Μπορεί τα αντηλιακά προϊόντα να προστατεύουν το δέρμα από τις βλαβερές ακτίνες του ηλίου, αλλά η χρήση τους αποδεικνύεται ιδιαιτέρως επιβλαβής για τα κοράλλια και τους κοραλλιογενείς υφάλους, οι οποίοι είναι εκ των σημαντικότερων βιολογικών οργανισμών στα θαλάσσια οικοσυστήματα. Ρίζα του κακού είναι η οξυβενζόνη, μια χημική ουσία ευρείας χρήσης σε αντηλιακά προϊόντα με την επιστημονική ονομασία Βενζοφαινόνη-3, η οποία απορροφά την υπεριώδη ακτινοβολία.
Σύμφωνα με έρευνα διεθνούς ομάδας Αμερικανών και Ισραηλινών επιστημόνων με επικεφαλής τον Τζον Φοτ του Πανεπιστημίου της Κεντρικής Φλόριντα, που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Archives of Environmental Contamination and Toxicology, υψηλές συγκεντρώσεις οξυβενζόνης μετρήθηκαν σε τουριστικές περιοχές της Χαβάης και της Καραϊβικής που φιλοξενούν κοραλλιογενείς υφάλους.
—Οι τοξικολογικές εξετάσεις
Οι ερευνητές συνέλεξαν προνύμφες κοραλλιών και ενήλικους πολύποδες και τους μετέφεραν στο εργαστήριο για τοξικολογικές δοκιμές. Όσον αφορά στα νεαρά κοράλλια, τα πειράματα έδειξαν ότι η οξυβενζόνη προκαλεί βλάβες στο DNA και διαταράσσει το ορμονικό σύστημα με αποτέλεσμα οι προνύμφες θα παγιδεύονται μέσα στον ίδιο τον εξωσκελετό τους και να πεθαίνουν. Στα ενήλικα κοράλλια η οξυβενζόνη αποδείχθηκε ότι ευθύνεται για τον αποχρωματισμότους, ένα φαινόμενο που επισημαίνουν και άλλες μελέτες. Αυτό συμβαίνει όταν πεθαίνουν τα συμβιωτικά μονοκύτταρα φύκη που φιλοξενούνται μέσα στα κοράλλια, στερώντας έτσι από τους πολύποδες μια βασική πηγή τροφής. «Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι -που ονομάζονται και «τροπικά δάση της θάλασσας»– είναι τα πιο παραγωγικά θαλάσσια οικοσυστήματα στον πλανήτη, πάνω στα οποία βασίζεται η αλιεία, εμπορική και ερασιτεχνική, και ο τουρισμός», δήλωσε ο Φοτ. «Επιπλέον, οι ύφαλοι προστατεύουν τις ακτές από τα μεγάλα κύματα. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η συνολική αξία των κοραλλιογενών υφάλων είναι ανυπολόγιστη, αλλά βρίσκονται σε μεγάλο κίνδυνο», πρόσθεσε.
—Αόρατος κίνδυνος
Οι βλάβες ήταν εμφανείς ακόμα σε πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις της τάξης των 62 μερών ανά τρισεκατομμύριο, επίπεδο που αντιστοιχεί σε μια σταγόνα οξυβενζόνης διαλυμένης σε 6,5 πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων. Στη Χαβάη και στην Καραϊβική, οι δειγματοληψίες έδειξαν συγκεντρώσεις οξυβενζόνης 12 φορές υψηλότερες. Περίπου 6 με 14 χιλιάδες τόνοι αντηλιακών προϊόντων εκτιμάται ότι καταλήγουν σε κοραλλιογενείς υφάλους κάθε χρόνο. Η οξυβενζόνη εκτιμάται ότι βρίσκεται σε 3.500 γνωστές μάρκες αντηλιακών, δηλαδή σε όλα τα προϊόντα του είδους. «Στην Καραϊβική έχουν χαθεί τουλάχιστον το 80% των κοραλλιογενών υφάλων» επισημαίνει ο Κρεγκ Ντάουνς του μη κερδοσκοπικού επιστημονικού οργανισμού Haereticus Environmental Laboratory στη Βιρτζίνια. Επίσης, ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Ύφαλος στην Αυστραλία έχει υποστεί μη αναστρέψιμες ζημιές από την κλιματική αλλαγή. Οι ερευνητές ζητούν τώρα τον περιορισμό της χρήσης αντηλιακών σε ευαίσθητες περιοχές, και συνιστούν μάλιστα στους δύτες να προτιμούν ολόσωμες καταδυτικές στολέςγια την προστασία τους και να αποφεύγουν τα προϊόντα προσωπικής υγιεινής.
