Μια ηρωική αποστολή ταξιδεύει στο χρόνο για να ανακαλύψει αν
η ανθρωπότητα έχει μέλλον ανάμεσα στα αστέρια
η ανθρωπότητα έχει μέλλον ανάμεσα στα αστέρια
Πάντα ορίζουμε τον εαυτό μας με την δυνατότητα να ξεπεράσουμε το αδύνατο. Θυμόμαστε της στιγμές που πήγαμε ψηλότερα που σπάσαμε όρια, που φτάσαμε τα αστέρα. Με αυτήν την φράση ξεκινά το trailer του Interstellar του Christofer Nolan. Στο Interstellar, που θα πει, το ταξίδι από ηλιακό σύστημα σε άλλο ηλιακό σύστημα, κάποιοι επιστήμονες ανακαλύπτουν μια νέα σκουληκότρυπα, που θα επιτρέψει νέες εκπληκτικές δυνατότητες και μαγικά ταξίδια. Το project ανήκε αρχικά στον Steven Spielberg, που το εγκατέλειψε το 2012, και έτσι ο Jonathan Nolan που ήταν ο βασικός σεναριογράφος έβαλε στο project τον αδερφό του Christofer, που ανέλαβε και την σκηνοθεσία.Ο σκηνοθέτης δήλωσε ότι επιρροή στο Interstellar άσκησαν, μεταξύ άλλων, το Μετρόπολις (1927), το 2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος (1968) και το Blade Runner (1982). Σχετικά με το 2001, είπε πως «οι ταινίες με τις οποίες μεγαλώνεις, η κουλτούρα την οποία απορροφάς με τις δεκαετίες, γίνονται μέρος των προσδοκιών σου όταν παρακολουθείς μια ταινία. Έτσι δεν μπορείς να κάνεις οποιαδήποτε ταινία στο κενό. Κάνουμε μία ταινία επιστημονικής φαντασίας... Δεν μπορείς να υποκριθείς ότι το 2001 δεν υπάρχει όταν κάνεις το Interstellar.» Δήλωσε, επίσης, ότι το Star Wars (1977) και το Άλιεν (1979) ήταν επιρροές για το σχεδιασμό της ταινίας: «Αυτές [οι ταινίες] κολλάνε πάντα στο μυαλό μου ως το πως πρέπει να προσεγγίσεις την επιστημονική φαντασία.» Επίσης, Ο Καθρέφτης (1975) του Αντρέι Ταρκόφσκι επηρέασε "στοιχειώδη πράγματα στην ιστορία σχετικά με τον άνεμο και τη σκόνη και το νερό." Ο Νόλαν σύγκρινε το Interstellar με το Θησαυρό της Σιέρα Μάντρε (1948), ως μία ταινία για την ανθρώπινη φύση. Για να εξομοιώσει τη συγκεκριμένη ταινία, προσπάθησε να συλλάβει την αντανάκλαση στα κράνη των αστροναυτών του Interstellar. Για μεγαλύτερη έμπνευση για το πραγματικό διαγαλαξιακό ταξίδι, ο σκηνοθέτης κάλεσε στα παρασκήνια την πρώην αστροναύτη, Μάρσα Ίβινς. Ο Νόλαν και η ομάδα του μελέτησαν ντοκιμαντέρ του κινηματογραφιστή Τόνι Μάγερς σχετικά με την οπτική μορφή των διαστημικών αποστολών της NASA με IMAX κάμερες, και θέλησε να εξομοιώσει της απεικονίσεις στους κλειστούς χώρους ενός εσωτερικού χώρου διαστημοπλοίου, ξανά σε IMAX κάμερες. Η έμπνευση για το υπόβαθρο της φάρμας στα μεσοδυτικά των ΗΠΑ προήλθε από από την ανατροφή του Clark Kent στον Άνθρωπο από Ατσάλι. Εκτός από ταινίες, ο Νόλαν δέχθηκε επιρροή από την αρχιτεκτονική του Λούντβιχ Μις φαν ντερ Ρόε.Ο Νόλαν, γνωστός για τη μυστικότητα υπό την οποία κρατά τις λεπτομέρειες των παραγωγών του, προσπάθησε να διατηρήσει μυστικότητα και για το Interstellar. Η Wall Street Journal ανέφερε ότι "Ο δημιουργός γνωστός για τη μυστικότητά του έχει φτάσει σε ακραία μέτρα για να φυλάξει το σενάριο του Interstellar, όπως έκανε και για την τριλογία Ο Σκοτεινός Ιππότης." Ως ένα μέτρο ασφάλειας, το Interstellar κινηματογραφήθηκε υπό το όνομα Flora's Letter (Το Γράμμα της Φλόρα).Φλόρα ονομάζεται ένα από τα τέσσερα παιδιά του Νόλαν με την παραγωγό Έμμα Τόμας
