Σύμφωνα με έρευνα, το 62% των θυτών είναι άντρες ενώ το 58% των θυμάτων γυναίκες. Ωστόσο από στοιχεία προκύπτει πως οι γυναίκες θύτες στρέφουν τα βέλη τους σε γυναίκες σε διπλάσιο ποσοστό απ' ο,τι οι άντρες.
Στόχοι των εργασιακών "νταήδων" είναι πιο πιθανό να γίνουν οι νεοπροσληφθέντες συνάδελφοί τους. Σύμφωνα με έρευνα -που έγινε από το Workplace Bullying Institute στις ΗΠΑ το 2010- το 62% των θυτών είναι άντρες ενώ το 58% των θυμάτων γυναίκες. Ωστόσο από στοιχεία προκύπτει πως οι γυναίκες θύτες στρέφουν τα βέλη τους σε γυναίκες σε διπλάσιο ποσοστό απ' ό,τι οι άντρες.
Εν αντιθέσει με το “bullying” που επικεντρώνεται κατά κύριο λόγο στη σωματική βία, το “mobbing” απευθύνεται κυρίως στην προσωπικότητα του ατόμου με τη μορφή της ψυχολογικής ταπείνωσης, της ηθικής αποδυνάμωσης και του εκφοβισμού του εργαζομένου στο χώρο εργασίας, αυξάνοντας το εργασιακό στρες και έχοντας πολλαπλά αποτελέσματα σε προσωπικό επίπεδο αλλά και στην παραγωγικότητα και αποδοτικότητα του εργαζομένου. Η εν λόγω παρενόχληση διακρίνεται και από τη σεξουαλική, η οποία συνίσταται σε λεκτική ή μη ή σωματική συμπεριφορά σεξουαλικής φύσης που προσβάλλει την αξιοπρέπεια ενός ατόμου και υφίσταται και χωρίς το στοιχείο της διάρκειας, αποτελούμενη δηλαδή από ένα και μοναδικό γεγονός.Το mobbing, ως εσκεμμένη ηθική παρενόχληση στους χώρους εργασίας, προκαλεί την εκδήλωση ψυχικών και σωματικών νοσημάτων και φθάνει ως την πρόκληση διαταραχών ύπνου, κατάθλιψης, επιθετικότητας, σωματικής κόπωσης ή ακόμα και τάσεων αυτοκτονίας. Οι επιπτώσεις στην επιχείρηση περιλαμβάνουν πρώτα απ' όλα τη μείωση του επιπέδου απόδοσης των εργαζομένων, αλλά και τη διαταραχή των σχέσεων μεταξύ των συναδέλφων. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό οργανισμό για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία, για να χαρακτηρισθεί μία συμπεριφορά ως ηθική παρενόχληση πρέπει να θεωρηθεί αδικαιολόγητη με βάση λογικά κριτήρια, ενώ υπογραμμίζεται το στοιχείο της δυσμενούς μεταχείρισης του εργαζομένου και το ενδεχόμενο να αποτελεί αθέμιτη χρήση ή κατάχρηση εξουσίας εκ μέρους ενός ή περισσότερων ατόμων. Έτσι δημιουργείται μία εργασιακή σχέση βασιζόμενη στον εκφοβισμό, που μπορεί να λάβει καταστροφικές διαστάσεις για την υγεία του εργαζομένου-θύματος, ο οποίος περιέρχεται σε μία κατάσταση μόνιμης αβεβαιότητας και φόβου. Η ηθική παρενόχληση, απαιτεί συνεχείς και επαναλαμβανόμενες πράξεις που δημιουργούν δυσμενές κλίμα στο χώρο εργασίας και προσβάλλουν την προσωπικότητα και την ηθική υπόσταση του εργαζομένου. Ο εργαζόμενος-θύμα του mobbing, βιώνει κλίμα τρομοκρατίας στο χώρο εργασίας, ενώ η παρουσία του εκεί μετατρέπεται σε μία εξοντωτική διαδικασία, χαρακτηριζόμενη από το αίσθημα του φόβου για την επόμενη επίθεση. Το άτομο εκτίθεται στο εργασιακό του περιβάλλον, με αποτέλεσμα να εντείνεται ακόμα περισσότερο το άγχος και τα αρνητικά συναισθήματα ως προς το χώρο εργασίας.