—Βλαβερή και για τον άνθρωπο
Επίσης, η οξυβενζόνη έχει κατηγορηθεί για ορμονικές και κυτταρικές αλλαγές και στον άνθρωπο, ωστόσο η Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας δηλώνει ότι δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα που να δείχνουν επικινδυνότητα. Επισημαίνει ωστόσο ότι η οξυβενζόνη είναι μια από τις λίγες ουσίες που μπλοκάρουν τόσο την ακτινοβολία UVB όσο και την UVA.
Σύμφωνα με έρευνα διεθνούς ομάδας Αμερικανών και Ισραηλινών επιστημόνων με επικεφαλής τον Τζον Φοτ του Πανεπιστημίου της Κεντρικής Φλόριντα, που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Archives of Environmental Contamination and Toxicology, υψηλές συγκεντρώσεις οξυβενζόνης μετρήθηκαν σε τουριστικές περιοχές της Χαβάης και της Καραϊβικής που φιλοξενούν κοραλλιογενείς υφάλους.
—Οι τοξικολογικές εξετάσεις
Οι ερευνητές συνέλεξαν προνύμφες κοραλλιών και ενήλικους πολύποδες και τους μετέφεραν στο εργαστήριο για τοξικολογικές δοκιμές. Όσον αφορά στα νεαρά κοράλλια, τα πειράματα έδειξαν ότι η οξυβενζόνη προκαλεί βλάβες στο DNA και διαταράσσει το ορμονικό σύστημα με αποτέλεσμα οι προνύμφες θα παγιδεύονται μέσα στον ίδιο τον εξωσκελετό τους και να πεθαίνουν. Στα ενήλικα κοράλλια η οξυβενζόνη αποδείχθηκε ότι ευθύνεται για τον αποχρωματισμότους, ένα φαινόμενο που επισημαίνουν και άλλες μελέτες. Αυτό συμβαίνει όταν πεθαίνουν τα συμβιωτικά μονοκύτταρα φύκη που φιλοξενούνται μέσα στα κοράλλια, στερώντας έτσι από τους πολύποδες μια βασική πηγή τροφής. «Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι -που ονομάζονται και «τροπικά δάση της θάλασσας»– είναι τα πιο παραγωγικά θαλάσσια οικοσυστήματα στον πλανήτη, πάνω στα οποία βασίζεται η αλιεία, εμπορική και ερασιτεχνική, και ο τουρισμός», δήλωσε ο Φοτ. «Επιπλέον, οι ύφαλοι προστατεύουν τις ακτές από τα μεγάλα κύματα. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η συνολική αξία των κοραλλιογενών υφάλων είναι ανυπολόγιστη, αλλά βρίσκονται σε μεγάλο κίνδυνο», πρόσθεσε.
—Αόρατος κίνδυνος
Οι βλάβες ήταν εμφανείς ακόμα σε πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις της τάξης των 62 μερών ανά τρισεκατομμύριο, επίπεδο που αντιστοιχεί σε μια σταγόνα οξυβενζόνης διαλυμένης σε 6,5 πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων. Στη Χαβάη και στην Καραϊβική, οι δειγματοληψίες έδειξαν συγκεντρώσεις οξυβενζόνης 12 φορές υψηλότερες. Περίπου 6 με 14 χιλιάδες τόνοι αντηλιακών προϊόντων εκτιμάται ότι καταλήγουν σε κοραλλιογενείς υφάλους κάθε χρόνο. Η οξυβενζόνη εκτιμάται ότι βρίσκεται σε 3.500 γνωστές μάρκες αντηλιακών, δηλαδή σε όλα τα προϊόντα του είδους. «Στην Καραϊβική έχουν χαθεί τουλάχιστον το 80% των κοραλλιογενών υφάλων» επισημαίνει ο Κρεγκ Ντάουνς του μη κερδοσκοπικού επιστημονικού οργανισμού Haereticus Environmental Laboratory στη Βιρτζίνια. Επίσης, ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Ύφαλος στην Αυστραλία έχει υποστεί μη αναστρέψιμες ζημιές από την κλιματική αλλαγή. Οι ερευνητές ζητούν τώρα τον περιορισμό της χρήσης αντηλιακών σε ευαίσθητες περιοχές, και συνιστούν μάλιστα στους δύτες να προτιμούν ολόσωμες καταδυτικές στολέςγια την προστασία τους και να αποφεύγουν τα προϊόντα προσωπικής υγιεινής.
—Βλαβερή και για τον άνθρωπο
Επίσης, η οξυβενζόνη έχει κατηγορηθεί για ορμονικές και κυτταρικές αλλαγές και στον άνθρωπο, ωστόσο η Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας δηλώνει ότι δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα που να δείχνουν επικινδυνότητα. Επισημαίνει ωστόσο ότι η οξυβενζόνη είναι μια από τις λίγες ουσίες που μπλοκάρουν τόσο την ακτινοβολία UVB όσο και την UVA.