Ο Νόλαν είναι ένας σπάνιος και χαρισματικός σκηνοθέτης. Μπορεί να δουλεύει στα πλαίσια ενός mainstream studio, αλλά έχει μια δημιουργική ελευθερία και τεχνικές που σπανίζουν όλο και περισσότερο στις μέρες μας. Γυρίζει ταινίες μόνο σε φιλμ και αντιστέκεται στις ψηφιακές τεχνικές όσο μπορεί. “Είναι πάντα ήρεμος και έχει στο μυαλό του κάθε λεπτομέρεια, σε σημείο που μπορεί να απαντήσει ερωτήσεις για τα πάντα, από τους χαρακτήρες μέχρι τα ειδικά εφέ”, σύμφωνα με τη συμπαραγωγό Τόμας. “Παρά την αυτοπεποίθηση του για τις σκηνοθετικές του ικανότητες, είναι πολύ συνεργάσιμος και δημοκρατικός. Έχεις την ελευθερία να προτείνεις, να ρωτήσεις και να εκφράσεις τη δική σου οπτική γωνία”, προσθέτει η Χάθαγουεϊ. Ο ΜακΚόναχι, ο οποίος συνεργάζεται με τον Νόλαν για πρώτη φορά, εντυπωσιάστηκε από τις δυνατότητες του και τον τρόπο που δουλεύει. “Στα πλαίσια ενός mainstream studio, συχνά υπάρχουν περιορισμοί. Αλλά εδώ, δεν τους αισθάνθηκα καθόλου. Θυμάμαι που κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων στην Αλμπέρτα, ξέσπασε μια ανεμοθύελλα. Οι περισσότεροι σκηνοθέτες θα είχαν διακόψει άμεσα τα γυρίσματα και θα περίμεναν να σταματήσει η δυνατή βροχή. Ο Κρις όμως, συνέχισε τα γυρίσματα και αντιμετωπίζει τα πάντα με τις εκάστοτε συνθήκες”.
Τον αποκαλούν «νέο Κιούμπρικ» και ο ίδιος κάνει τα πάντα για να επιβεβαιώσει το χαρακτηρισμό. Τολμηρός, τελειομανής και φιλόδοξος, ο Κρίστοφερ Νόλαν είναι από τους ελάχιστους σκηνοθέτες στο Χόλιγουντ με απόλυτη ελευθερία κινήσεων, ένας από τους μετρημένους στα δάχτυλα auteurs μεγάλης κλίμακας όπως ο Στίβεν Σπίλμπεργκ και ο Τζέιμς Κάμερον. Ολοκληρώνοντας με επιτυχία την υπερηρωική τριλογία του «Σκοτεινού Ιππότη» κι έχοντας στο ενδιάμεσο κερδίσει κοινό και κριτικούς με το hi tech θρίλερ «Inception», ο Βρετανός δημιουργός βάζει μπρος τη δική του διαστημική οδύσσεια κι επιχειρεί να φτάσει σε έναν καινούργιο, θαυμαστό κινηματογραφικό γαλαξία. Πρώτα πρέπει να φτάσει έτη φωτός μακριά από τη Γη η απελπισμένη ανθρωπότητα, η οποία βλέπει τον πλανήτη να ασφυκτιά από μια ολοένα κι εντονότερη ξηρασία. Ο πρώην πιλότος και νυν αγρότης Κούπερ, χήρος πατέρας δύο παιδιών, προσπαθεί να προστατεύσει την οικογένειά του, ώσπου μια σειρά από παράξενα φαινόμενα στη βιβλιοθήκη του σπιτιού του τον οδηγούν σε ένα κρησφύγετο της NASA και στο απόκρυφο σχέδιό της. Η μοναδική ελπίδα των ανθρώπων είναι η μετοίκησή τους σε έναν κατοικήσιμο μακρινό πλανήτη, στον οποίο μπορούν πλέον να ταξιδέψουν μέσα από μια χωροχρονική «σκουληκότρυπα». Η εξερευνητική αποστολή είναι σχεδόν έτοιμη, αλλά το τετραμελές πλήρωμά της δεν ξέρει αν και πότε (ο χρόνος θα κυλάει διαφορετικά γι’ αυτούς ) θα επιστρέψει. Ο Κούπερ δέχεται να πιλοτάρει το σκάφος, όμως η μικρή του κόρη Μερφ δεν τον συγχωρεί γι’ αυτήν την απόφασή του.
