Τα δράματα του Άρθουρ Μίλλερ, έχοντας το νατουραλιστικό υπόβαθρο, με τα παραιτημένα από τη ζωή και δυστυχισμένα πρόσωπα εξαιτίας της κοινωνικής υποτίμησης, κηρύσσουν μια αληθινή ηθική διαμάχη συζητώντας εκ νέου για τα ήθη της κοινωνίας και του ατόμου και αγγίζοντας με ιδιαίτερο τρόπο τις συλλογικές και προσωπικές ευθύνες. Το «Ψηλά από τη Γέφυρα» (A view from the Bridge) παίχτηκε για πρώτη φορά το 1955 στη Νέα Υόρκη με τη μορφή μονόπρακτου έργου σε μια συγγραφική απόπειρα του Μίλλερ να παρουσιάσει ένα σύγχρονο δράμα στα πρότυπα της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, όπου ο ήρωας οδηγείται μοιραία σε ένα πεπρωμένο από το οποίο δεν μπορεί να ξεφύγει. Αργότερα, ο Μίλλερ επεξεργάστηκε εκ νέου το υλικό του, άλλαξε τη δομή του και το ανέπτυξε σε πλήρες έργο δύο πράξεων, το οποίο έκανε πρεμιέρα την επόμενη χρονιά στο Λονδίνο, σε σκηνοθεσία Πήτερ Μπρουκ, αποσπώντας ενθουσιώδεις κριτικές. Η φήμη του εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο, φτάνοντας και στην Ελλάδα το 1957, όπου παρουσιάστηκε από το «Θέατρο Τέχνης» σε σκηνοθεσία Καρόλου Κουν. Από τότε, συγκαταλέγεται ανάμεσα στα κορυφαία έργα του παγκόσμιου ρεπερτορίου, γνωρίζει μεγάλη επιτυχία όπου ανεβαίνει και αποτελεί σημαντικό αντικείμενο μελέτης των σπουδαστών του Θεάτρου. Κεντρικό θέμα του έργου, το ανομολόγητο ερωτικό πάθος του Εντι Καρμπόνε για την νεαρή ανιψιά της γυναίκας του, πάθος που πυροδοτεί την εσωτερική σύγκρουση που συγκλονίζει τον ήρωα και τελικά τον οδηγεί στην αυτοκαταστροφή του. Το πάθος σαν υπέρβαση και σαν αδιέξοδο, σαν δημιουργική και καταστροφική δύναμη, σαν προδοσία και σαν θάνατος, ορίζει την ανθρώπινη μοίρα από την αρχαιότητα και τον Αισχύλο, μέχρι σήμερα. Στην εισαγωγή που κάνει στο έργο του, ο ίδιος ο Μίλλερ γράφει: «Ο Εντι Καρμπόνε, δεν είναι ο άντρας που θα λυπηθούμε… Είναι περισσότερο ο άνθρωπος με τον οποίον θα συνδεθούμε μέσα από τις πράξεις μας κι έτσι θα καταλάβουμε τους εαυτούς μας λίγο καλύτερα, όχι μόνο σα μεμονωμένες υπάρξεις, αλλά μέσα στη συμπόρευσή μας με τους άλλους ανθρώπους και το κοινό συλλογικό παρελθόν μας».