Ενδεικτικά αναφέρονται ορισμένες εκφάνσεις της ηθικής παρενόχλησης του εργαζομένου στο εργασιακό περιβάλλον:
Α) Συμπεριφορές που βλάπτουν την υπόληψη του και αποσκοπούν στη δημιουργία αρνητικής εικόνας εις βάρος του, όπως για παράδειγμα κακόβουλα σχόλια ως προς την προσωπικότητα του εργαζομένου, κοινοποίηση προσωπικών και ευαίσθητων στοιχείων, διάδοση ψευδών φημών για το πρόσωπό του, περιφρονητική αντιμετώπιση, λεκτική επίθεση, προσβολές, ακόμα και πρόκληση αντίδρασης με σκοπό την έκθεση στο εργασιακό περιβάλλον.
Β) Συμπεριφορές που βλάπτουν την αποδοτικότητά του και την επαγγελματική του ταυτότητα, όπως η μη ανάθεση έργου ή αφαίρεση βασικών αρμοδιοτήτων, η ανάθεση υπερβολικού όγκου εργασίας, η σκόπιμη ανάθεση καθηκόντων πέραν των γνώσεών του και γενικά οποιαδήποτε ενέργεια αποσκοπεί στην δημιουργία αρνητικού κλίματος, αύξηση του άγχους και της ψυχολογικής πίεσης και κυρίως στέρησης όλων εκείνων των παραγόντων που συντελούν στην αποδοτικότητα του εργαζομένου.
Γ) Συμπεριφορές που επηρεάζουν τις κοινωνικές επαφές εντός του εργασιακού περιβάλλοντος, με σκοπό να καταστεί ευάλωτος και να αισθανθεί ανίκανος, αναγκαζόμενος έτσι να παραμένει στο περιθώριο και στην απομόνωση.
Δ) Συμπεριφορές που στοχεύουν στον εκφοβισμό του, όπως η άρνηση χορήγησης αδειών βάσει των αναγκών του και οι απειλές για επιβολή κυρώσεων.
Α) Συμπεριφορές που βλάπτουν την υπόληψη του και αποσκοπούν στη δημιουργία αρνητικής εικόνας εις βάρος του, όπως για παράδειγμα κακόβουλα σχόλια ως προς την προσωπικότητα του εργαζομένου, κοινοποίηση προσωπικών και ευαίσθητων στοιχείων, διάδοση ψευδών φημών για το πρόσωπό του, περιφρονητική αντιμετώπιση, λεκτική επίθεση, προσβολές, ακόμα και πρόκληση αντίδρασης με σκοπό την έκθεση στο εργασιακό περιβάλλον.
Β) Συμπεριφορές που βλάπτουν την αποδοτικότητά του και την επαγγελματική του ταυτότητα, όπως η μη ανάθεση έργου ή αφαίρεση βασικών αρμοδιοτήτων, η ανάθεση υπερβολικού όγκου εργασίας, η σκόπιμη ανάθεση καθηκόντων πέραν των γνώσεών του και γενικά οποιαδήποτε ενέργεια αποσκοπεί στην δημιουργία αρνητικού κλίματος, αύξηση του άγχους και της ψυχολογικής πίεσης και κυρίως στέρησης όλων εκείνων των παραγόντων που συντελούν στην αποδοτικότητα του εργαζομένου.
Γ) Συμπεριφορές που επηρεάζουν τις κοινωνικές επαφές εντός του εργασιακού περιβάλλοντος, με σκοπό να καταστεί ευάλωτος και να αισθανθεί ανίκανος, αναγκαζόμενος έτσι να παραμένει στο περιθώριο και στην απομόνωση.
Δ) Συμπεριφορές που στοχεύουν στον εκφοβισμό του, όπως η άρνηση χορήγησης αδειών βάσει των αναγκών του και οι απειλές για επιβολή κυρώσεων.
