχθεί σε τραγική ηρωίδα-σύμβολο για την Ελλάδα, υψώνοντας σθεναρά το ετοιμοθάνατο κορμί της μπρος στους άντρες της πολεμικής εκστρατείας. Ο Νικόλας Μαραγκόπουλος ως Μενέλαος, ο Γιώργος Καύκας στον ρόλο του Πρεσβύτη, και ο Αγγελιοφόρος του Χρίστου Στυλιανού, καταθέτουν στιβαρές ερμηνείες, ενώ ο Θανάσης Ραφτόπουλος ο οποίος υποδύεται τον Αχιλλέα, αφήνει θετικές εντυπώσεις, χωρίς ,όμως να λείπουν κάποιες μονοδιάστατες στιγμές, στη συνολική του ερμηνεία. Η Μαρία Τσιμά στο ρόλο της βασίλισσας των Μυκηνών, αποδίδει μια ψυχικά σπαρασσόμενη Κλυταιμνήστρα, που θρηνεί για τη τύχη του παιδιού της,παρακαλεί γοερά για την απαλλαγή του απο την παράλογη και αποτρόπαια ανθρωποθυσία, χωρίς να χάνει στιγμή την ανωτερότητα της βασίλισσας, που στέκεται ισάξια δίπλα στον άνακτα σύζυγό της.
Εν κατακλείδι, η ανεπιτήδευτη σκηνοθετική ανάγνωση, με το λιτό και συνάμα καλαίσθητο εικαστικό αποτύπωμα, τις άνισες ερμηνείες, το εντυπωσιακό ηχόχρωμα συνεπικουρούμενη απο την σωστή κίνηση και το ρεαλιστικό ατμοσφαιρικό σκηνικό περιβάλλον, μας μεταγγίζει στο ακέραιο τα σημαντικά μηνύματα του μεγάλου τραγικού ποιητή.
Μετάφραση: Παντελής Μπουκάλας
Σκηνοθεσία: Γιάννης Καλαβριανός
Σκηνικά-Κοστούμια: Αλεξάνδρα Μπουσουλέγκα, Ράνια Υφαντίδου
Mουσική σύνθεση-Μουσική διδασκαλία-Ηχητικός σχεδιασμός: Θοδωρής Οικονόμου
Kίνηση: Δημήτρης Σωτηρίου
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
A’ Βοηθός σκηνοθέτη: Αλεξία Μπεζίκη
Β’ Βοηθός σκηνοθέτη: Xάρης Πεχλιβανίδης
Βοηθοί σκηνογράφου-ενδυματολόγου: Ελίνα Ευταξία, Isabela Tudorache
Φωτογράφιση παράστασης: Τάσος Θώμογλου
Οργάνωση παραγωγής: Marleen Verschuuren, Μαρία Λαζαρίδου
Παίζουν (με αλφαβητική σειρά): Γιώργος Γλάστρας (Αγαμέμνων), Ανθή Ευστρατιάδου (Ιφιγένεια), Γιώργος Καύκας (Πρεσβύτης), Νικόλας Μαραγκόπουλος (Μενέλαος), Θανάσης Ραφτόπουλος (Αχιλλέας), Χρίστος Στυλιανού (Αγγελιοφόρος), Μαρία Τσιμά (Κλυταιμήστρα).
Χορός: Μομώ Βλάχου, Στελλίνα Βογιατζή, Δέσποινα Γιαννοπούλου, Ιωάννα Δεμερτζίδου, Δανάη Επιθυμιάδη, Αίγλη Κατσίκη, Λήδα Κουτσοδασκάλου, Μαρία Κωνσταντά, Αλεξία Μπεζίκη, Ζωή Μυλωνά, Μαριάνθη Παντελοπούλου, Κατερίνα Παπαδάκη, Ρεβέκκα Τσιλιγκαρίδου
Μουσικός επί σκηνής: Δημήτρης Χουντής
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΕΙΑΣ
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ
Τετάρτη 7 - Δωδώνη, Αρχαίο Θέατρο Δωδώνης
Πέμπτη 22 - Αλεξανδρούπολη, Θέατρο Αλτιναλμάζη
Σάββατο 24 - Καβάλα, Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων (Διεθνές Φεστιβάλ Φιλίππων & Θάσου)
Τετάρτη 28 – Λάρισα, Κηποθέατρο Αλκαζάρ
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ
Παρασκευή 6 - Ελευσίνα, Παλαιό Ελαιουργείο (Φεστιβάλ Aισχύλεια 2019)
Τετάρτη 11 - Παπάγου, Κηποθέατρο Παπάγου (Φεστιβάλ Δήμου Παπάγου-Χολαργού)
Παρασκευή 13 - Βύρωνας, Θέατρο Βράχων «Μελίνα Μερκούρη» (Φεστιβάλ «Στη σκιά των βράχων»)
Παρασκευή 20 έως και Κυριακή 22 - Θεσσαλονίκη, Βασιλικό Θέατρο, με αγγλικούς υπέρτιτλους
