Ο ποδοσφαιρικός κόσμος κατατάσσει δικαιολογημένα τον Πελέ ανάμεσα στους σπουδαιότερους ποδοσφαιριστές που πέρασαν από τα γήπεδα. Φυσικά, ο ίδιος βάζει τον εαυτό του στο νούμερο 1 αυτής της λίστας αφού κατέχει τίτλους όπως «Ποδοσφαιριστής του Αιώνα» από τη FIFA και «Αθλητής του Αιώνα» από την Ολυμπιακή Επιτροπή. Επιπλέον, ο Πελέ έχει πετύχει 1.283 γκολ στην καριέρα του και έχει κατακτήσει τρία Παγκόσμια Κύπελλα (1958, 1962, 1970).
Γεννημένος στις 23 Οκτωβρίου 1940, σε μια φτωχή οικογένεια του Τρες Κορασόες της Βραζιλίας, το αγόρι, που αργότερα θα γινόταν ο Πελέ, μεγάλωσε παίζοντας ποδόσφαιρο στους δρόμους. Για δάσκαλο είχε το πατέρα του, ο οποίος είχε υπάρξει ικανότατος ποδοσφαιριστής πριν από ένα σοβαρό τραυματισμό που έβαλε τέλος στην καριέρα του. Ο Πελέ γυάλιζε παπούτσια για να κερδίσει το χαρτζιλίκι του κι όταν -στα δεκαπέντε του- τον πήρε η Σάντος, η μητέρα του αναγκάστηκε να του ράψει ένα μακρύ παντελόνι. Μέχρι τότε φορούσε μόνο κοντά παντελονάκια. Το ταλέντο του προκάλεσε αμέσως αίσθηση και ο μέντοράς του, ο Βαλντεμάρ ντε Μπρίτο, επεσήμανε στους παράγοντες της Σάντος πως είχε ανακαλύψει αυτόν που θα γινόταν κάποτε ο καλύτερος ποδοσφαιριστής στον κόσμο. Και όπως αποδείχτηκε, είχε δίκιο.
Έντσον Αράντες ντο Νασιμέντο ή με μια λέξη: Πελέ.
Το «μαύρο διαμάντι» θεωρείται από πολλούς ποδοσφαιρόφιλους ως ο μεγαλύτερος παίχτης που πάτησε ποτέ το γρασίδι, αν και αρκετοί αμφισβητούν την πρωτοκαθεδρία του. Το βασικό επιχείρημα όσων αμφιβάλουν για την υπεροχή του Πελέ είναι ότι δεν έπαιξε ποτέ σε ευρωπαϊκή ομάδα, όπου ο συντελεστής δυσκολίας είναι υψηλότερος σε σχέση με το βραζιλιάνικο πρωτάθλημα. Εκεί πάντως διέπρεψε όπως και στα παγκόσμια κύπελλα που εμφανίστηκε και έπαιξε αντίπαλος με ευρωπαϊκές ομάδες. Αναμφισβήτητα έγραψε ποδοσφαιρική ιστορία με το νούμερο 10 στη φανέλα της «Σελεσάο». Τα 1.000 γκολ 19 Νοεμβρίου 1969, στάδιο Μαρακανά. Ο αγώνας Σάντος-Βάσκο ντα Γκάμα για το βραζιλιάνικο πρωτάθλημα βρίσκεται σε εξέλιξη, με το σκορ να είναι ισόπαλο 1-1. Η Σάντος κέρδισε πέναλτι το οποίο ανέλαβε να εκτελέσει ο Πελέ. Ο Βραζιλιάνος άσσος ξεγέλασε τον Αργεντινό τερματοφύλακα Εντγκάρντο Αντράντι και έγραψε το 2-1. Ταυτόχρονα, έγραψε και ιστορία, καθώς το συγκεκριμένο γκολ ήταν χιλιοστό στην τεράστια καριέρα του. Ο αγώνας διακόπηκε, καθώς πλήθος δημοσιογράφων και οπαδών εισήλθε στον αγωνιστικό χώρο προκειμένου να αποθεώσει τον «μάγο