Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΑΒΙΔ
Ο Δαβίδ, μετά τη μεταφορά της Κιβωτού της Διαθήκης στην Ιερουσαλήμ, θέλησε να χτίσει ένα Ναό για τον Κύριο και να βάλει την Κιβωτό μέσα. Ο Θεός, όμως, μέσω του προφήτη Νάθαν δεν του επέτρεψε να το κάνει, γιατί είχε χύσει πολύ αίμα στη διάρκεια των πολέμων που διεξήγαγε. Γι' αυτό, λοιπόν, του είπε ότι, αυτός που θα έχτιζε το Ναό στο όνομα του Κυρίου, θα ήταν ο γιος του ο Σολομών, ο οποίος θα ήταν άνθρωπος της ειρήνης. Ο Δαβίδ δεν άφησε όλο το έργο στον γιο του, αλλά προετοίμασε το έδαφος για την οικοδομή του Ναού. Έτσι στα τέλη της βασιλείας του, αγόρασε το αλώνι από τον Ορνά τον Ιεβουσαίο. Ο Δαβίδ διέταξε να συγκεντρωθούν όλοι οι ξένοι, που κατοικούσαν στη χώρα του Ισραήλ και ήταν προσήλυτοι στην ισραηλιτική πίστη, και όρισε από αυτούς λατόμους, για να λαξεύσουν τις πέτρες για το χτίσιμο του Ναού του Κυρίου. Ετοίμασε ακόμα πολύ σίδερο για να φτιαχτούν τα καρφιά που χρειάζονταν για τα θυρόφυλλα των πυλών. Συγκέντρωσε ακόμη πάρα πολύ χαλκό, τόσον που δεν μπορούσε να ζυγιστεί. Συγκέντρωσε ξύλα κέδρων τόσα, ώστε ήταν αδύνατο να αριθμηθούν. Όταν ο Δαβίδ έκανε όλες αυτές τις ετοιμασίες ήταν σε γεροντική ηλικία και ο γιος του, ο Σολομών, ήταν ακόμη παιδί. Ο Ναός που θα χτιζόταν προς δόξαν του Κυρίου, θα ήταν μεγαλοπρεπής και ξακουστός σ' όλη τη γη. Ο Δαβίδ λίγο πριν πεθάνει, κάλεσε το γιο του, το Σολομώντα, όλους τους άρχοντες και τους αξιωματούχους του βασιλείου, καθώς και τους αρχηγούς του στρατού. Αφού στάθηκε στο μέσο της συγκέντρωσης τους είπε, ότι ο Κύριος απ' όλους τους γιους του, διάλεξε τον Σολομώντα για να τον διαδεχτεί στο θρόνο του Ισραηλιτικού λαού. Αυτόν όρισε ο Κύριος να χτίσει το Ναό στ' όνομά του. Έπειτα ο Δαβίδ έδωσε στο Σολομώντα το σχέδιο του Ναού και των γύρω απ' αυτόν κτιρίων. Του είπε ότι έχει συγκεντρώσει όλα τα υλικά που χρειάζονται για το Ναό του Κυρίου: 100.000 τάλαντα χρυσού, 1.000.000 τάλαντα ασήμι, καθώς επίσης χαλκό και σίδερο ανυπολόγιστο. Έχει ετοιμάσει ακόμη τα ξύλα και τις πέτρες που χρειάζονται. Ο Δαβίδ απευθυνόμενος πάλι στους άρχοντες και τους αξιωματούχους του βασιλείο τους είπε, ότι έχει αφιερώσει από την περιουσία του αρκετό χρυσό και ασήμι για την οικοδόμηση του Ναού. Προσφέρει, λοιπόν, 3.000 χρυσά τάλαντα από την Σουφίρ και 7.000 ασημένια τάλαντα για την κατασκευή των χρυσών και ασημένιων αντικειμένων του Ναού. Μετά ο Δαβίδ τους πρότεινε, εάν μπορούσαν κι αυτοί να συνεισφέρουν για την οικοδόμηση του Ναού. Έτσι όλοι οι άρχοντες και οι αξιωματούχοι, οι αρχηγοί των πατριών και οι αρχηγοί του στρατού, προθυμοποιήθηκαν και προσέφεραν για την οικοδόμηση του Ναού 5.000 χρυσά τάλαντα,10.000 χρυσά νομίσματα, 10.000 ασημένια τάλαντα, 18.000 τάλαντα χαλκού και 100.000 τάλαντα σιδήρου.
Ο Δαβίδ, μετά τη μεταφορά της Κιβωτού της Διαθήκης στην Ιερουσαλήμ, θέλησε να χτίσει ένα Ναό για τον Κύριο και να βάλει την Κιβωτό μέσα. Ο Θεός, όμως, μέσω του προφήτη Νάθαν δεν του επέτρεψε να το κάνει, γιατί είχε χύσει πολύ αίμα στη διάρκεια των πολέμων που διεξήγαγε. Γι' αυτό, λοιπόν, του είπε ότι, αυτός που θα έχτιζε το Ναό στο όνομα του Κυρίου, θα ήταν ο γιος του ο Σολομών, ο οποίος θα ήταν άνθρωπος της ειρήνης. Ο Δαβίδ δεν άφησε όλο το έργο στον γιο του, αλλά προετοίμασε το έδαφος για την οικοδομή του Ναού. Έτσι στα τέλη της βασιλείας του, αγόρασε το αλώνι από τον Ορνά τον Ιεβουσαίο. Ο Δαβίδ διέταξε να συγκεντρωθούν όλοι οι ξένοι, που κατοικούσαν στη χώρα του Ισραήλ και ήταν προσήλυτοι στην ισραηλιτική πίστη, και όρισε από αυτούς λατόμους, για να λαξεύσουν τις πέτρες για το χτίσιμο του Ναού του Κυρίου. Ετοίμασε ακόμα πολύ σίδερο για να φτιαχτούν τα καρφιά που χρειάζονταν για τα θυρόφυλλα των πυλών. Συγκέντρωσε ακόμη πάρα πολύ χαλκό, τόσον που δεν μπορούσε να ζυγιστεί. Συγκέντρωσε ξύλα κέδρων τόσα, ώστε ήταν αδύνατο να αριθμηθούν. Όταν ο Δαβίδ έκανε όλες αυτές τις ετοιμασίες ήταν σε γεροντική ηλικία και ο γιος του, ο Σολομών, ήταν ακόμη παιδί. Ο Ναός που θα χτιζόταν προς δόξαν του Κυρίου, θα ήταν μεγαλοπρεπής και ξακουστός σ' όλη τη γη. Ο Δαβίδ λίγο πριν πεθάνει, κάλεσε το γιο του, το Σολομώντα, όλους τους άρχοντες και τους αξιωματούχους του βασιλείου, καθώς και τους αρχηγούς του στρατού. Αφού στάθηκε στο μέσο της συγκέντρωσης τους είπε, ότι ο Κύριος απ' όλους τους γιους του, διάλεξε τον Σολομώντα για να τον διαδεχτεί στο θρόνο του Ισραηλιτικού λαού. Αυτόν όρισε ο Κύριος να χτίσει το Ναό στ' όνομά του. Έπειτα ο Δαβίδ έδωσε στο Σολομώντα το σχέδιο του Ναού και των γύρω απ' αυτόν κτιρίων. Του είπε ότι έχει συγκεντρώσει όλα τα υλικά που χρειάζονται για το Ναό του Κυρίου: 100.000 τάλαντα χρυσού, 1.000.000 τάλαντα ασήμι, καθώς επίσης χαλκό και σίδερο ανυπολόγιστο. Έχει ετοιμάσει ακόμη τα ξύλα και τις πέτρες που χρειάζονται. Ο Δαβίδ απευθυνόμενος πάλι στους άρχοντες και τους αξιωματούχους του βασιλείο τους είπε, ότι έχει αφιερώσει από την περιουσία του αρκετό χρυσό και ασήμι για την οικοδόμηση του Ναού. Προσφέρει, λοιπόν, 3.000 χρυσά τάλαντα από την Σουφίρ και 7.000 ασημένια τάλαντα για την κατασκευή των χρυσών και ασημένιων αντικειμένων του Ναού. Μετά ο Δαβίδ τους πρότεινε, εάν μπορούσαν κι αυτοί να συνεισφέρουν για την οικοδόμηση του Ναού. Έτσι όλοι οι άρχοντες και οι αξιωματούχοι, οι αρχηγοί των πατριών και οι αρχηγοί του στρατού, προθυμοποιήθηκαν και προσέφεραν για την οικοδόμηση του Ναού 5.000 χρυσά τάλαντα,10.000 χρυσά νομίσματα, 10.000 ασημένια τάλαντα, 18.000 τάλαντα χαλκού και 100.000 τάλαντα σιδήρου.
Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΟΛΟΜΩΝΤΑ
Ο Ναός του Κυρίου άρχισε να οικοδομείται τον 2ο μήνα (Ζιφ) του τέταρτου έτους της βασιλείας του Σολομώντα (962 π.Χ.), και τέλειωσε ύστερα από 7 χρόνια (955 π.Χ.), τον όγδοο μήνα Βαάλ . Ο Ναός που έχτισε ο Σολομών για τον Κύριο είχε μήκος 60 πήχεις (27 μ.), πλάτος 20 πήχεις (9 μ.) και ύψος 25 πήχεις (11 μ.) (Γ' Βασιλέων 6,2). Για την κατασκευή του εργάστηκαν 80.000 υλοτόμοι, 70.000 αχθοφόροι, και 30.000 Ισραηλίτες χρησιμοποιήθηκαν για την μεταφορά κέδρων από τον Λίβανο, ενώ όλες οι πέτρες είχαν προετοιμαστεί κατάλληλα και μεταφέρονταν έτοιμες στον Ναό, με αποτέλεσμα κατά την οικοδομή να μην ακουστεί ούτε ένα χτύπημα από εργαλείο . Η επιλογή του λόφου του Μορία έγινε με βάση κριτήρια, που τον καθιστούσαν ιερό για τον λαό του Ισραήλ. Το βασικότερο ήταν αυτό της Θεοφανείας, δηλαδή της εμφάνισης του Θεού σε αυτόν τον τόπο. Στους τοίχους του Ναού κατασκευάστηκαν παράθυρα με κάσες καγκελωτές. Κολλητά στους εξωτερικούς τοίχους του κυρίως Ναού και του πρόναου κατασκευάστηκαν γύρω γύρω οικοδομήματα τριών επίπεδων. Όταν τελείωσε ο Σολομών με την κυρίως οικοδομή του Ναού, κάλυψε τους εσωτερικούς τοίχους του με κέδρινες σανίδες από το δάπεδο ως τα δοκάρια της οροφής. Το δάπεδο του Ναού το κάλυψε με σανίδες από πεύκο. Πάνω στις κέδρινες σανίδες, στο εσωτερικό του Ναού, ήταν σκαλισμένα ανάγλυφα λουλούδια, που είχαν τα πέταλα τους ανοιχτά. Ακόμα ο Σολομών κάλυψε το Ναό εσωτερικά με ελάσματα από καθαρό χρυσάφι, τα οποία κάρφωσε με χρυσά καρφιά. Το βάρος των χρυσών καρφιών ήταν 50 χρυσοί σίκλοι το καθένα. Όλα τα εσωτερικά τοιχώματα του Ναού, από το δάπεδο ως την οροφή, οι πόρτες και τα παράθυρα, καλύφθηκαν με χρυσάφι. Και για να έχει ο Ναός περισσότερη λαμπρότητα, ο Σολομών τον κάλυψε εσωτερικά με πολύτιμους λίθους, που προέρχονταν από τη Φαρουΐμ. Πάνω στους τοίχους ήταν σκαλισμένα ανάγλυφα Χερουβίμ. Το ενδότερο τμήμα του Ναού, που ονομαζόταν «Άγια των Αγίων», είχε μήκος 20 πήχεις, πλάτος 20 πήχεις και ύψος 20 πήχεις. Τα εσωτερικά τοιχώματα στα Άγια των Αγίων καλύφθηκαν με καθαρό χρυσάφι και με Χερουβίμ αξίας 600 ταλάντων. Μέσα στα Άγια των Αγίων, στο βάθος τους υπήρχε το άδυτο του Ναού. Εκεί τοποθετήθηκε η Κιβωτός της Διαθήκης του Κυρίου. Τα εσωτερικά τοιχώματα στο άδυτο του Ναού καλύφθηκαν με ελάσματα από καθαρό χρυσάφι. Το θυσιαστήριο του θυμιάματος τοποθετήθηκε μπροστά στα Άγια των Αγίων. Αυτό κατασκευάστηκε από κέδρινα ξύλα και καλύφθηκε με χρυσάφι. Η πόρτα του αδύτου ήταν δίφυλλη με πενταπλές παραστάδες. Ήταν κατασκευασμένη από ξύλο αρκεύθου (θαμνώδους αγκαθωτού κέδρου). Τα δύο φύλλα της πόρτας ήταν από ξύλο πεύκου και πάνω τους είχαν χαραγμένες ανάγλυφες μορφές Χερουβίμ, φοινίκων και ανοιγμένων λουλουδιών, όλα καλυμμένα με χρυσάφι.