| |
Η σκιά της «Οδύσσειας του Διαστήματος» πέφτει αναπόφευκτα βαριά σε αυτήν την πολυδιάστατη sci fi περιπέτεια, αλλά ο προνοητικότατος Νόλαν φροντίζει να μην αναμετρηθεί στα ίσα με το εμβληματικό αριστούργημα του Κιούμπρικ. Με περισσότερες επιρροές από το «Contact» (κυρίως ), τις «Στενές Επαφές Τρίτου Τύπου» και την «Άβυσσο», αφιερώνει μιαν ολόκληρη ώρα στην όλη προετοιμασία και τη σχέση του Κούπερ με τη Μερφ, ενώ κατόπιν μοιράζει την πλοκή ανάμεσα στη Γη και στο μακρινό Διάστημα. Το πραγματικό φάντασμα στο Interstellar δεν είναι άλλο από το πνεύμα του Στάνλεϊ Κιούμπρικ και το 2001, το φιλμ στο οποίο αναφέρεται η ταινία, που με αφορμή αυτό αναπτύσσει παράλληλα θέματα και κατά κάποιον τρόπο απαντάει στα ερωτήματα που είχαν τεθεί τον προηγούμενο αιώνα, με έναν τρόπο που ταιριάζουν σε αυτήν τη γενιά και αυτή την εποχή. Διότι, αν υποθέσουμε πως το 2001 μάγεψε, εκτός από τους επαγγελματίες του σινεμά, ένα καλτ κοινό με την ψυχεδελική του ελλειπτικότητα, το οντολογικό μυστήριο που κινείται από την εξέλιξη στα σύνορα του επέκεινα, και την εικαστική του τελειότητα, που συνδύαζε πρωτοπόρες επιστημονικές λεπτομέρειες και ποιητικές εικόνες , το Interstellar κινείται οικολογικά, ανησυχεί για το μέλλον της ανθρωπότητας σε μια περίοδο γενικής αμφισβήτησης αξιών και συνωμοτικής παθητικότητας και λειτουργεί με περισσότερο παραστατικούς όρους απ' ό,τι το αγαπημένο του 2001 και το Σολάρις, του Ταρκόφσκι .Το σύμπαν του Νόλαν είναι σαν τον πλανήτη του, καθαρό, ψυχρό, αλλά αναμφίβολα όμορφο. Ο σκηνοθέτης συμπυκνώνει συναισθήματα. Ο μοντέρ του Λι Σμιθ δένει σκηνές με τρόπο, που δεν καθιστά την ταινία κουραστική. Ο Μάθιου Μακόναχι συναντά ξανά τον καλό του εαυτό. Συγκινεί χωρίς να γίνεται μελοδραματικός, ακόμα και όταν κλαίει. Η Αν Χαθαγουέι υποστηρίζει έναν ρόλο, που την θέλει σκληρή, σε αντίθεση με την οσκαρική «Φαντίν» των «Αθλίων». Οι Τζέσικα Τσαστέιν και Ματ Ντέιμον αποτελούν τις ευχάριστες ενέσεις στην δράση της ταινίας, καθώς από το πουθενά εμφανίζονται, και κλέβουν την παράσταση. Ο Μάικλ Κέιν είναι παρών, για να προσφέρει το κύρος της βρετανικής υποκριτικής. Συμπρωταγωνιστής ηθοποιών και εφέ, η μουσική του Χανς Ζίμερ. Υπογραμμίζει ιδανικά κάθε σκηνή.Τα διακριτικά κοστούμια σχεδίασε η ελληνικής καταγωγής Μέρι Ζόφρις (Μαρία Ζαφειροπούλου).
Τα γυρίσματα της ταινίας έγιναν στην Ισλανδία, όπου ο Νόλαν και το συνεργείο του είχαν γυρίσει το BATMAN BEGINS. Η τοποθεσία ήταν ιδανική και “επική” όπως τη χαρακτηρίζει ο Νόλαν, αφού έβγαζε την αίσθηση του μακρινού και του ξένου, όπως είναι ο παγωμένος πλανήτης στον οποίο ταξιδεύουν ο ΜακΚόναχι, η Χάθαγουεϊ και η υπόλοιπη ομάδα των εξερευνητών, με σκοπό να σώσουν την ανθρωπότητα.