της μπάλας». Πολλοί ωστόσο υποστήριξαν ότι ο Πελέ επιδίωξε να σημειώσει αυτό το γκολ στο ιστορικό Μαρακανά. Ο Πελέ με την φανέλα της Cosmos. Δύο αγωνιστικές πριν είχε σκοράρει το γκολ νούμερο 999 εναντίον της Μποταφόγκο. Το επόμενο ματς διεξήχθη στο Σαλβαδόρ της Μπαϊα. Ο Πελέ, στο μεγαλύτερο μέρος εκείνου του αγώνα, έπαιξε ως τερματοφύλακας, ύστερα από τον τραυματισμό του βασικού τερματοφύλακα της Σάντος! Ο ίδιος πάντως δήλωσε ότι δεν ήταν η πρώτη φορά που καθόταν, ως λύση ανάγκης, κάτω από τα δοκάρια και πως ήταν θέλημα Θεού το γκολ να σημειωθεί στο θρυλικό Μαρακανά. Ο Πελέ τελείωσε την πολυετή καριέρα του στην Cosmos της Νέας Υόρκης με τον εξωπραγματικό απολογισμό των 1.283 γκολ! Ο αριθμός αυτός ωστόσο αμφισβητείται τόσο από τη Διεθνή Ομοσπονδία Στατιστικής και Ιστορίας του Ποδοσφαίρου όσο και από ορισμένους δημοσιογράφους. Οι τελευταίοι θεωρούν πως ο Βραζιλιάνος άσσος έχει μετρήσει τουλάχιστον 450 γκολ τα οποία έχει σημειώσει σε ανεπίσημα φιλικά και αγώνες επίδειξης. Κανείς ωστόσο δεν μπορεί να αμφισβητήσει τα γκολ του στα μουντιάλ του 1958 και του 1970, τα οποία βοήθησαν τα μέγιστα την εθνική ομάδα της Βραζιλίας να κατακτήσει την κορυφή του κόσμου....
Το «μαύρο διαμάντι» θεωρείται από πολλούς ποδοσφαιρόφιλους ως ο μεγαλύτερος παίχτης που πάτησε ποτέ το γρασίδι, αν και αρκετοί αμφισβητούν την πρωτοκαθεδρία του. Το βασικό επιχείρημα όσων αμφιβάλουν για την υπεροχή του Πελέ είναι ότι δεν έπαιξε ποτέ σε ευρωπαϊκή ομάδα, όπου ο συντελεστής δυσκολίας είναι υψηλότερος σε σχέση με το βραζιλιάνικο πρωτάθλημα. Εκεί πάντως διέπρεψε όπως και στα παγκόσμια κύπελλα που εμφανίστηκε και έπαιξε αντίπαλος με ευρωπαϊκές ομάδες. Αναμφισβήτητα έγραψε ποδοσφαιρική ιστορία με το νούμερο 10 στη φανέλα της «Σελεσάο». Τα 1.000 γκολ 19 Νοεμβρίου 1969, στάδιο Μαρακανά. Ο αγώνας Σάντος-Βάσκο ντα Γκάμα για το βραζιλιάνικο πρωτάθλημα βρίσκεται σε εξέλιξη, με το σκορ να είναι ισόπαλο 1-1. Η Σάντος κέρδισε πέναλτι το οποίο ανέλαβε να εκτελέσει ο Πελέ. Ο Βραζιλιάνος άσσος ξεγέλασε τον Αργεντινό τερματοφύλακα Εντγκάρντο Αντράντι και έγραψε το 2-1. Ταυτόχρονα, έγραψε και ιστορία, καθώς το συγκεκριμένο γκολ ήταν χιλιοστό στην τεράστια καριέρα του. Ο αγώνας διακόπηκε, καθώς πλήθος δημοσιογράφων και οπαδών εισήλθε στον αγωνιστικό χώρο προκειμένου να αποθεώσει τον «μάγο της μπάλας». Πολλοί ωστόσο υποστήριξαν ότι ο Πελέ επιδίωξε να σημειώσει αυτό το γκολ στο ιστορικό Μαρακανά. Ο Πελέ με την φανέλα της Cosmos. Δύο αγωνιστικές πριν είχε σκοράρει το γκολ νούμερο 999 εναντίον της Μποταφόγκο. Το επόμενο ματς διεξήχθη στο Σαλβαδόρ της Μπαϊα. Ο Πελέ, στο μεγαλύτερο μέρος εκείνου του αγώνα, έπαιξε ως τερματοφύλακας, ύστερα από τον τραυματισμό του βασικού τερματοφύλακα της Σάντος! Ο ίδιος πάντως δήλωσε ότι δεν ήταν η πρώτη φορά που καθόταν, ως λύση ανάγκης, κάτω από τα δοκάρια και πως ήταν θέλημα Θεού το γκολ να σημειωθεί στο θρυλικό Μαρακανά. Ο Πελέ τελείωσε την πολυετή καριέρα του στην Cosmos της Νέας Υόρκης με τον εξωπραγματικό απολογισμό των 1.283 γκολ! Ο αριθμός αυτός ωστόσο αμφισβητείται τόσο από τη Διεθνή Ομοσπονδία Στατιστικής και Ιστορίας του Ποδοσφαίρου όσο και από ορισμένους δημοσιογράφους. Οι τελευταίοι θεωρούν πως ο Βραζιλιάνος άσσος έχει μετρήσει τουλάχιστον 450 γκολ τα οποία έχει σημειώσει σε ανεπίσημα φιλικά και αγώνες επίδειξης. Κανείς ωστόσο δεν μπορεί να αμφισβητήσει τα γκολ του στα μουντιάλ του 1958 και του 1970, τα οποία βοήθησαν τα μέγιστα την εθνική ομάδα της Βραζιλίας να κατακτήσει την κορυφή του κόσμου....
«Ο κόσμος με ρωτάει πότε θα γεννηθεί ο νέος Πελέ. Ποτέ! Οι γονείς μου έκλεισαν το εργοστάσιο παραγωγής. Όταν ο Μέσι βάλει 1.283 γκολ σαν εμένα και πάρει 3 Μουντιάλ, το βλέπουμε».
H συνέντευξη που ακολουθεί δόθηκε στο περιοδικό Esquire
> Μια στιγμή, να σκεφτώ... Όχι, όχι, δε μου έχει συμβεί ποτέ να πάω κάπου και να μη με αναγνωρίζει ο κόσμος.
> Το μυαλό μιλάει στην καρδιά και η καρδιά με τη σειρά της μιλάει στα πόδια.
> Γεννήθηκα στην πόλη Τρες Κορασόις, που σημαίνει «Τρεις Καρδιές», στην πολιτεία Μίνας Ζεράιζ στην ανατολική Βραζιλία. Ο ηλεκτρισμός έφτασε στο σπίτι μας λίγο πριν γεννηθώ. Έτσι, ο πατέρας μου αποφάσισε να τιμήσει τον Τόμας Έντισον δίνοντάς μου το όνομά του. Απλά αφαίρεσαν ένα «ι» κι έτσι πρόεκυψε το Έντσον.
> Πολλοί είναι οι αθλητές που με έχουν εντυπωσιάσει όλα αυτά τα χρόνια. Αυτός όμως που μου έχει προκαλέσει το μεγαλύτερο θαυμασμό είναι ο πατέρας μου. Γιατί πολύ απλά τον έβλεπα πάντα μέσα από τα μάτια ενός εννιάχρονου παιδιού.
> Ρύζι και φασόλια. Αυτό είναι το καλύτερο φαγητό που έχω φάει. Είναι και υγιεινό.
> Εμείς οι Βραζιλιάνοι είμαστε ευπρόσδεκτοι, όπου κι αν πάμε. Η χαρά και η μουσική είναι τα πιο σημαντικά αγαθά που διαθέτουμε.
> Αν είσαι ειλικρινής και έχεις όρεξη για δουλειά, τότε στην Αμερική όλες οι πόρτες είναι ανοιχτές.