Ο Ναός του Κυρίου άρχισε να οικοδομείται τον 2ο μήνα (Ζιφ) του τέταρτου έτους της βασιλείας του Σολομώντα (962 π.Χ.), και τέλειωσε ύστερα από 7 χρόνια (955 π.Χ.), τον όγδοο μήνα Βαάλ . Ο Ναός που έχτισε ο Σολομών για τον Κύριο είχε μήκος 60 πήχεις (27 μ.), πλάτος 20 πήχεις (9 μ.) και ύψος 25 πήχεις (11 μ.) (Γ' Βασιλέων 6,2). Για την κατασκευή του εργάστηκαν 80.000 υλοτόμοι, 70.000 αχθοφόροι, και 30.000 Ισραηλίτες χρησιμοποιήθηκαν για την μεταφορά κέδρων από τον Λίβανο, ενώ όλες οι πέτρες είχαν προετοιμαστεί κατάλληλα και μεταφέρονταν έτοιμες στον Ναό, με αποτέλεσμα κατά την οικοδομή να μην ακουστεί ούτε ένα χτύπημα από εργαλείο . Η επιλογή του λόφου του Μορία έγινε με βάση κριτήρια, που τον καθιστούσαν ιερό για τον λαό του Ισραήλ. Το βασικότερο ήταν αυτό της Θεοφανείας, δηλαδή της εμφάνισης του Θεού σε αυτόν τον τόπο. Στους τοίχους του Ναού κατασκευάστηκαν παράθυρα με κάσες καγκελωτές. Κολλητά στους εξωτερικούς τοίχους του κυρίως Ναού και του πρόναου κατασκευάστηκαν γύρω γύρω οικοδομήματα τριών επίπεδων. Όταν τελείωσε ο Σολομών με την κυρίως οικοδομή του Ναού, κάλυψε τους εσωτερικούς τοίχους του με κέδρινες σανίδες από το δάπεδο ως τα δοκάρια της οροφής. Το δάπεδο του Ναού το κάλυψε με σανίδες από πεύκο. Πάνω στις κέδρινες σανίδες, στο εσωτερικό του Ναού, ήταν σκαλισμένα ανάγλυφα λουλούδια, που είχαν τα πέταλα τους ανοιχτά. Ακόμα ο Σολομών κάλυψε το Ναό εσωτερικά με ελάσματα από καθαρό χρυσάφι, τα οποία κάρφωσε με χρυσά καρφιά. Το βάρος των χρυσών καρφιών ήταν 50 χρυσοί σίκλοι το καθένα. Όλα τα εσωτερικά τοιχώματα του Ναού, από το δάπεδο ως την οροφή, οι πόρτες και τα παράθυρα, καλύφθηκαν με χρυσάφι. Και για να έχει ο Ναός περισσότερη λαμπρότητα, ο Σολομών τον κάλυψε εσωτερικά με πολύτιμους λίθους, που προέρχονταν από τη Φαρουΐμ. Πάνω στους τοίχους ήταν σκαλισμένα ανάγλυφα Χερουβίμ. Το ενδότερο τμήμα του Ναού, που ονομαζόταν «Άγια των Αγίων», είχε μήκος 20 πήχεις, πλάτος 20 πήχεις και ύψος 20 πήχεις. Τα εσωτερικά τοιχώματα στα Άγια των Αγίων καλύφθηκαν με καθαρό χρυσάφι και με Χερουβίμ αξίας 600 ταλάντων. Μέσα στα Άγια των Αγίων, στο βάθος τους υπήρχε το άδυτο του Ναού. Εκεί τοποθετήθηκε η Κιβωτός της Διαθήκης του Κυρίου. Τα εσωτερικά τοιχώματα στο άδυτο του Ναού καλύφθηκαν με ελάσματα από καθαρό χρυσάφι. Το θυσιαστήριο του θυμιάματος τοποθετήθηκε μπροστά στα Άγια των Αγίων. Αυτό κατασκευάστηκε από κέδρινα ξύλα και καλύφθηκε με χρυσάφι. Η πόρτα του αδύτου ήταν δίφυλλη με πενταπλές παραστάδες. Ήταν κατασκευασμένη από ξύλο αρκεύθου (θαμνώδους αγκαθωτού κέδρου). Τα δύο φύλλα της πόρτας ήταν από ξύλο πεύκου και πάνω τους είχαν χαραγμένες ανάγλυφες μορφές Χερουβίμ, φοινίκων και ανοιγμένων λουλουδιών, όλα καλυμμένα με χρυσάφι.
Η ΑΠΟΠΕΡΑΤΩΣΗ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΚΙΒΩΤΟΥ
Έτσι ο Σολομών ολοκλήρωσε το Ναό του Κυρίου. Κατόπιν μετέφερε στο Ναό όλα τα χρυσά κι ασημένια αφιερώματα του πατέρα του Δαβίδ και τα τοποθέτησε στο θησαυροφυλάκιο του Ναού Μετά ο Σολομών κάλεσε τους αρχηγούς των φυλών και τους πρεσβυτέρους του ισραηλιτικού λαού στην Ιερουσαλήμ, προκειμένου να μεταφέρον την Κιβωτό της Διαθήκης από την πόλη Δαβίδ στο Ναό του Κυρίου. Η μεταφορά έγινε το έβδομο μήνα Αθανίν (Τισρί), από τα μέσα Σεπτεμβρίου έως τα μέσα Οκτωβρίου, κατά τη γιορτή της Σκηνοπηγίας. Οι Λευίτες σήκωσαν και μετέφεραν την Κιβωτό της Διαθήκης, τη Σκηνή του Μαρτυρίου κι όλα τα ιερά σκεύη που υπήρχαν σ' αυτή. Κατά την πομπή της μεταφοράς προπορεύονταν ο βασιλιάς Σολομών και ο ισραηλιτικός λαός. Κατά τη διάρκεια της μεταφοράς θυσίαζαν αναρίθμητα πρόβατα και βόδια. Όταν η πομπή έφτασε στο Ναό, οι ιερείς τοποθέτησαν την Κιβωτό της Διαθήκης στο Άδυτο του Ναού, μέσα στα Άγια των Αγίων, κάτω από τις πτέρυγες των Χερουβίμ. Οι άκρες της Κιβωτού, από τις οποίες μεταφέρονταν, ήταν μακριές και φαίνονταν από τα Άγια των Αγίων, αλλά όχι και έξω απ' αυτά. Μέσα στην Κιβωτό τοποθέτησαν μόνο τις δύο πέτρινες πλάκες της Διαθήκης, που περιείχαν τις δέκα εντολές και τις οποίες ο Μωυσής είχε πάρει στο όρος Χωρήβ. Όταν οι ιερείς μετά την τελετή εξήλθαν από το Ναό, όλοι οι Λευίτες, απόγονοι του Ασάφ, του Αϊμάν και του Ιδιθούν, ενδεδυμένοι με βυσσίνους στολές, κρατούσαν στα χέρια τους μουσικά όργανα και βρισκόντουσαν ενώπιον του θυσιαστηρίου. Μαζί μ' αυτούς ήταν και 100 ιερείς, οι οποίοι κρατούσαν ιερές σάλπιγγες. Καθώς οι σάλπιγγες αντήχησαν και τα μουσικά όργανα έπαιζαν, όλοι μαζί υμνούσαν και δοξολογούσαν τον Κύριο. Κατά τη στιγμή εκείνη μια ολόλαμπρη νεφέλη της δόξας του Κυρίου γέμισε το Ναό. Οι ιερείς δεν μπορούσαν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους από το φως της νεφέλης, διότι η δόξα του Κυρίου γέμισε το Ναό. Έπειτα ο Σολομών ευλόγησε το λαό, που βρίσκονταν έξω από το Ναό .
Έτσι ο Σολομών ολοκλήρωσε το Ναό του Κυρίου. Κατόπιν μετέφερε στο Ναό όλα τα χρυσά κι ασημένια αφιερώματα του πατέρα του Δαβίδ και τα τοποθέτησε στο θησαυροφυλάκιο του Ναού Μετά ο Σολομών κάλεσε τους αρχηγούς των φυλών και τους πρεσβυτέρους του ισραηλιτικού λαού στην Ιερουσαλήμ, προκειμένου να μεταφέρον την Κιβωτό της Διαθήκης από την πόλη Δαβίδ στο Ναό του Κυρίου. Η μεταφορά έγινε το έβδομο μήνα Αθανίν (Τισρί), από τα μέσα Σεπτεμβρίου έως τα μέσα Οκτωβρίου, κατά τη γιορτή της Σκηνοπηγίας. Οι Λευίτες σήκωσαν και μετέφεραν την Κιβωτό της Διαθήκης, τη Σκηνή του Μαρτυρίου κι όλα τα ιερά σκεύη που υπήρχαν σ' αυτή. Κατά την πομπή της μεταφοράς προπορεύονταν ο βασιλιάς Σολομών και ο ισραηλιτικός λαός. Κατά τη διάρκεια της μεταφοράς θυσίαζαν αναρίθμητα πρόβατα και βόδια. Όταν η πομπή έφτασε στο Ναό, οι ιερείς τοποθέτησαν την Κιβωτό της Διαθήκης στο Άδυτο του Ναού, μέσα στα Άγια των Αγίων, κάτω από τις πτέρυγες των Χερουβίμ. Οι άκρες της Κιβωτού, από τις οποίες μεταφέρονταν, ήταν μακριές και φαίνονταν από τα Άγια των Αγίων, αλλά όχι και έξω απ' αυτά. Μέσα στην Κιβωτό τοποθέτησαν μόνο τις δύο πέτρινες πλάκες της Διαθήκης, που περιείχαν τις δέκα εντολές και τις οποίες ο Μωυσής είχε πάρει στο όρος Χωρήβ. Όταν οι ιερείς μετά την τελετή εξήλθαν από το Ναό, όλοι οι Λευίτες, απόγονοι του Ασάφ, του Αϊμάν και του Ιδιθούν, ενδεδυμένοι με βυσσίνους στολές, κρατούσαν στα χέρια τους μουσικά όργανα και βρισκόντουσαν ενώπιον του θυσιαστηρίου. Μαζί μ' αυτούς ήταν και 100 ιερείς, οι οποίοι κρατούσαν ιερές σάλπιγγες. Καθώς οι σάλπιγγες αντήχησαν και τα μουσικά όργανα έπαιζαν, όλοι μαζί υμνούσαν και δοξολογούσαν τον Κύριο. Κατά τη στιγμή εκείνη μια ολόλαμπρη νεφέλη της δόξας του Κυρίου γέμισε το Ναό. Οι ιερείς δεν μπορούσαν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους από το φως της νεφέλης, διότι η δόξα του Κυρίου γέμισε το Ναό. Έπειτα ο Σολομών ευλόγησε το λαό, που βρίσκονταν έξω από το Ναό .
Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΒΑΒΥΛΩΝΙΟΥΣ
Ο Κύριος μίλησε στον Σολομώντα μετά την κατασκευή του Ναού, και του υποσχέθηκε ότι η παρουσία Του θα κατοικεί εκεί διαπαντός. Τον προειδοποίησε όμως ότι εάν ο Ισραήλ αποστραφεί από τον Θεό και λατρεύσει τα είδωλα, τότε και ο Θεός θα απορρίψει και τον λαό Του, και τον ναό στον οποίο επέλεξε να κατοικεί. Η αποστασία δεν άργησε να έρθει, αμέσως μετά την βασιλεία του Σολομώντα. Ο Ροβοάμ που έγινε βασιλιάς του Ιούδα και βασίλευσε στην Ιερουσαλήμ για 17 χρόνια, έπραξε πονηρά ενώπιον του Θεού, χτίζοντας αγάλματα και άλση αφιερωμένα σε ξένους θεούς. Έτσι η πρώτη λεηλασία του Ναού πραγματοποιήθηκε τον πέμπτο χρόνο της βασιλείας του Ροβοάμ, όταν ο βασιλιάς της Αιγύπτου Σισάκ, επιτέθηκε στην Ιερουσαλήμ και αφαίρεσε τους θησαυρούς από τον Ναό). Λίγα χρόνια αργότερα, ο βασιλιάς Ασά θα αφαιρέσει όλο το αργύριο και το χρυσάφι που είχε απομείνει στον Ναό, και θα το δώσει στον βασιλιά της Συρίας για να κάνουν συνθήκη. Ο Ναός επίσης λεηλατήθηκε από τους Άραβες και τους Φιλισταίους επί του Ιωράμ. Εξήντα χρόνια αργότερα ο Ιωάς, βασιλέας του Ισραήλ, νίκησε τον Αμασία , βασιλιά του Ιούδα και εισήλθε στην Ιερουσαλήμ και στο Ναό . Ο υιός του Αμάσιου επανέφερε την ευτυχία στην πόλη αλλά μεγάλος σεισμός έφερε μεγάλες καταστροφές. Έτσι άρχισε η παραμέληση του Ναού, ακόμα και από τους ίδιους του ιερείς, οι οποίοι κατά την βασιλεία του Ιωάς πήραν εντολή για να επισκευάσουν τον Ναό, κάτι που αμέλησαν να κάνουν . Με το πέρασμα του χρόνου ο ναός συλήθηκε και άλλοτε επισκευάσθηκε. Ο Ναβουχοδονόσορας ο βασιλιάς της Βαβυλώνας έμελε να είναι αυτός που θα εκπλήρωνε την οργή του Θεού. Το 597 π.Χ, αρχικά κατά την βασιλεία του Ιωακείμ, πολιόρκησε την Ιερουσαλήμ, αφαίρεσε όλους τους θυσαυρούς του Ναού και του βασιλείου και πήρε αιχμαλώτους στην Βαβυλώνα, αφήνοντας πίσω μόνο το φτωχότερο μέρος του πληθυσμού και τον Σεδεκία βασιλιά τους. Ο Σεδεκίας όμως επαναστάτησε ενάντια στην Βαβυλώνα, με αποτέλεσμα μετά από 9 χρόνια ο Ναβουχοδονόσορας να επιστρέψει και να ξαναπολιορκήσει την Ιερουσαλήμ. Η πολιορκία κράτησε για δύο χρόνια, οι Βαβυλώνιοι υπερίσχυσαν, σκότωσαν τους υιούς του Σεδεκία μπροστά στα μάτια του και έπειτα τύφλωσαν και τον ίδιο, έκαψαν την πόλη και τον Ναό, διέλυσαν τα πολύτιμα υλικά με τα οποία είχε κατασκευαστεί ο Ναός και τα μετέφεραν στην Βαβυλώνα. Μόνο την Κιβωτό της Διαθήκης δεν επέτρεψε ο Κύριος να μεταφερθεί στην Βαβυλώνα. Εξαφανίστηκε, και από τότε δεν ξαναβρέθηκε ποτέ. Σήμερα δεν σώζεται τίποτα από τον άλλοτε περικαλλή αυτό ναό και όσα γνωρίζουμε δεν είναι αποτέλεσμα αρχαιολογικών ανασκαφών αλλά φιλολογικών μαρτυριών.