Η υπόθεση
Η ιστορία εκτυλίσσεται στα μέσα της δεκαετίας του 1950 σε μια ιταλοαμερικανική γειτονιά του Μπρούκλυν. Βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα που είχε διηγηθεί στον Μίλλερ ένας δικηγόρος, ο οποίος ζωντανεύει στο έργο μέσα από τον χαρακτήρα του κύριου Αλφιέρι (δικηγόρος και αφηγητής). Τραγικός πρωταγωνιστής της ιστορίας είναι ο φορτοεκφορτωτής Έντι Καρμπόνε, που ζει με τη γυναίκα του Μπέατρις και την ορφανή ανιψιά του Κάθριν, στην οποία φέρεται υπερπροστατευτικά μην αφήνοντάς την να ωριμάσει και να εργαστεί προτού ολοκληρώσει τις σπουδές της στη στενογραφία. Ένα βράδυ, ο Έντι επιστρέφει στο σπίτι και ανακοινώνει ότι οι εξάδελφοι της συζύγου του από τη Σικελία, Μάρκο και Ροντόλφο, βρίσκονται στη Νέα Υόρκη ως παράνομοι μετανάστες αναζητώντας την τύχη τους στη γη της ελευθερίας. Ο Έντι δέχεται να τους φιλοξενήσει, αλλά, όταν ο Ροντόλφο ερωτεύεται την Κάθριν, βλέπει το ειδύλλιό τους με καχυποψία και έρχεται σε ρήξη με τη σύζυγό του. Η κατάσταση εκτραχύνεται όταν ο Έντι ανακαλύπτει ότι η Κάθριν και ο Ροντόλφο σκοπεύουν να παντρευτούν. Μεθυσμένος και αλλόφρων, φιλά με πάθος τον Ροντόλφο σε μια παρανοϊκή προσπάθεια να αποδείξει στην ανιψιά του, την Κάθριν, ότι ο αγαπημένος της είναι ομοφυλόφιλος. Στη συνέχεια, φιλά ξαφνικά και την Κάθριν, πράξη που κάνει τη σύζυγό του να υποψιαστεί ότι ο Έντι είναι ερωτευμένος μαζί της. Ο Έντι δε θα διστάσει να προχωρήσει στην εσχάτη προδοσία: καταγγέλλει τον Ροντόλφο και τον Μάρκο στην Υπηρεσία Μετανάστευσης. Τα δύο αδέλφια συλλαμβάνονται, αλλά αποφυλακίζονται με εγγύηση χάρη στη διαμεσολάβηση του δικηγόρου Αλφιέρι. Ο Ροντόλφο σχεδιάζει να παντρευτεί αμέσως την Κάθριν προκειμένου να νομιμοποιήσει την παραμονή του στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το μέλλον του Μάρκο, όμως, προδιαγράφεται δυσοίωνο. Όταν βγαίνει από τη φυλακή, αποφασίζει να εκδικηθεί τον Έντι. Τον προκαλεί δημοσίως κατηγορώντας τον ως καταδότη. Ο καβγάς τους θα έχει τραγικό τέλος, και όλοι θα διαπιστώσουν με τον πιο δραματικό τρόπο πόσο ακριβό είναι το τίμημα της ελευθερίας.
Η Παράσταση
Τεράστιες τροχαλίες πέφτουν αργά από την οροφή, ενώ βάρκες γεμάτες οικονομικούς μετανάστες με σωσίβια εμφανίζονται στο κάτω μέρος της σκηνής. Ένας μουσικός παίζει σε πνευστά μια ιταλική καντσονέτα, εισάγοντας μας στον τόπο του δράματος.Στη μέση το σπίτι του Εντι Καρμπόνε, ένα ανασηκωμένο πατάρι επί σκηνής, χωρίς τοίχους, ένα τραπέζι, δύο καρέκλες, μια πολυθρόνα. Η ιστορία αναφέρεται σε Ιταλούς μετανάστες στις ΗΠΑ, τη δεκαετία του 1950, τότε που ο Άρθουρ Μίλερ έγραφε το «Ψηλά από τη γέφυρα», ένα έργο, που σήμερα μοιάζει ακόμα επίκαιρο, αφού καταπιάνεται με την εισροή αλλοδαπών σε έναν ξένο τόπο και τις δυσκολίες ένταξής τους σε μία διαφορετικά οργανωμένη