Η επιστήμη του «Interstellar»
Τι μπορεί να προκύψει αν το είδος μας πρέπει να αναζητήσει στέγη σε άλλους κόσμους; Η κινηματογραφική αναμέτρηση με διαστρικά ταξίδια και μαύρες τρύπες δεν βρίσκεται μόνο στη φαντασία του ποιητή...Για να φθάσει σε μακρινούς κόσμους το Endurance, το διαστημόπλοιο που μεταφέρει τους γήινους εξερευνητές, περνά μέσα από μια σκουληκότρυπα και συναντά μια θεαματική μαύρη τρύπα. Στην ταινία του Κρίστοφερ Νόλαν, το τέλος του κόσμου δεν έχει έρθει ακριβώς, αλλά επίκειται. Οι σοδειές καταρρέουν σε όλον τον κόσμο και η τελευταία γενιά της ανθρωπότητας έχει ήδη γεννηθεί. Πρέπει να φύγουμε από αυτόν τον πλανήτη. Και ο προορισμός μας δεν μπορεί να είναι απλώς ένας δορυφόρος του ηλιακού μας συστήματος. Πρέπει να πάμε σε άλλες αστρικές γειτονιές - το ταξίδι μας θα είναι… «Interstellar». Κάτι τέτοιο ωστόσο απαιτεί αρκετή σοβαρή επιστήμη. Η ταινία έχει «σκληρά» επιστημονικά διαπιστευτήρια - εγγύηση γι' αυτό αποτελεί η επιλογή ως επιστημονικού συμβούλου και παραγωγού του Κιπ Θορν, ενός από τους κορυφαίους στον κόσμο ειδικούς στη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν. «Τα πράγματα που μου αποκάλυψε ήταν πολύ πιο εξωτικά και συναρπαστικά από οτιδήποτε θα μπορούσα να φανταστώ ως σεναριογράφος» δήλωσε ο κ. Νόλαν στο «New Scientist».
Τι είναι αυτή η «σκόνη» που απειλεί τις προμήθειες τροφίμων της Γης;
Ο παράγοντας της καταστροφής είναι ένας βλαβερός μύκητας. Στην ταινία, η οποία εκτυλίσσεται στη Γη στο εγγύς μέλλον, η ασθένεια εξαπλώνεται ραγδαία σε όλον τον κόσμο και έχει ήδη αφανίσει ως σοδειές το σιτάρι και την μπάμια. Στον πραγματικό κόσμο ασθένειες των φυτών που προκαλούνται από μύκητες αποτελούν πράγματι μια σοβαρή απειλή: μια τέτοια είναι π.χ. η ερυσίβη ή περονόσπορος - η οποία υπήρξε μεταξύ άλλων υπεύθυνη για τον λιμό της πατάτας στην Ιρλανδία - ενώ ένας άλλος μύκητας, ο Ug99, απειλεί σήμερα το σιτάρι. Ο Νόρμαν Μπόρλογκ, επονομαζόμενος και «πατέρας της Πράσινης Επανάστασης», έχει επισημάνει ότι «ο Ug99 έχει τεράστιες δυνατότητες κοινωνικής και ανθρώπινης καταστροφής».Ο Κρίστοφερ Νόλαν επηρεάστηκε από την πραγματική οικολογική καταστροφή που προκάλεσαν στη Βόρεια Αμερική στη δεκαετία του 1930 οι αμμοθύελλες (Dust Bowl), οι οποίες «φύσηξαν» και αποξήραναν το πλούσιο και απαραίτητο για τη γεωργία ανώτερο στρώμα χώματος του εδάφους ερημώνοντας τεράστιες εκτάσεις και προκαλώντας πείνα και μαζικές εκτοπίσεις πληθυσμών - μια κατάσταση η οποία θα μπορούσε να επαναληφθεί με την ξηρασία που πλήττει αυτόν τον καιρό τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μην αποθαρρύνεστε όμως. Σκεφτείτε το σλόγκαν της ταινίας: το τέλος της Γης δεν θα είναι το τέλος μας.
Τι μπορεί να προκύψει αν το είδος μας πρέπει να αναζητήσει στέγη σε άλλους κόσμους; Η κινηματογραφική αναμέτρηση με διαστρικά ταξίδια και μαύρες τρύπες δεν βρίσκεται μόνο στη φαντασία του ποιητή...Για να φθάσει σε μακρινούς κόσμους το Endurance, το διαστημόπλοιο που μεταφέρει τους γήινους εξερευνητές, περνά μέσα από μια σκουληκότρυπα και συναντά μια θεαματική μαύρη τρύπα. Στην ταινία του Κρίστοφερ Νόλαν, το τέλος του κόσμου δεν έχει έρθει ακριβώς, αλλά επίκειται. Οι σοδειές καταρρέουν σε όλον τον κόσμο και η τελευταία γενιά της ανθρωπότητας έχει ήδη γεννηθεί. Πρέπει να φύγουμε από αυτόν τον πλανήτη. Και ο προορισμός μας δεν μπορεί να είναι απλώς ένας δορυφόρος του ηλιακού μας συστήματος. Πρέπει να πάμε σε άλλες αστρικές γειτονιές - το ταξίδι μας θα είναι… «Interstellar». Κάτι τέτοιο ωστόσο απαιτεί αρκετή σοβαρή επιστήμη. Η ταινία έχει «σκληρά» επιστημονικά διαπιστευτήρια - εγγύηση γι' αυτό αποτελεί η επιλογή ως επιστημονικού συμβούλου και παραγωγού του Κιπ Θορν, ενός από τους κορυφαίους στον κόσμο ειδικούς στη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν. «Τα πράγματα που μου αποκάλυψε ήταν πολύ πιο εξωτικά και συναρπαστικά από οτιδήποτε θα μπορούσα να φανταστώ ως σεναριογράφος» δήλωσε ο κ. Νόλαν στο «New Scientist».