Ο Κύριος μίλησε στον Σολομώντα μετά την κατασκευή του Ναού, και του υποσχέθηκε ότι η παρουσία Του θα κατοικεί εκεί διαπαντός. Τον προειδοποίησε όμως ότι εάν ο Ισραήλ αποστραφεί από τον Θεό και λατρεύσει τα είδωλα, τότε και ο Θεός θα απορρίψει και τον λαό Του, και τον ναό στον οποίο επέλεξε να κατοικεί. Η αποστασία δεν άργησε να έρθει, αμέσως μετά την βασιλεία του Σολομώντα. Ο Ροβοάμ που έγινε βασιλιάς του Ιούδα και βασίλευσε στην Ιερουσαλήμ για 17 χρόνια, έπραξε πονηρά ενώπιον του Θεού, χτίζοντας αγάλματα και άλση αφιερωμένα σε ξένους θεούς. Έτσι η πρώτη λεηλασία του Ναού πραγματοποιήθηκε τον πέμπτο χρόνο της βασιλείας του Ροβοάμ, όταν ο βασιλιάς της Αιγύπτου Σισάκ, επιτέθηκε στην Ιερουσαλήμ και αφαίρεσε τους θησαυρούς από τον Ναό). Λίγα χρόνια αργότερα, ο βασιλιάς Ασά θα αφαιρέσει όλο το αργύριο και το χρυσάφι που είχε απομείνει στον Ναό, και θα το δώσει στον βασιλιά της Συρίας για να κάνουν συνθήκη. Ο Ναός επίσης λεηλατήθηκε από τους Άραβες και τους Φιλισταίους επί του Ιωράμ. Εξήντα χρόνια αργότερα ο Ιωάς, βασιλέας του Ισραήλ, νίκησε τον Αμασία , βασιλιά του Ιούδα και εισήλθε στην Ιερουσαλήμ και στο Ναό . Ο υιός του Αμάσιου επανέφερε την ευτυχία στην πόλη αλλά μεγάλος σεισμός έφερε μεγάλες καταστροφές. Έτσι άρχισε η παραμέληση του Ναού, ακόμα και από τους ίδιους του ιερείς, οι οποίοι κατά την βασιλεία του Ιωάς πήραν εντολή για να επισκευάσουν τον Ναό, κάτι που αμέλησαν να κάνουν . Με το πέρασμα του χρόνου ο ναός συλήθηκε και άλλοτε επισκευάσθηκε. Ο Ναβουχοδονόσορας ο βασιλιάς της Βαβυλώνας έμελε να είναι αυτός που θα εκπλήρωνε την οργή του Θεού. Το 597 π.Χ, αρχικά κατά την βασιλεία του Ιωακείμ, πολιόρκησε την Ιερουσαλήμ, αφαίρεσε όλους τους θυσαυρούς του Ναού και του βασιλείου και πήρε αιχμαλώτους στην Βαβυλώνα, αφήνοντας πίσω μόνο το φτωχότερο μέρος του πληθυσμού και τον Σεδεκία βασιλιά τους. Ο Σεδεκίας όμως επαναστάτησε ενάντια στην Βαβυλώνα, με αποτέλεσμα μετά από 9 χρόνια ο Ναβουχοδονόσορας να επιστρέψει και να ξαναπολιορκήσει την Ιερουσαλήμ. Η πολιορκία κράτησε για δύο χρόνια, οι Βαβυλώνιοι υπερίσχυσαν, σκότωσαν τους υιούς του Σεδεκία μπροστά στα μάτια του και έπειτα τύφλωσαν και τον ίδιο, έκαψαν την πόλη και τον Ναό, διέλυσαν τα πολύτιμα υλικά με τα οποία είχε κατασκευαστεί ο Ναός και τα μετέφεραν στην Βαβυλώνα. Μόνο την Κιβωτό της Διαθήκης δεν επέτρεψε ο Κύριος να μεταφερθεί στην Βαβυλώνα. Εξαφανίστηκε, και από τότε δεν ξαναβρέθηκε ποτέ. Σήμερα δεν σώζεται τίποτα από τον άλλοτε περικαλλή αυτό ναό και όσα γνωρίζουμε δεν είναι αποτέλεσμα αρχαιολογικών ανασκαφών αλλά φιλολογικών μαρτυριών.
Η ΑΝΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΝΑΟΥ
Έπειτα από 70 χρόνια της αιχμαλωσίας των εβραίων από τους Βαβυλώνιους, το 538 ο βασιλιάς των Περσών Κύρος ο Μέγας χορήγησε με διάταγμα άδεια ανοικοδόμησης του ναού του Σολομώντα, πάνω στον χώρο, που αυτός προϋπήρχε. Μάλιστα έστειλε πίσω τους θησαυρούς και τα σκεύη που είχε αφαιρέσει από τον Ναό ο Ναβουχοδονόσορ, και το έργο ξεκίνησε με αρχηγό τον Ζοροβάβελ . Όταν τέθηκαν τα θεμέλια, όσοι είχαν δει τον προηγούμενο Ναό έκλαιγαν με δυνατούς λυγμούς, ενώ άλλοι αλάλαζαν από χαρά, τόσο ώστε δεν μπορούσε να ξεχωρίσει κάποιος τις φωνές της χαράς από το κλάμα. Ωστόσο οι μακροχρόνιοι εχθροί των Ισραηλιτών, οι Σαμαρείτες, διέβαλαν το έργο στους Πέρσες, λέγονταν ότι οι Ισραηλίτες δεν κατασκεύαζαν ναό αλλά οχυρωματικά έργα και φρούριο με το πρόσχημα του ναού. Τότε εμφανίστηκαν οι προφήτες Αγγαίος και Ζαχαρίας οι οποίοι στήριξαν τον λαό ώστε να συνεχιστεί το έργο . Η άδεια ανοικοδόμησης ανακλήθηκε 2 φορές και 2 φορές χορηγήθηκε, με συνέπεια ο Ναός να ολοκληρωθεί το 516 π.Χ., επί της βασιλείας του Δαρείου Α΄. Ο νέος ναός είχε μια διαφορά με τον παλιό σημαντική εκτός των άλλων κατασκευαστικών. Το Άγιο των Αγίων τώρα ήταν άδειο και δεν ήταν τίποτα παραπάνω παρά οι πέτρες πάνω στις οποίες υπήρχε κάποτε η Κιβωτός της Διαθήκης. Σε αυτόν τον βράχο θυμιάτιζε ο ιερέας μια φορά τον χρόνο στην γιορτή του εξιλασμού. Ο νέος ναός όμως δεν μπορούσε να συγκριθεί σε μεγαλείο με τον ναό του Σολομώντα. Στην ουσία επρόκειτο για βιαστική αποκατάσταση του προηγούμενου ναού και συχνά χρειάζονταν επιδιορθώσεις.