κοινωνία. Στην σημερινή εποχή όπου τα μεταναστευτικά ρεύματα αναμειγνύουν αναγκαστικά διαφορετικά έθνη, κουλτούρες και πολιτισμικές παραδόσεις με δραματικά πολλές φορές αποτελέσματα, κατανοεί κανείς γιατί η προσέγγιση του Mίλερ με ένα έργο του 1955 διεμβολίζει ακόμα το σήμερα. Η σκηνοθεσία της Νικαίτη Κοντούρη δεν ευτυχεί να τροφοδοτήσει μια παράσταση με κάποιο ιδιαίτερο σκηνικό ενδιαφέρον, αφού απουσιάζουν αισθητά η έμπνευση και η τόλμη μιας ανανεωμένης ανάγνωσης. Η απειλή, ο φόβος, η αγωνία δεν καταφέρνουν να αφήσουν το στίγμα τους στην επωδυνη, σκοτεινη πορεία των ηρώων, μιας πορείας καταστροφικής κορύφωσης, όπου η σύγκρουση λογικής και συναισθήματος είναι αναπόφευκτη. Ο Γιώργος Κιμούλης στον ρόλο του Eντι Καρμπόνε κυριαρχεί στη σκηνή. Ο χαρακτήρας που υποδύεται ανήκει στη λαϊκή τάξη, δεν είναι ιδιαίτερα μορφωμένος και λειτουργεί ενστικτωδώς. Δεν θεωρεί, πως κάνει κάτι ανήθικο, αντιθέτως από την αρχή μέχρι το τέλος πιστεύει ότι κάνει το σωστό. Ο βαθμός της αλλοτρίωσής του εδράζεται στο ότι θέλει να αλλάξει τάξη. Δεν τον ενδιαφέρει η αλλαγή του κοινωνικού συστήματος. Το έχει αποδεχτεί και ο αγώνας του έχει σχέση μόνο με την προσωπική προσαρμογή του σ’ αυτό. Οταν καταλαβαίνει ότι κάτι τέτοιο είναι αδύνατον να πραγματωθεί, κάνει προβολή στην ανιψιά του και αγωνίζεται στο να αλλάξει εκείνη κοινωνική τάξη.
Ο Κιμούλης-Καρμπόνε, αν και ενίοτε παγιδεύεται στη γνώριμη αυτάρεσκη ερμηνευτική του φόρμα, έχει δυνατές στιγμές στο δεύτερο μέρος, αλλά μοιάζει να μην έχει ακόμη κατασταλάξει στην επιλογή ενός ερμηνευτικού κώδικα, γεγονός που αποδυναμώνει την δυναμική της υποκριτικής του ευφυίας. Δεν καταφέρνει να ερμηνεύσει εξελικτικά τον ήρωα ώστε να διαγραφούν με ευκρίνεια η τραγικότητα και τα στάδια της πορείας του προς την πτώση. Η Ηλιάνα Μαυρομάτη δεν κατορθώνει να μας πείσει για την μεταμόρφωση της απο κορίτσι σε γυναίκα, ερμηνεύοντας την Κάθρην σωματικά σε υψηλούς ερμηνευτικούς τόνους. Μελετημένη η ερμηνεία της Μαρίας Κεχαγιόγλου με σωστές τοποθετήσεις των εκφραστικών της μέσων. Στο ρόλο του Ροδόλφο, ο Αλέξανδρος Μαυρόπουλος εκπροσωπεί τον αντίκοσμο του Έντι, κινείται στέρεα, με ευστοχία κατευθύνσεων των σωματικών μέσων, ενώ ο Στάθης Παναγιωτίδης- Μάρκο,εκφέρει τις εσωτερικές διακυμάνσεις του ήρωα με σωματική έκφραση που αποδίδει όλο το σημασιακό φάσμα του ρόλου του. Καθοριστικός ο Νίκος Χατζόπουλος ως δικηγόρος Αλφιέρι, μεταφέρει στη σκηνή το βάθος του προβλήματος, με μια καλοδουλεμένη παρουσία με σκηνική βαρύτητα. Ο Κώστας Φαλελάκης( Μάικ) και ο Πάρις Θωμόπουλος (Λούις) δεν περνούν απαρατήρητοι στα σύντομα περάσματά τους. Οι φωτισμοί του Λευτέρη Παυλόπουλου αποδίδουν τη συγκινησιακή φόρτιση του χώρου, ενώ η σύνθεση ήχων της Σοφίας Καμαγιάννη φωτίζει αρμονικά τα δρώμενα και τους δρώντες.