Τι είναι αυτή η «σκόνη» που απειλεί τις προμήθειες τροφίμων της Γης;
Ο παράγοντας της καταστροφής είναι ένας βλαβερός μύκητας. Στην ταινία, η οποία εκτυλίσσεται στη Γη στο εγγύς μέλλον, η ασθένεια εξαπλώνεται ραγδαία σε όλον τον κόσμο και έχει ήδη αφανίσει ως σοδειές το σιτάρι και την μπάμια. Στον πραγματικό κόσμο ασθένειες των φυτών που προκαλούνται από μύκητες αποτελούν πράγματι μια σοβαρή απειλή: μια τέτοια είναι π.χ. η ερυσίβη ή περονόσπορος - η οποία υπήρξε μεταξύ άλλων υπεύθυνη για τον λιμό της πατάτας στην Ιρλανδία - ενώ ένας άλλος μύκητας, ο Ug99, απειλεί σήμερα το σιτάρι. Ο Νόρμαν Μπόρλογκ, επονομαζόμενος και «πατέρας της Πράσινης Επανάστασης», έχει επισημάνει ότι «ο Ug99 έχει τεράστιες δυνατότητες κοινωνικής και ανθρώπινης καταστροφής».Ο Κρίστοφερ Νόλαν επηρεάστηκε από την πραγματική οικολογική καταστροφή που προκάλεσαν στη Βόρεια Αμερική στη δεκαετία του 1930 οι αμμοθύελλες (Dust Bowl), οι οποίες «φύσηξαν» και αποξήραναν το πλούσιο και απαραίτητο για τη γεωργία ανώτερο στρώμα χώματος του εδάφους ερημώνοντας τεράστιες εκτάσεις και προκαλώντας πείνα και μαζικές εκτοπίσεις πληθυσμών - μια κατάσταση η οποία θα μπορούσε να επαναληφθεί με την ξηρασία που πλήττει αυτόν τον καιρό τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μην αποθαρρύνεστε όμως. Σκεφτείτε το σλόγκαν της ταινίας: το τέλος της Γης δεν θα είναι το τέλος μας.
Πώς μπορούμε να εξασφαλίσουμε την επιβίωση του ανθρώπινου είδους;
Το να εποικίσουμε τους γειτονικούς μας πλανήτες και τους δορυφόρους τους θα είναι το πρώτο βήμα. Από τη στιγμή που θα έχουμε φθάσει στο καινούργιο σπίτι μας θα χρειαστεί να καλλιεργήσουμε σοδειές (επιστήμονες έχουν ξεκινήσει εδώ και καιρό μελέτες για την ανάπτυξη θερμοκηπίων κατάλληλων για τον Αρη) και να εγκαταστήσουμε έναν βιώσιμο πληθυσμό. Η Αν Χάθαγουεϊ, η οποία παίζει τη μοναδική γυναίκα-αστροναύτη του «Interstellar», την Αμίλια Μπραντ, δεν είναι αναγκασμένη να το κάνει όλο αυτό μόνη της - έχει πάρει μαζί της ένα ολόκληρο φορτίο από κατεψυγμένα ανθρώπινα έμβρυα, ίσως και μερικές τεχνητές μήτρες. Οπως όμως έχει υποστηρίξει ο Στίβεν Χόκινγκ, η μακροπρόθεσμη επιβίωση του είδους μας εξαρτάται από το αν θα αναπτύξουμε τα διαστρικά ταξίδια. Ακόμη και αν δεν καταστήσουμε τον πλανήτη μας μη κατοικήσιμο, ο Ηλιος κάποια στιγμή θα διογκωθεί και θα «καταπιεί» τη Γη. Αυτό δεν θα συμβεί προτού περάσουν 5 δισ. χρόνια, παρ' όλα αυτά ο ήρωας που ενσαρκώνει στην ταινία ο Μάικλ Κέιν - και ο οποίος βασίζεται στον κ. Θορν - επιμένει ότι θα πρέπει να ταξιδέψουμε μέσα από μια σκουληκότρυπα σε έναν άλλον γαλαξία. «Πρέπει να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα ότι τίποτε στο ηλιακό μας σύστημα δεν μπορεί να μας βοηθήσει» λέει.