Η ΛΕΗΛΑΣΙΑ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΙ Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ
Η άνοδος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας έφτασε πολύ γρήγορα. Το 63 π.Χ. ο Πομπήιος μετά την κατάληψη της Συρίας πολιόρκησε την Ιερουσαλήμ, την οποία και κατέλαβε σχεδόν αναίμακτα, καθώς μεγάλο μέρος του πληθυσμού δεν έφερε αντίσταση. Οι οπαδοί όμως του βασιλιά Αριστόβουλου Β΄ θέλησαν να αντισταθούν, και οχυρώθηκαν μέσα στον Ναό ο οποίος πολιορκήθηκε από τους Ρωμαίους. Η πολιορκία κράτησε τρείς μήνες, με τον Πομπήιο να κυριεύει και να καταστρέφει τον Ναό, φονεύοντας στην μάχη 12.000 Ιουδαίους.
Έπειτα από 70 χρόνια της αιχμαλωσίας των εβραίων από τους Βαβυλώνιους, το 538 ο βασιλιάς των Περσών Κύρος ο Μέγας χορήγησε με διάταγμα άδεια ανοικοδόμησης του ναού του Σολομώντα, πάνω στον χώρο, που αυτός προϋπήρχε. Μάλιστα έστειλε πίσω τους θησαυρούς και τα σκεύη που είχε αφαιρέσει από τον Ναό ο Ναβουχοδονόσορ, και το έργο ξεκίνησε με αρχηγό τον Ζοροβάβελ . Όταν τέθηκαν τα θεμέλια, όσοι είχαν δει τον προηγούμενο Ναό έκλαιγαν με δυνατούς λυγμούς, ενώ άλλοι αλάλαζαν από χαρά, τόσο ώστε δεν μπορούσε να ξεχωρίσει κάποιος τις φωνές της χαράς από το κλάμα. Ωστόσο οι μακροχρόνιοι εχθροί των Ισραηλιτών, οι Σαμαρείτες, διέβαλαν το έργο στους Πέρσες, λέγονταν ότι οι Ισραηλίτες δεν κατασκεύαζαν ναό αλλά οχυρωματικά έργα και φρούριο με το πρόσχημα του ναού. Τότε εμφανίστηκαν οι προφήτες Αγγαίος και Ζαχαρίας οι οποίοι στήριξαν τον λαό ώστε να συνεχιστεί το έργο . Η άδεια ανοικοδόμησης ανακλήθηκε 2 φορές και 2 φορές χορηγήθηκε, με συνέπεια ο Ναός να ολοκληρωθεί το 516 π.Χ., επί της βασιλείας του Δαρείου Α΄. Ο νέος ναός είχε μια διαφορά με τον παλιό σημαντική εκτός των άλλων κατασκευαστικών. Το Άγιο των Αγίων τώρα ήταν άδειο και δεν ήταν τίποτα παραπάνω παρά οι πέτρες πάνω στις οποίες υπήρχε κάποτε η Κιβωτός της Διαθήκης. Σε αυτόν τον βράχο θυμιάτιζε ο ιερέας μια φορά τον χρόνο στην γιορτή του εξιλασμού. Ο νέος ναός όμως δεν μπορούσε να συγκριθεί σε μεγαλείο με τον ναό του Σολομώντα. Στην ουσία επρόκειτο για βιαστική αποκατάσταση του προηγούμενου ναού και συχνά χρειάζονταν επιδιορθώσεις.
Η ΛΕΗΛΑΣΙΑ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΙ Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ
Η άνοδος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας έφτασε πολύ γρήγορα. Το 63 π.Χ. ο Πομπήιος μετά την κατάληψη της Συρίας πολιόρκησε την Ιερουσαλήμ, την οποία και κατέλαβε σχεδόν αναίμακτα, καθώς μεγάλο μέρος του πληθυσμού δεν έφερε αντίσταση. Οι οπαδοί όμως του βασιλιά Αριστόβουλου Β΄ θέλησαν να αντισταθούν, και οχυρώθηκαν μέσα στον Ναό ο οποίος πολιορκήθηκε από τους Ρωμαίους. Η πολιορκία κράτησε τρείς μήνες, με τον Πομπήιο να κυριεύει και να καταστρέφει τον Ναό, φονεύοντας στην μάχη 12.000 Ιουδαίους.
Η ΑΝΑΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΤΡΙΤΟΥ ΝΑΟΥ
Ο Ηρώδης ο Μέγας βασίλευσε στην Ιουδαία από το 37 π.Χ. εώς το 4 π.Χ. αφήνοντας μεγάλη αρχιτεκτονική κληρονομιά. Ο Ηρώδης αν και δεν ήταν Ιουδαίος στην καταγωγή, ξαναέκτισε όμως τον Ναό, για να κερδίσει έτσι την εύνοια των Ιουδαίων και να τους κρατήσει υποταγμένους. Ο Ναός του Ηρώδη, ήταν ο μεγαλύτερος και ο πιο λαμπρός από τους τρείς που κατασκευάστηκαν, ξεκίνησε να χτίζεται το 19 π.Χ. και ολοκληρώθηκε το 64 μ.Χ. Σε αυτόν τον ναό στα Άγια των Αγίων δεν υπήρχαν ιερά αντικείμενα. Ο ναός του Ηρώδη έμοιαζε πολύ με τον παλαιότερο του, ναό του Σολομώντα αλλά ήταν μεγαλύτερος, πλουσιότερος και περικαλλέστερος. Ο περίβολος του ναού ήταν χώρος τόσο για Ιουδαίους όσο και για Εθνικούς. Με κόκκινο βέλος σημειώνεται το τείχος πέρα του οποίου απαγορεύονταν η είσοδος στους Εθνικούς. Απαγόρευση που δεν έγινε σεβαστή από τον Αντίοχο τον Επιφανή, με αντίκτυπο τα δυστυχή γεγονότα κατά των Ιουδαίων και την έναρξη των Μακκαβαϊκών πολέμων και την εκδίωξη των ελληνικών δυνάμεων από την Παλαιστίνη.
Η ΤΕΛΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ ΤΟ 70 μ.Χ.