Μετάφραση: Γιώργος Κιμούλης -Νικαίτη Κοντούρη
Σκηνοθεσία-διασκευή: Νικαίτη Κοντούρη
Σκηνικά-κοστούμια: Γιώργος Πάτσας
Μουσική: Σοφία Καμαγιάννη
Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος
Επιμέλεια κίνησης: Αγνή Παπαδέλη-Ρωσσέτου
Γιώργος Κιμούλης, Μαρία Κεχαγιόγλου
Νίκος Χατζόπουλος, Ηλιάνα Μαυρομάτη
Στάθης Παναγιωτίδης, Αλέξανδρος Μαυρόπουλος
Κώστας Φαλελάκης, Πάρις Θωμόπουλος
Τάσος Πυργιέρης, Νικόλας Χανακούλας
Ίλια Αλγκάερ,Κώστας Κοράκης
Θάλεια Γρίβα, Γιώργος Ματζιάρης
Αναστάσης Συμεών Λαουλάκος
Μουσικός Επί Σκηνής: Χρήστος Καλκάνης
Εθνικό Θέατρο- κεντρική σκηνή,
Αγίου Κωνσταντίνου 22, Τηλ:210 5288100
Σε όλες τις παραστάσεις της Κεντρικής Σκηνής κάθε Παρασκευή,
Σάββατο και Κυριακή υπάρχουν αγγλικοί υπέρτιτλοι.
Η υπόθεση
Η ιστορία εκτυλίσσεται στα μέσα της δεκαετίας του 1950 σε μια ιταλοαμερικανική γειτονιά του Μπρούκλυν. Βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα που είχε διηγηθεί στον Μίλλερ ένας δικηγόρος, ο οποίος ζωντανεύει στο έργο μέσα από τον χαρακτήρα του κύριου Αλφιέρι (δικηγόρος και αφηγητής). Τραγικός πρωταγωνιστής της ιστορίας είναι ο φορτοεκφορτωτής Έντι Καρμπόνε, που ζει με τη γυναίκα του Μπέατρις και την ορφανή ανιψιά του Κάθριν, στην οποία φέρεται υπερπροστατευτικά μην αφήνοντάς την να ωριμάσει και να εργαστεί προτού ολοκληρώσει τις σπουδές της στη στενογραφία. Ένα βράδυ, ο Έντι επιστρέφει στο σπίτι και ανακοινώνει ότι οι εξάδελφοι της συζύγου του από τη Σικελία, Μάρκο και Ροντόλφο, βρίσκονται στη Νέα Υόρκη ως παράνομοι μετανάστες αναζητώντας την τύχη τους στη γη της ελευθερίας. Ο Έντι δέχεται να τους φιλοξενήσει, αλλά, όταν ο Ροντόλφο ερωτεύεται την Κάθριν, βλέπει το ειδύλλιό τους με καχυποψία και έρχεται σε ρήξη με τη σύζυγό του. Η κατάσταση εκτραχύνεται όταν ο Έντι ανακαλύπτει ότι η Κάθριν και ο Ροντόλφο σκοπεύουν να παντρευτούν. Μεθυσμένος και αλλόφρων, φιλά με πάθος τον Ροντόλφο σε μια παρανοϊκή προσπάθεια να αποδείξει στην ανιψιά του, την Κάθριν, ότι ο αγαπημένος της είναι ομοφυλόφιλος. Στη συνέχεια, φιλά ξαφνικά και την Κάθριν, πράξη που κάνει τη σύζυγό του να υποψιαστεί ότι ο Έντι είναι ερωτευμένος μαζί της. Ο Έντι δε θα διστάσει να προχωρήσει στην εσχάτη προδοσία: καταγγέλλει τον Ροντόλφο και τον Μάρκο στην Υπηρεσία Μετανάστευσης. Τα δύο αδέλφια συλλαμβάνονται, αλλά αποφυλακίζονται με εγγύηση χάρη στη διαμεσολάβηση του δικηγόρου Αλφιέρι. Ο Ροντόλφο σχεδιάζει να παντρευτεί αμέσως την Κάθριν προκειμένου να νομιμοποιήσει την παραμονή του στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το μέλλον του Μάρκο, όμως, προδιαγράφεται δυσοίωνο. Όταν βγαίνει από τη φυλακή, αποφασίζει να εκδικηθεί τον Έντι. Τον προκαλεί δημοσίως κατηγορώντας τον ως καταδότη. Ο καβγάς τους θα έχει τραγικό τέλος, και όλοι θα διαπιστώσουν με τον πιο δραματικό τρόπο πόσο ακριβό είναι το τίμημα της ελευθερίας.