Το να εποικίσουμε τους γειτονικούς μας πλανήτες και τους δορυφόρους τους θα είναι το πρώτο βήμα. Από τη στιγμή που θα έχουμε φθάσει στο καινούργιο σπίτι μας θα χρειαστεί να καλλιεργήσουμε σοδειές (επιστήμονες έχουν ξεκινήσει εδώ και καιρό μελέτες για την ανάπτυξη θερμοκηπίων κατάλληλων για τον Αρη) και να εγκαταστήσουμε έναν βιώσιμο πληθυσμό. Η Αν Χάθαγουεϊ, η οποία παίζει τη μοναδική γυναίκα-αστροναύτη του «Interstellar», την Αμίλια Μπραντ, δεν είναι αναγκασμένη να το κάνει όλο αυτό μόνη της - έχει πάρει μαζί της ένα ολόκληρο φορτίο από κατεψυγμένα ανθρώπινα έμβρυα, ίσως και μερικές τεχνητές μήτρες. Οπως όμως έχει υποστηρίξει ο Στίβεν Χόκινγκ, η μακροπρόθεσμη επιβίωση του είδους μας εξαρτάται από το αν θα αναπτύξουμε τα διαστρικά ταξίδια. Ακόμη και αν δεν καταστήσουμε τον πλανήτη μας μη κατοικήσιμο, ο Ηλιος κάποια στιγμή θα διογκωθεί και θα «καταπιεί» τη Γη. Αυτό δεν θα συμβεί προτού περάσουν 5 δισ. χρόνια, παρ' όλα αυτά ο ήρωας που ενσαρκώνει στην ταινία ο Μάικλ Κέιν - και ο οποίος βασίζεται στον κ. Θορν - επιμένει ότι θα πρέπει να ταξιδέψουμε μέσα από μια σκουληκότρυπα σε έναν άλλον γαλαξία. «Πρέπει να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα ότι τίποτε στο ηλιακό μας σύστημα δεν μπορεί να μας βοηθήσει» λέει.
| |
Πώς θα μπορούσαμε να ταξιδέψουμε σε πλανήτες πέρα από το ηλιακό μας σύστημα;
Ο δρόμος ως τους κοντινότερους εξωπλανήτες είναι πολύ μακρύς. Οι επιλογές που μας προσφέρονται για να φθάσουμε ως εκεί, χωρίς να χρειαστεί να ταξιδεύουμε για χιλιάδες χρόνια είναι περιορισμένες. Η Φυσική δεν μας επιτρέπει να κινηθούμε ταχύτερα από την ταχύτητα του φωτός, μας αφήνει όμως να κόψουμε δρόμο με ορισμένους ριζοσπαστικούς τρόπους. Ερευνητές της NASA προσπαθούν να αναπτύξουν συστήματα προώθησης με κινητήρες δίνης (warp drives) εμπνευσμένα από το «Σταρ Τρεκ», ακόμη όμως και αν τέτοιου είδους συστήματα επιτευχθούν γιατροί που έχουν εξετάσει το ζήτημα υποστηρίζουν ότι τα ταξίδια του είδους θα είναι μάλλον θανατηφόρα. Αυτό αφήνει μία μόνο βασική επιλογή: τις σκουληκότρυπες. Οι σκουληκότρυπες είναι υποθετικές σήραγγες μέσα στον χωροχρόνο - προβλέπονται από τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν - οι οποίες συνδέουν τμήματα του Σύμπαντος που βρίσκονται μακριά το ένα από το άλλο. Μέχρι πρόσφατα οι σκουληκότρυπες εθεωρούντο ένα εξωτικό και μη λειτουργικό περίεργο. Αυτό όμως τώρα έχει αλλάξει. Οι φυσικοί έχουν περιγράψει πώς μπορεί κάποιος να φτιάξει μια σκουληκότρυπα αρκετά μεγάλη ώστε να περάσει από μέσα της ένα μήνυμα. Μπορούμε ακόμη και να οπτικοποιήσουμε το πώς θα είναι να ταξιδεύουμε μέσα από μια σκουληκότρυπα - ο Αντριου Χάμιλτον, αστροφυσικός από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο στο Μπόλντερ, έχει κάνει ένα σχετικό βίντεο: αν και η παραγωγή του είναι πολύ φθηνότερη από αυτή του «Interstellar», έχει απόλυτα επιστημονική βάση. Παρ' όλα αυτά δεν πρόκειται να καταφέρουμε να φτιάξουμε σκουληκότρυπες για αρκετό καιρό ακόμη - κάτι τέτοιο απαιτεί έναν εξαιρετικά προηγμένο πολιτισμό. Αν ποτέ κατορθώσουμε να περάσουμε μέσα από μια, ποιος ξέρει τι θα βρούμε βγαίνοντας από αυτήν; Το πλήρωμα του Endurance, του διαστημοπλοίου του «Interstellar», ανακαλύπτει στην άλλη πλευρά ένα ανεπιθύμητο τέρας, μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα.