Το 66 μ.Χ. ξέσπασε η Ιουδαϊκή επανάσταση εναντίων των Ρωμαίων. Ο Νέρωνας έστειλε στην Ιουδαία τον Βεσπασιανό, ο οποίος συνοδευόμενος από τον γιο του Τίτο κινήθηκε κατά της Παλαιστίνης, κυριεύοντας τα επαναστατημένα κέντρα της Σαμάρειας και της Γαλιλαίας. Το 68 μ.Χ. που ήρθε η είδηση του θανάτου του Νέρωνα, είχε ήδη καταλάβει σχεδόν όλες τις περιοχές γύρω από την Ιερουσαλήμ, και επέστρεψε στην Ρώμη όπου ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας. Την συνέχιση του πολέμου στην Ιουδαία ανέλαβε ο Τίτος, ο οποίος πολιόρκησε την Ιερουσαλήμ και το 70 μ.Χ. κατάφερε να περάσει τα τείχη και να κυριεύσει όλη την πόλη εκτός από τον Ναό, μέσα στον οποίο οχυρώθηκαν πολλοί Ισραηλίτες. Αρχικά ο Τίτος προσπάθησε να βρει κάποια συμβιβαστική λύση ώστε να μην καταστραφεί ο Ναός, όμως η πολιορκημένοι αρνούνταν να παραδοθούν παρόλο που δεν είχαν καμία ελπίδα σωτηρίας. Αυτό το μεγάλο έργο καταστράφηκε ολοκληρωτικά από πυρκαγιά που άναψε δαυλός ριπτόμενος από Ρωμαίο στρατιώτη έστω και αν το ρωμαϊκό στράτευμα είχε σαφείς εντολές ώστε ο ναός να μην πειραχτεί. Δεν έμεινε τίποτα από το λαμπρό οικοδόμημα, παρά μόνο το οικόπεδο πάνω στο οποίο είχε χτιστεί, το οποίο και μετατράπηκε σε Ρωμαϊκό στρατόπεδο.
Ο Ηρώδης ο Μέγας βασίλευσε στην Ιουδαία από το 37 π.Χ. εώς το 4 π.Χ. αφήνοντας μεγάλη αρχιτεκτονική κληρονομιά. Ο Ηρώδης αν και δεν ήταν Ιουδαίος στην καταγωγή, ξαναέκτισε όμως τον Ναό, για να κερδίσει έτσι την εύνοια των Ιουδαίων και να τους κρατήσει υποταγμένους. Ο Ναός του Ηρώδη, ήταν ο μεγαλύτερος και ο πιο λαμπρός από τους τρείς που κατασκευάστηκαν, ξεκίνησε να χτίζεται το 19 π.Χ. και ολοκληρώθηκε το 64 μ.Χ. Σε αυτόν τον ναό στα Άγια των Αγίων δεν υπήρχαν ιερά αντικείμενα. Ο ναός του Ηρώδη έμοιαζε πολύ με τον παλαιότερο του, ναό του Σολομώντα αλλά ήταν μεγαλύτερος, πλουσιότερος και περικαλλέστερος. Ο περίβολος του ναού ήταν χώρος τόσο για Ιουδαίους όσο και για Εθνικούς. Με κόκκινο βέλος σημειώνεται το τείχος πέρα του οποίου απαγορεύονταν η είσοδος στους Εθνικούς. Απαγόρευση που δεν έγινε σεβαστή από τον Αντίοχο τον Επιφανή, με αντίκτυπο τα δυστυχή γεγονότα κατά των Ιουδαίων και την έναρξη των Μακκαβαϊκών πολέμων και την εκδίωξη των ελληνικών δυνάμεων από την Παλαιστίνη.
Η ΤΕΛΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ ΤΟ 70 μ.Χ.
Το 66 μ.Χ. ξέσπασε η Ιουδαϊκή επανάσταση εναντίων των Ρωμαίων. Ο Νέρωνας έστειλε στην Ιουδαία τον Βεσπασιανό, ο οποίος συνοδευόμενος από τον γιο του Τίτο κινήθηκε κατά της Παλαιστίνης, κυριεύοντας τα επαναστατημένα κέντρα της Σαμάρειας και της Γαλιλαίας. Το 68 μ.Χ. που ήρθε η είδηση του θανάτου του Νέρωνα, είχε ήδη καταλάβει σχεδόν όλες τις περιοχές γύρω από την Ιερουσαλήμ, και επέστρεψε στην Ρώμη όπου ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας. Την συνέχιση του πολέμου στην Ιουδαία ανέλαβε ο Τίτος, ο οποίος πολιόρκησε την Ιερουσαλήμ και το 70 μ.Χ. κατάφερε να περάσει τα τείχη και να κυριεύσει όλη την πόλη εκτός από τον Ναό, μέσα στον οποίο οχυρώθηκαν πολλοί Ισραηλίτες. Αρχικά ο Τίτος προσπάθησε να βρει κάποια συμβιβαστική λύση ώστε να μην καταστραφεί ο Ναός, όμως η πολιορκημένοι αρνούνταν να παραδοθούν παρόλο που δεν είχαν καμία ελπίδα σωτηρίας. Αυτό το μεγάλο έργο καταστράφηκε ολοκληρωτικά από πυρκαγιά που άναψε δαυλός ριπτόμενος από Ρωμαίο στρατιώτη έστω και αν το ρωμαϊκό στράτευμα είχε σαφείς εντολές ώστε ο ναός να μην πειραχτεί. Δεν έμεινε τίποτα από το λαμπρό οικοδόμημα, παρά μόνο το οικόπεδο πάνω στο οποίο είχε χτιστεί, το οποίο και μετατράπηκε σε Ρωμαϊκό στρατόπεδο.
Η ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΗ ΕΠΟΧΗ ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΜΕΝΟΣ ΤΟΥ ΟΜΑΡ
Το 1970 ανακαλύφθηκαν πάνω στον λόφο τα απομεινάρια ενός ναού που είχε κτίσει η Αγία Ελένη, στο σημείο εύρεσης του Τίμιου Σταυρού. Αργότερα ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός έστησε ένα μεγάλο σταυρό στο σημείο όπου βρίσκονταν πριν το Άγιο των Αγίων. Ο ίδιος οικοδόμησε πάνω στο λόφο μια Βασιλική προς τιμή της Θεοτόκου.