Η Παράσταση
Τεράστιες τροχαλίες πέφτουν αργά από την οροφή, ενώ βάρκες γεμάτες οικονομικούς μετανάστες με σωσίβια εμφανίζονται στο κάτω μέρος της σκηνής. Ένας μουσικός παίζει σε πνευστά μια ιταλική καντσονέτα, εισάγοντας μας στον τόπο του δράματος.Στη μέση το σπίτι του Εντι Καρμπόνε, ένα ανασηκωμένο πατάρι επί σκηνής, χωρίς τοίχους, ένα τραπέζι, δύο καρέκλες, μια πολυθρόνα. Η ιστορία αναφέρεται σε Ιταλούς μετανάστες στις ΗΠΑ, τη δεκαετία του 1950, τότε που ο Άρθουρ Μίλερ έγραφε το «Ψηλά από τη γέφυρα», ένα έργο, που σήμερα μοιάζει ακόμα επίκαιρο, αφού καταπιάνεται με την εισροή αλλοδαπών σε έναν ξένο τόπο και τις δυσκολίες ένταξής τους σε μία διαφορετικά οργανωμένη κοινωνία. Στην σημερινή εποχή όπου τα μεταναστευτικά ρεύματα αναμειγνύουν αναγκαστικά διαφορετικά έθνη, κουλτούρες και πολιτισμικές παραδόσεις με δραματικά πολλές φορές αποτελέσματα, κατανοεί κανείς γιατί η προσέγγιση του Mίλερ με ένα έργο του 1955 διεμβολίζει ακόμα το σήμερα. Η σκηνοθεσία της Νικαίτη Κοντούρη δεν ευτυχεί να τροφοδοτήσει μια παράσταση με κάποιο ιδιαίτερο σκηνικό ενδιαφέρον, αφού απουσιάζουν αισθητά η έμπνευση και η τόλμη μιας ανανεωμένης ανάγνωσης. Η απειλή, ο φόβος, η αγωνία δεν καταφέρνουν να αφήσουν το στίγμα τους στην επωδυνη, σκοτεινη πορεία των ηρώων, μιας πορείας καταστροφικής κορύφωσης, όπου η σύγκρουση λογικής και συναισθήματος είναι αναπόφευκτη. Ο Γιώργος Κιμούλης στον ρόλο του Eντι Καρμπόνε κυριαρχεί στη σκηνή. Ο χαρακτήρας που υποδύεται ανήκει στη λαϊκή τάξη, δεν είναι ιδιαίτερα μορφωμένος και λειτουργεί ενστικτωδώς. Δεν θεωρεί, πως κάνει κάτι ανήθικο, αντιθέτως από την αρχή μέχρι το τέλος πιστεύει ότι κάνει το σωστό. Ο βαθμός της αλλοτρίωσής του εδράζεται στο ότι θέλει να αλλάξει τάξη. Δεν τον ενδιαφέρει η αλλαγή του κοινωνικού συστήματος. Το έχει αποδεχτεί και ο αγώνας του έχει σχέση μόνο με την προσωπική προσαρμογή του σ’ αυτό. Οταν καταλαβαίνει ότι κάτι τέτοιο είναι αδύνατον να πραγματωθεί, κάνει προβολή στην ανιψιά του και αγωνίζεται στο να αλλάξει εκείνη κοινωνική τάξη.