Ο δρόμος ως τους κοντινότερους εξωπλανήτες είναι πολύ μακρύς. Οι επιλογές που μας προσφέρονται για να φθάσουμε ως εκεί, χωρίς να χρειαστεί να ταξιδεύουμε για χιλιάδες χρόνια είναι περιορισμένες. Η Φυσική δεν μας επιτρέπει να κινηθούμε ταχύτερα από την ταχύτητα του φωτός, μας αφήνει όμως να κόψουμε δρόμο με ορισμένους ριζοσπαστικούς τρόπους. Ερευνητές της NASA προσπαθούν να αναπτύξουν συστήματα προώθησης με κινητήρες δίνης (warp drives) εμπνευσμένα από το «Σταρ Τρεκ», ακόμη όμως και αν τέτοιου είδους συστήματα επιτευχθούν γιατροί που έχουν εξετάσει το ζήτημα υποστηρίζουν ότι τα ταξίδια του είδους θα είναι μάλλον θανατηφόρα. Αυτό αφήνει μία μόνο βασική επιλογή: τις σκουληκότρυπες. Οι σκουληκότρυπες είναι υποθετικές σήραγγες μέσα στον χωροχρόνο - προβλέπονται από τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν - οι οποίες συνδέουν τμήματα του Σύμπαντος που βρίσκονται μακριά το ένα από το άλλο. Μέχρι πρόσφατα οι σκουληκότρυπες εθεωρούντο ένα εξωτικό και μη λειτουργικό περίεργο. Αυτό όμως τώρα έχει αλλάξει. Οι φυσικοί έχουν περιγράψει πώς μπορεί κάποιος να φτιάξει μια σκουληκότρυπα αρκετά μεγάλη ώστε να περάσει από μέσα της ένα μήνυμα. Μπορούμε ακόμη και να οπτικοποιήσουμε το πώς θα είναι να ταξιδεύουμε μέσα από μια σκουληκότρυπα - ο Αντριου Χάμιλτον, αστροφυσικός από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο στο Μπόλντερ, έχει κάνει ένα σχετικό βίντεο: αν και η παραγωγή του είναι πολύ φθηνότερη από αυτή του «Interstellar», έχει απόλυτα επιστημονική βάση. Παρ' όλα αυτά δεν πρόκειται να καταφέρουμε να φτιάξουμε σκουληκότρυπες για αρκετό καιρό ακόμη - κάτι τέτοιο απαιτεί έναν εξαιρετικά προηγμένο πολιτισμό. Αν ποτέ κατορθώσουμε να περάσουμε μέσα από μια, ποιος ξέρει τι θα βρούμε βγαίνοντας από αυτήν; Το πλήρωμα του Endurance, του διαστημοπλοίου του «Interstellar», ανακαλύπτει στην άλλη πλευρά ένα ανεπιθύμητο τέρας, μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα.
Ποιοι είναι οι πραγματικοί κίνδυνοι που διατρέχει κάποιος πλησιάζοντας μια μαύρη τρύπα;
Οι κόσμοι που συναντούν οι ήρωες της ταινίας δεν είναι απαραίτητα φιλόξενοι. Η ωραία μαύρη τρύπα στο «Interstellar» δεν είναι απλώς εκπληκτική ως θέαμα, είναι επίσης επιστημονικά ακριβής. Στην καρδιά μιας μαύρης τρύπας βρίσκεται μια μοναδικότητα (singularity), ένα σημείο άπειρης πυκνότητας. Αυτή ασκεί τεράστια βαρυτική έλξη, η οποία τραβάει την ύλη προς το μέρος της κάνοντάς τη να στροβιλίζεται μέσα στην τρύπα σε έναν πελώριο στρόβιλο ο οποίος ονομάζεται δίσκος προσαύξησης (accretion disc). Ο Κιπ Θορν υπολόγισε μαθηματικά τι συμβαίνει στον δίσκο προσαύξησης και ανακάλυψε ότι η έντονη βαρύτητα στρεβλώνει τον δίσκο γύρω από τη μαύρη τρύπα δημιουργώντας τη θεαματική άλω που αποτελεί ένα από τα δυνατά «οπτικά» σημεία της ταινίας. Πρόκειται για ένα καταπληκτικό επίτευγμα. Αν πέσετε μέσα στη μαύρη τρύπα ή αν βρεθείτε υπερβολικά κοντά στην έντονη βαρύτητά της (και με κάποιον τρόπο επιζήσετε) θα παρατηρήσετε ότι παράξενα πράγματα συμβαίνουν στον χρόνο. Αυτό είναι ένα από τα αγαπημένα θέματα του Κρίστοφερ Νόλαν, το οποίο έχει επίσης χρησιμοποιήσει στην ταινία «Inception», όπου ο χρόνος κινούνταν με διαφορετικές ταχύτητες ανάλογα με την κατάσταση ονείρου στην οποία βρίσκονταν οι ήρωες. Η στρέβλωση του χρόνου που προκαλεί η βαρύτητα παίρνει μια σπαρακτική διάσταση στον συγκινητικό χωρισμό ανάμεσα στον ήρωα που παίζει ο Μάθιου Μακ Κόναχι, τον Κούπερ, και στη δεκάχρονη κόρη του, την οποία αφήνει πίσω στη Γη. Οι ηλικίες των δίδυμων αδελφών αστροναυτών Μαρκ και Σκοτ Κέλι απέκλιναν μεταξύ τους κατά περίπου 10 χιλιοστά του δευτερολέπτου όταν ο ένας εξ αυτών έμεινε για ένα διάστημα στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ο Κούπερ όμως δεν μπορεί να ξέρει πόσων χρόνων θα είναι η κόρη του αν ποτέ γυρίσει ξανά στη Γη. Ο Μάθιου Μακ Κόναχι έχει δηλώσει πως το γεγονός ότι ήταν μακριά από τη δική του κόρη τον έκανε να νιώσει ακόμη εντονότερα αυτό το συναίσθημα. «Κάτι τέτοιο συμβαίνει συνεχώς, είτε όταν αφήνεις τα παιδιά σου στο σχολείο είτε όταν πηγαίνουν διακοπές» είπε. «Αυτή είναι η πιο ακραία μορφή του. Είναι ένας πατέρας που φεύγει για πολύ καιρό. Το εισιτήριο της επιστροφής του δεν είναι εγγυημένο».