Ο εκφοβισμός στον χώρο εργασίας προκαλείται από την ανάγκη των δραστών να ελέγχουν το άτομο το οποίο εκφοβίζουν. Ξεκινάει από τους εκφοβιστές/ bullies που επιλέγουν τα θύματά τους, τον χρόνο, την τοποθεσία και τις μεθόδους εκφοβισμού. Η εκφοβιστική συμπεριφορά χαρακτηρίζεται από κλιμάκωση, σταδιακά παίρνουν το μέρος του εκφοβιστή και άλλα άτομα, είτε οικειοθελώς, είτε επειδή εξαναγκάζονται
Γενικά χαρακτηριστικά των ατόμων που πιο εύκολα θα υποστούν εργασιακό bullying :
Είναι άτομα που δεν έρχονται εύκολα σε αντιπαράθεση
Υιοθετούν παθητικές μορφές συμπεριφοράς
Είναι ντροπαλά και ήπιων τόνων άτομα
Είναι «νεοφερμένοι»/ καινούργιοι στον χώρο εργασίας
Βρίσκονται έξω από εργασιακές «κλίκες»
Είναι πιστοί στις αρχές του χώρου στον οποίο εργάζονται
Τι πρέπει να κάνεις αν είσαι θύμα
1.Υπερασπίσου τον εαυτό σου με ψύχραιμο τρόπο, δηλώνοντας όμως σταθερά πως αυτή η συμπεριφορά σε προσβάλλει.
2.Προσπάθησε να μην κλάψεις καθώς αυτό μπορεί να σε κάνει ακόμα πιο ευάλωτη και τρωτή σε νέες επιθέσεις.
3.Ανάφερε το γεγονός στους ανωτέρους σου, με στοιχεία και κυρίως ψυχραιμία.
4.Μίλα σε έναν συνάδελφο στην εταιρεία σου που θα σου συμπαρασταθεί.
Εάν διαπιστώσεις ότι τα παραπάνω δεν βοήθησαν, μπορεί να χρειαστεί να απευθυνθείς στο τμήμα ανθρωπίνου δυναμικού και ν' αναφέρεις το πρόβλημα. Περνάμε το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου μας στη δουλειά. Το να περνάμε καλά και να εκτιμώνται οι ικανότητές μας, είναι ιδιαίτερα σημαντικό.Γι αυτό μίλα άφοβα! Μερικές φορές η καλύτερη λύση είναι να βρεις μια καλύτερη δουλειά. Εάν λοιπόν το αφεντικό δεν δείξει βελτίωση στη συμπεριφορά και το τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού δεν κάνει κάτι γι’ αυτή την κατάσταση, τότε αναζήτησε αλλού δουλειά. Να θυμάσαι ότι δεν είσαι αναγκασμένος/η να δέχεσαι bullying από κανέναν. Στάσου στο ύψος σου. Ανέφερε το πρόβλημα. Κι αν τίποτα δεν αλλάξει, βρες μια καλύτερη δουλειά και πες τους φεύγοντας τους ακριβείς λόγους που φεύγεις, και τι χάνουν χάνοντας σε εσένα!
Είναι άτομα που δεν έρχονται εύκολα σε αντιπαράθεση
Υιοθετούν παθητικές μορφές συμπεριφοράς
Είναι ντροπαλά και ήπιων τόνων άτομα
Είναι «νεοφερμένοι»/ καινούργιοι στον χώρο εργασίας
Βρίσκονται έξω από εργασιακές «κλίκες»
Είναι πιστοί στις αρχές του χώρου στον οποίο εργάζονται
Τι πρέπει να κάνεις αν είσαι θύμα
1.Υπερασπίσου τον εαυτό σου με ψύχραιμο τρόπο, δηλώνοντας όμως σταθερά πως αυτή η συμπεριφορά σε προσβάλλει.
2.Προσπάθησε να μην κλάψεις καθώς αυτό μπορεί να σε κάνει ακόμα πιο ευάλωτη και τρωτή σε νέες επιθέσεις.
3.Ανάφερε το γεγονός στους ανωτέρους σου, με στοιχεία και κυρίως ψυχραιμία.
4.Μίλα σε έναν συνάδελφο στην εταιρεία σου που θα σου συμπαρασταθεί.