> Όταν ο πατέρας μου τραυματίστηκε σοβαρά στο γόνατο, αναγκάστηκε να σταματήσει το ποδόσφαιρο, γεγονός που επέφερε πολλά οικονομικά προβλήματα στην οικογένεια. Ήμουν περίπου 10 ετών τότε. Για να τα βγάλουμε πέρα, η μητέρα μου αναγκάστηκε να πηγαίνει να πλένει ρούχα. Τότε μου είχε πει χαρακτηριστικά: «Μην ασχοληθείς με το ποδόσφαιρο γιατί και ο πατέρας σου που το έκανε τραυματίστηκε και τώρα πια δεν μπορεί να συνεισφέρει στην οικογένεια. Προσπάθησε να μορφωθείς». Ήταν άλλες οι εποχές, αλλά είχε δίκιο. Τελικά, με συμβούλεψε το εξής: «Είσαι γεννημένος για το ποδόσφαιρο και έχεις το ταλέντο να το κάνεις, αλλά, αν δεν πας σχολείο και δε μελετήσεις, δεν πρόκειται ποτέ να γίνεις ένας σπουδαίος άνθρωπος». Αυτό ήταν ένα από τα μεγαλύτερα μαθήματα που έχω πάρει από εκείνη.
> Το θάρρος μπορεί να φέρει τεράστια οφέλη σ’ εκείνους που είναι έτοιμοι για όλα.
> Ο πατέρας μου μου είχε πει κάποτε: «Για να γίνεις σπουδαίος ποδοσφαιριστής, πρέπει να προπονείσαι σκληρά, να προετοιμάζεσαι κατάλληλα και να δείχνεις πάντα σεβασμό στον αντίπαλό σου. Μόνο έτσι θα πας μπροστά».
> Οι φίλοι αποτελούν μέρος της οικογένειας.
> Αν υπήρξε έστω και μια στιγμή που ένιωσα ότι ξεπέρασα τον πατέρα μου; Λοιπόν, στα δεκαέξι μου είχα την τύχη να με πάρουν στην Εθνική Βραζιλίας. Ένα χρόνο αργότερα βρισκόμουν στη Σουηδία με στόχο την κατάκτηση του Παγκόσμιου Κυπέλλου. Τελικά, κερδίσαμε και έγινα παγκόσμιος πρωταθλητής. Να κάτι που δεν έχει κάνει ο πατέρας μου.
> Η πιο σημαντική στιγμή της αθλητικής μου καριέρας ήταν στην Αφρική το 1967. Η Σάντος, η ομάδα μου, διοργάνωνε περιοδείες ανά τον κόσμο. Μεταξύ άλλων δεχτήκαμε πρόσκληση να παίξουμε και στη Νιγηρία. «Μα πώς; Είστε τρελοί! Δεν μπορούμε να παίξουμε εκεί. Γίνεται εμφύλιος πόλεμος» είχε πει στους διοργανωτές ο πρόεδρος της ομάδας. Εκείνοι όμως του έδωσαν μια απρόσμενη απάντηση: «Όχι, όχι, ο κόσμος θέλει να δει τον Πελέ. Θα σταματήσουμε τον πόλεμο για να τον δούμε να παίζει». Έτσι, λοιπόν, ο πόλεμος σταμάτησε για 48 ώρες και ο κόσμος είχε την ευκαιρία να θαυμάσει από κοντά τον Πελέ.
> Αν μπορούσα να γυρίσω το χρόνο πίσω, δε θα άλλαζα πολλά πράγματα. Σχετικά μ’ εμένα τουλάχιστον.
> Όταν παντρεύεσαι για δεύτερη φορά, αυτομάτως ανανεώνεσαι.