Οι κόσμοι που συναντούν οι ήρωες της ταινίας δεν είναι απαραίτητα φιλόξενοι. Η ωραία μαύρη τρύπα στο «Interstellar» δεν είναι απλώς εκπληκτική ως θέαμα, είναι επίσης επιστημονικά ακριβής. Στην καρδιά μιας μαύρης τρύπας βρίσκεται μια μοναδικότητα (singularity), ένα σημείο άπειρης πυκνότητας. Αυτή ασκεί τεράστια βαρυτική έλξη, η οποία τραβάει την ύλη προς το μέρος της κάνοντάς τη να στροβιλίζεται μέσα στην τρύπα σε έναν πελώριο στρόβιλο ο οποίος ονομάζεται δίσκος προσαύξησης (accretion disc). Ο Κιπ Θορν υπολόγισε μαθηματικά τι συμβαίνει στον δίσκο προσαύξησης και ανακάλυψε ότι η έντονη βαρύτητα στρεβλώνει τον δίσκο γύρω από τη μαύρη τρύπα δημιουργώντας τη θεαματική άλω που αποτελεί ένα από τα δυνατά «οπτικά» σημεία της ταινίας. Πρόκειται για ένα καταπληκτικό επίτευγμα. Αν πέσετε μέσα στη μαύρη τρύπα ή αν βρεθείτε υπερβολικά κοντά στην έντονη βαρύτητά της (και με κάποιον τρόπο επιζήσετε) θα παρατηρήσετε ότι παράξενα πράγματα συμβαίνουν στον χρόνο. Αυτό είναι ένα από τα αγαπημένα θέματα του Κρίστοφερ Νόλαν, το οποίο έχει επίσης χρησιμοποιήσει στην ταινία «Inception», όπου ο χρόνος κινούνταν με διαφορετικές ταχύτητες ανάλογα με την κατάσταση ονείρου στην οποία βρίσκονταν οι ήρωες. Η στρέβλωση του χρόνου που προκαλεί η βαρύτητα παίρνει μια σπαρακτική διάσταση στον συγκινητικό χωρισμό ανάμεσα στον ήρωα που παίζει ο Μάθιου Μακ Κόναχι, τον Κούπερ, και στη δεκάχρονη κόρη του, την οποία αφήνει πίσω στη Γη. Οι ηλικίες των δίδυμων αδελφών αστροναυτών Μαρκ και Σκοτ Κέλι απέκλιναν μεταξύ τους κατά περίπου 10 χιλιοστά του δευτερολέπτου όταν ο ένας εξ αυτών έμεινε για ένα διάστημα στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ο Κούπερ όμως δεν μπορεί να ξέρει πόσων χρόνων θα είναι η κόρη του αν ποτέ γυρίσει ξανά στη Γη. Ο Μάθιου Μακ Κόναχι έχει δηλώσει πως το γεγονός ότι ήταν μακριά από τη δική του κόρη τον έκανε να νιώσει ακόμη εντονότερα αυτό το συναίσθημα. «Κάτι τέτοιο συμβαίνει συνεχώς, είτε όταν αφήνεις τα παιδιά σου στο σχολείο είτε όταν πηγαίνουν διακοπές» είπε. «Αυτή είναι η πιο ακραία μορφή του. Είναι ένας πατέρας που φεύγει για πολύ καιρό. Το εισιτήριο της επιστροφής του δεν είναι εγγυημένο».