Εάν διαπιστώσεις ότι τα παραπάνω δεν βοήθησαν, μπορεί να χρειαστεί να απευθυνθείς στο τμήμα ανθρωπίνου δυναμικού και ν' αναφέρεις το πρόβλημα. Περνάμε το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου μας στη δουλειά. Το να περνάμε καλά και να εκτιμώνται οι ικανότητές μας, είναι ιδιαίτερα σημαντικό.Γι αυτό μίλα άφοβα! Μερικές φορές η καλύτερη λύση είναι να βρεις μια καλύτερη δουλειά. Εάν λοιπόν το αφεντικό δεν δείξει βελτίωση στη συμπεριφορά και το τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού δεν κάνει κάτι γι’ αυτή την κατάσταση, τότε αναζήτησε αλλού δουλειά. Να θυμάσαι ότι δεν είσαι αναγκασμένος/η να δέχεσαι bullying από κανέναν. Στάσου στο ύψος σου. Ανέφερε το πρόβλημα. Κι αν τίποτα δεν αλλάξει, βρες μια καλύτερη δουλειά και πες τους φεύγοντας τους ακριβείς λόγους που φεύγεις, και τι χάνουν χάνοντας σε εσένα!
Ποιος είναι ο πιο αποδοτικός τρόπος για τους εργοδότες για να διαχειριστούν την περίπτωση του bullying μεταξύ συναδέλφων
Συνειδητοποιήστε τη σοβαρότητα του
Μπορεί να σας φαίνεται ότι αυτό που συμβαίνει δεν είναι κάτι σοβαρό, παρά παιδιαρίσματα μεταξύ συναδέλφων και δεν έχετε καμία δουλειά να παριστάνετε τον παιδαγωγό στον παιδότοπο. Όμως,η κατάσταση χρίζει παρέμβασης και επίλυσης, επειδή επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την απόδοση των εργαζομένων και την επιτυχία των αποτελεσμάτων της επιχείρησής σας. Δώστε του λοιπόν την προσοχή που του αξίζει.
Αφήστε την πόρτα του γραφείου σας ανοιχτή για άμεση επικοινωνία με τους εργαζόμενους
Δημιουργήστε την κατάλληλη κουλτούρα στην επιχείρησή σας, ώστε οι εργαζόμενοι να μην φοβούνται να συζητήσουν μαζί σας τις περιπτώσεις εκείνες που τους κάνουν τη ζωή δύσκολη στον εργασιακό χώρο. Ακούστε τους πραγματικά και όχι με ύφος «έλα αυτά είναι μεταξύ σας και δεν μας ενδιαφέρουν» ή κάνοντάς τους να νιώθουν ως «καρφιά» επειδή είχαν το θάρρος να σας το πουν και ρωτήστε τους πώς θα μπορούσατε να τους βοηθήσετε για να λυθεί αυτό που βιώνουν. Επίσης, σε περίπτωση που παρατηρήσετε κάποια αρνητική αλλαγή στην απόδοση ή την ποιότητα της δουλειάς κάποιου εργαζόμενου, κάντε μία συνάντηση και συζητήστε το μαζί τους, μήπως και πίσω από αυτό κρύβεται κάποιο «συναδελφικό» σαμποτάρισμα.
Περάστε ξεκάθαρο μήνυμα στους «νταήδες» ότι αυτή η συμπεριφορά δεν είναι επιτρεπτή στην επιχείρησή σας.
Τις περισσότερες φορές, λόγω μη άμεσης παρέμβασης της διοίκησης και επειδή η κατάσταση γίνεται ανυπόφορη για τα άτομα που υφίστανται το bullying, αυτά αναγκάζονται να παραιτηθούν και να αφήσουν τους «νταήδες» να ζουν και να βασιλεύουν σε αυτή. Έτσι οι καλοί φεύγουν και μένουν εκείνοι να κάνουν κουμάντο, αθόρυβα και υποχθόνια, στην επιχείρησή σας. Σε εσάς μπορεί να δείχνουν ένα αγγελικό πρόσωπο (και μεταξύ μας να παίζουν και το ρόλο του πληροφοριοδότη πολλές φορές, που όμως σας μεταφέρει ό,τι θέλει όπως θέλει), όμως στην πραγματικότητα είναι αυτοί που σαμποτάρουν τη δική σας επιχείρηση και σας ανεβάζουν το κόστος εκπαίδευσης, καθώς πρέπει συνεχώς να εκπαιδεύετε νέα άτομα που προσλαμβάνετε στη θέση των όσων παραιτούνται, χάνοντας χρόνο και χρήμα, για προσωπικό τους όφελος. Δείξτε λοιπόν μηδέν ανοχή σε τέτοιου είδους συμπεριφορά.