Το 638 μ.Χ. οι άραβες μουσουλμάνοι με τον χαλίφη Omar κατέλαβαν τον χώρο του λόφου μετατρέποντάς τον σε ιερό χώρο και για τους ίδιους. Ο λόφος Μορία ονομάστηκε Al Haram - Al Sharif, που σημαίνει ιερό άσυλο, αφού πρώτα εξαγνίστηκε με ροδόνερο και θυμίαμα. Το 691 ο σουλτάνος Abd Al- Malk Ibn Marwan έκτισε ένα οκταγωνικό θόλο, τον λεγόμενο Θόλο του Βράχου που βρίσκεται πάνω από τον ιερό βράχο es-Sakhra, όπου σύμφωνα με την παράδοση ο Σολομώντας είχε κτίσει τον ναό του Θεού. Από αυτόν τον βράχο ανέβηκε σύμφωνα με την παράδοση ο Μωάμεθ στον ουρανό έπειτα από την ολονύκτια πορεία του από την Μέκκα. Η χρυσή πύλη, από όπου λέγεται ότι ο Ιησούς εισήλθε στα Ιεροσόλυμα, κλείστηκε από τους Μουσουλμάνους. Ένα μικρό υπόγειο τζαμί χτίσθηκε στη νοτιανατολική γωνία του λόφου. Αυτό κατά την παράδοση περιελάμβανε απομεινάρια από την βρεφική ηλικία του Ιησού. Το 1099 σταυροφόροι από την Ευρώπη σπάζουν την βόρεια Πύλη της Ιερουσαλήμ και καταλαμβάνουν τον Ιερό Λόφο Μορία, ο οποίος και από αυτούς θεωρείται ιερός τόπος. Η ιερότητα του τόπου σχετίζονταν με το ότι εκεί υποδέχτηκε τον Ιησού ο Συμεών κατά την Υπαπαντή του Κυρίου. Έτσι με την επίθεση των σταυροφόρων ο λόφος μετατρέπεται αν και ιερός χώρος σε χώρο σφαγής. Όλοι οι Μουσουλμάνοι κατέφυγαν στο Al-Aqsa για να σωθούν. Εκεί ωστόσο σφαγιάστηκαν το επόμενο πρωί από τους σταυροφόρους. Οι σταυροφόροι μετέτρεψαν ελαφρώς τον ναό των Αράβων και σκέπασαν με μάρμαρο τον Ιερό Βράχο ώστε να λειτουργούν επάνω του. Πριν από το 1170 ένας τεράστιος σιδερένιος σταυρός τοποθετήθηκε πάνω από τον θόλο. Το τζαμί Al-Aqsa χρησιμοποιήθηκε ως παλάτι των Λατίνων Βασιλέων. Έγιναν και άλλες εσωτερικές αλλαγές αλλά δεν υπάρχουν σημερινά υπολείμματα εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις. Το 1187 ο Αιγύπτιος Σουλτάνος Saladin κατέλαβε την Ιερουσαλήμ και την έθεσε ξανά υπό αραβική κυριαρχία. Τα μοναστήρια και οι εκκλησίες του λόφου Μορία μετατράπηκαν σε μεντρεσέδες (μουσουλμανικά σχολεία όπου διδάσκονταν ο νόμος του Ισλάμ). Τα μάρμαρα που κάλυπταν τον Ιερό Βράχο έσπασαν και ο σταυρός που έστεφε τον Θόλο του Βράχου σύρθηκε στους δρόμους μέχρι τον λεγόμενο Πύργο του Δαυίδ, όπου τον έλιωσαν. Ο Ιερός λόφος έμεινε υπό αραβική κατάκτηση έως το 1917, οπότε περιήλθε σε Αγγλική αρμοστεία για να δοθεί το 1967 μαζί με όλη την παλιά Ιερουσαλήμ στο κράτος του Ισραήλ.
Το 1970 ανακαλύφθηκαν πάνω στον λόφο τα απομεινάρια ενός ναού που είχε κτίσει η Αγία Ελένη, στο σημείο εύρεσης του Τίμιου Σταυρού. Αργότερα ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός έστησε ένα μεγάλο σταυρό στο σημείο όπου βρίσκονταν πριν το Άγιο των Αγίων. Ο ίδιος οικοδόμησε πάνω στο λόφο μια Βασιλική προς τιμή της Θεοτόκου.
Το 638 μ.Χ. οι άραβες μουσουλμάνοι με τον χαλίφη Omar κατέλαβαν τον χώρο του λόφου μετατρέποντάς τον σε ιερό χώρο και για τους ίδιους. Ο λόφος Μορία ονομάστηκε Al Haram - Al Sharif, που σημαίνει ιερό άσυλο, αφού πρώτα εξαγνίστηκε με ροδόνερο και θυμίαμα. Το 691 ο σουλτάνος Abd Al- Malk Ibn Marwan έκτισε ένα οκταγωνικό θόλο, τον λεγόμενο Θόλο του Βράχου που βρίσκεται πάνω από τον ιερό βράχο es-Sakhra, όπου σύμφωνα με την παράδοση ο Σολομώντας είχε κτίσει τον ναό του Θεού. Από αυτόν τον βράχο ανέβηκε σύμφωνα με την παράδοση ο Μωάμεθ στον ουρανό έπειτα από την ολονύκτια πορεία του από την Μέκκα. Η χρυσή πύλη, από όπου λέγεται ότι ο Ιησούς εισήλθε στα Ιεροσόλυμα, κλείστηκε από τους Μουσουλμάνους. Ένα μικρό υπόγειο τζαμί χτίσθηκε στη νοτιανατολική γωνία του λόφου. Αυτό κατά την παράδοση περιελάμβανε απομεινάρια από την βρεφική ηλικία του Ιησού. Το 1099 σταυροφόροι από την Ευρώπη σπάζουν την βόρεια Πύλη της Ιερουσαλήμ και καταλαμβάνουν τον Ιερό Λόφο Μορία, ο οποίος και από αυτούς θεωρείται ιερός τόπος. Η ιερότητα του τόπου σχετίζονταν με το ότι εκεί υποδέχτηκε τον Ιησού ο Συμεών κατά την Υπαπαντή του Κυρίου. Έτσι με την επίθεση των σταυροφόρων ο λόφος μετατρέπεται αν και ιερός χώρος σε χώρο σφαγής. Όλοι οι Μουσουλμάνοι κατέφυγαν στο Al-Aqsa για να σωθούν. Εκεί ωστόσο σφαγιάστηκαν το επόμενο πρωί από τους σταυροφόρους. Οι σταυροφόροι μετέτρεψαν ελαφρώς τον ναό των Αράβων και σκέπασαν με μάρμαρο τον Ιερό Βράχο ώστε να λειτουργούν επάνω του. Πριν από το 1170 ένας τεράστιος σιδερένιος σταυρός τοποθετήθηκε πάνω από τον θόλο. Το τζαμί Al-Aqsa χρησιμοποιήθηκε ως παλάτι των Λατίνων Βασιλέων. Έγιναν και άλλες εσωτερικές αλλαγές αλλά δεν υπάρχουν σημερινά υπολείμματα εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις. Το 1187 ο Αιγύπτιος Σουλτάνος Saladin κατέλαβε την Ιερουσαλήμ και την έθεσε ξανά υπό αραβική κυριαρχία. Τα μοναστήρια και οι εκκλησίες του λόφου Μορία μετατράπηκαν σε μεντρεσέδες (μουσουλμανικά σχολεία όπου διδάσκονταν ο νόμος του Ισλάμ). Τα μάρμαρα που κάλυπταν τον Ιερό Βράχο έσπασαν και ο σταυρός που έστεφε τον Θόλο του Βράχου σύρθηκε στους δρόμους μέχρι τον λεγόμενο Πύργο του Δαυίδ, όπου τον έλιωσαν. Ο Ιερός λόφος έμεινε υπό αραβική κατάκτηση έως το 1917, οπότε περιήλθε σε Αγγλική αρμοστεία για να δοθεί το 1967 μαζί με όλη την παλιά Ιερουσαλήμ στο κράτος του Ισραήλ.