Ο Κιμούλης-Καρμπόνε, αν και ενίοτε παγιδεύεται στη γνώριμη αυτάρεσκη ερμηνευτική του φόρμα, έχει δυνατές στιγμές στο δεύτερο μέρος, αλλά μοιάζει να μην έχει ακόμη κατασταλάξει στην επιλογή ενός ερμηνευτικού κώδικα, γεγονός που αποδυναμώνει την δυναμική της υποκριτικής του ευφυίας. Δεν καταφέρνει να ερμηνεύσει εξελικτικά τον ήρωα ώστε να διαγραφούν με ευκρίνεια η τραγικότητα και τα στάδια της πορείας του προς την πτώση. Η Ηλιάνα Μαυρομάτη δεν κατορθώνει να μας πείσει για την μεταμόρφωση της απο κορίτσι σε γυναίκα, ερμηνεύοντας την Κάθρην σωματικά σε υψηλούς ερμηνευτικούς τόνους. Μελετημένη η ερμηνεία της Μαρίας Κεχαγιόγλου με σωστές τοποθετήσεις των εκφραστικών της μέσων. Στο ρόλο του Ροδόλφο, ο Αλέξανδρος Μαυρόπουλος εκπροσωπεί τον αντίκοσμο του Έντι, κινείται στέρεα, με ευστοχία κατευθύνσεων των σωματικών μέσων, ενώ ο Στάθης Παναγιωτίδης- Μάρκο,εκφέρει τις εσωτερικές διακυμάνσεις του ήρωα με σωματική έκφραση που αποδίδει όλο το σημασιακό φάσμα του ρόλου του. Καθοριστικός ο Νίκος Χατζόπουλος ως δικηγόρος Αλφιέρι, μεταφέρει στη σκηνή το βάθος του προβλήματος, με μια καλοδουλεμένη παρουσία με σκηνική βαρύτητα. Ο Κώστας Φαλελάκης( Μάικ) και ο Πάρις Θωμόπουλος (Λούις) δεν περνούν απαρατήρητοι στα σύντομα περάσματά τους. Οι φωτισμοί του Λευτέρη Παυλόπουλου αποδίδουν τη συγκινησιακή φόρτιση του χώρου, ενώ η σύνθεση ήχων της Σοφίας Καμαγιάννη φωτίζει αρμονικά τα δρώμενα και τους δρώντες.
Μετάφραση: Γιώργος Κιμούλης -Νικαίτη Κοντούρη
Σκηνοθεσία-διασκευή: Νικαίτη Κοντούρη
Σκηνικά-κοστούμια: Γιώργος Πάτσας
Μουσική: Σοφία Καμαγιάννη
Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος
Επιμέλεια κίνησης: Αγνή Παπαδέλη-Ρωσσέτου
Γιώργος Κιμούλης, Μαρία Κεχαγιόγλου
Νίκος Χατζόπουλος, Ηλιάνα Μαυρομάτη
Στάθης Παναγιωτίδης, Αλέξανδρος Μαυρόπουλος
Κώστας Φαλελάκης, Πάρις Θωμόπουλος
Τάσος Πυργιέρης, Νικόλας Χανακούλας
Ίλια Αλγκάερ,Κώστας Κοράκης
Θάλεια Γρίβα, Γιώργος Ματζιάρης
Αναστάσης Συμεών Λαουλάκος
Μουσικός Επί Σκηνής: Χρήστος Καλκάνης
Εθνικό Θέατρο- κεντρική σκηνή,
Αγίου Κωνσταντίνου 22, Τηλ:210 5288100
Σε όλες τις παραστάσεις της Κεντρικής Σκηνής κάθε Παρασκευή,
Σάββατο και Κυριακή υπάρχουν αγγλικοί υπέρτιτλοι.