Καλλιεργήστε το ομαδικό πνεύμα
Σίγουρα οι ατομικές αποδόσεις είναι σημαντικές. Όμως κάθε ατομική απόδοση, είναι ένα κομμάτι του παζλ που λέγεται ομαδικό αποτέλεσμα. Ο ένας λοιπόν πρέπει να βοηθάει και να στηρίζει τον άλλον, παρέχοντας τις πληροφορίες και την υποστήριξη που χρειάζεται για να βγει ένα καλό αποτέλεσμα.
Συνειδητοποιήστε τη σοβαρότητα του
Μπορεί να σας φαίνεται ότι αυτό που συμβαίνει δεν είναι κάτι σοβαρό, παρά παιδιαρίσματα μεταξύ συναδέλφων και δεν έχετε καμία δουλειά να παριστάνετε τον παιδαγωγό στον παιδότοπο. Όμως,η κατάσταση χρίζει παρέμβασης και επίλυσης, επειδή επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την απόδοση των εργαζομένων και την επιτυχία των αποτελεσμάτων της επιχείρησής σας. Δώστε του λοιπόν την προσοχή που του αξίζει.
Αφήστε την πόρτα του γραφείου σας ανοιχτή για άμεση επικοινωνία με τους εργαζόμενους
Δημιουργήστε την κατάλληλη κουλτούρα στην επιχείρησή σας, ώστε οι εργαζόμενοι να μην φοβούνται να συζητήσουν μαζί σας τις περιπτώσεις εκείνες που τους κάνουν τη ζωή δύσκολη στον εργασιακό χώρο. Ακούστε τους πραγματικά και όχι με ύφος «έλα αυτά είναι μεταξύ σας και δεν μας ενδιαφέρουν» ή κάνοντάς τους να νιώθουν ως «καρφιά» επειδή είχαν το θάρρος να σας το πουν και ρωτήστε τους πώς θα μπορούσατε να τους βοηθήσετε για να λυθεί αυτό που βιώνουν. Επίσης, σε περίπτωση που παρατηρήσετε κάποια αρνητική αλλαγή στην απόδοση ή την ποιότητα της δουλειάς κάποιου εργαζόμενου, κάντε μία συνάντηση και συζητήστε το μαζί τους, μήπως και πίσω από αυτό κρύβεται κάποιο «συναδελφικό» σαμποτάρισμα.
Περάστε ξεκάθαρο μήνυμα στους «νταήδες» ότι αυτή η συμπεριφορά δεν είναι επιτρεπτή στην επιχείρησή σας.
Τις περισσότερες φορές, λόγω μη άμεσης παρέμβασης της διοίκησης και επειδή η κατάσταση γίνεται ανυπόφορη για τα άτομα που υφίστανται το bullying, αυτά αναγκάζονται να παραιτηθούν και να αφήσουν τους «νταήδες» να ζουν και να βασιλεύουν σε αυτή. Έτσι οι καλοί φεύγουν και μένουν εκείνοι να κάνουν κουμάντο, αθόρυβα και υποχθόνια, στην επιχείρησή σας. Σε εσάς μπορεί να δείχνουν ένα αγγελικό πρόσωπο (και μεταξύ μας να παίζουν και το ρόλο του πληροφοριοδότη πολλές φορές, που όμως σας μεταφέρει ό,τι θέλει όπως θέλει), όμως στην πραγματικότητα είναι αυτοί που σαμποτάρουν τη δική σας επιχείρηση και σας ανεβάζουν το κόστος εκπαίδευσης, καθώς πρέπει συνεχώς να εκπαιδεύετε νέα άτομα που προσλαμβάνετε στη θέση των όσων παραιτούνται, χάνοντας χρόνο και χρήμα, για προσωπικό τους όφελος. Δείξτε λοιπόν μηδέν ανοχή σε τέτοιου είδους συμπεριφορά.
Καλλιεργήστε το ομαδικό πνεύμα
Σίγουρα οι ατομικές αποδόσεις είναι σημαντικές. Όμως κάθε ατομική απόδοση, είναι ένα κομμάτι του παζλ που λέγεται ομαδικό αποτέλεσμα. Ο ένας λοιπόν πρέπει να βοηθάει και να στηρίζει τον άλλον, παρέχοντας τις πληροφορίες και την υποστήριξη που χρειάζεται για να βγει ένα καλό αποτέλεσμα.