> Είναι δύσκολο να το εξηγήσω, κυρίως επειδή ήταν μια παρόρμηση της στιγμής και επιπλέον ήμουν πολύ συγκινημένος. Ήταν το τελευταίο μου παιχνίδι για την Κόσμος. Όλοι στέκονταν όρθιοι και χειροκροτούσαν. Κάποια στιγμή είπα: «Ευχαριστώ το Θεό για όλη αυτή την αγάπη που έχω εισπράξει» και ζήτησα από τους Αμερικανούς να επαναλάβουν τη λέξη «αγάπη» τρεις φορές. Μάλλον πρόκειται για σύμπτωση, αλλά έχω γεννηθεί σε ένα μέρος που λέγεται Τρεις Καρδιές.
> Δεν πρέπει να φοβάσαι.
> Τα δύο μικρότερα παιδιά μου είναι δίδυμα, ένα αγόρι κι ένα κορίτσι. Ο γιος μου ασχολείται με το ποδόσφαιρο. Όχι ακόμη σε επαγγελματικό επίπεδο, αλλά, όπως και να ’χει, πάντα είναι συγκινητικό να βλέπεις το γιο σου να παίζει μπάλα. Ανησυχώ, βέβαια, μήπως χτυπήσει ή δεν τα πάει και τόσο καλά, γι’ αυτό μερικές φορές δεν πηγαίνω καν να τον δω.
> Είναι όμορφο να είσαι τόσο αγαπητός στο κοινό. Μερικές φορές όμως αποζητάς την ηρεμία που σου προσφέρει η ανωνυμία.
> Χάρη στο ποδόσφαιρο, ταξίδεψα σε όλο τον κόσμο. Έκανα φιλίες και δημιούργησα δεσμούς αγάπης παντού. Κι αυτό είναι το μεγαλύτερο έπαθλο που έχω κερδίσει ποτέ.
> Εύχομαι να έχω για πάντα την αγάπη σας και να μη σας απογοητεύσω ποτέ.
H συνέντευξη που ακολουθεί δόθηκε στο περιοδικό Esquire
> Μια στιγμή, να σκεφτώ... Όχι, όχι, δε μου έχει συμβεί ποτέ να πάω κάπου και να μη με αναγνωρίζει ο κόσμος.
> Το μυαλό μιλάει στην καρδιά και η καρδιά με τη σειρά της μιλάει στα πόδια.
> Γεννήθηκα στην πόλη Τρες Κορασόις, που σημαίνει «Τρεις Καρδιές», στην πολιτεία Μίνας Ζεράιζ στην ανατολική Βραζιλία. Ο ηλεκτρισμός έφτασε στο σπίτι μας λίγο πριν γεννηθώ. Έτσι, ο πατέρας μου αποφάσισε να τιμήσει τον Τόμας Έντισον δίνοντάς μου το όνομά του. Απλά αφαίρεσαν ένα «ι» κι έτσι πρόεκυψε το Έντσον.
> Πολλοί είναι οι αθλητές που με έχουν εντυπωσιάσει όλα αυτά τα χρόνια. Αυτός όμως που μου έχει προκαλέσει το μεγαλύτερο θαυμασμό είναι ο πατέρας μου. Γιατί πολύ απλά τον έβλεπα πάντα μέσα από τα μάτια ενός εννιάχρονου παιδιού.
> Ρύζι και φασόλια. Αυτό είναι το καλύτερο φαγητό που έχω φάει. Είναι και υγιεινό.
> Εμείς οι Βραζιλιάνοι είμαστε ευπρόσδεκτοι, όπου κι αν πάμε. Η χαρά και η μουσική είναι τα πιο σημαντικά αγαθά που διαθέτουμε.
> Αν είσαι ειλικρινής και έχεις όρεξη για δουλειά, τότε στην Αμερική όλες οι πόρτες είναι ανοιχτές.
> Όταν ο πατέρας μου τραυματίστηκε σοβαρά στο γόνατο, αναγκάστηκε να σταματήσει το ποδόσφαιρο, γεγονός που επέφερε πολλά οικονομικά προβλήματα στην οικογένεια. Ήμουν περίπου 10 ετών τότε. Για να τα βγάλουμε πέρα, η μητέρα μου αναγκάστηκε να πηγαίνει να πλένει ρούχα. Τότε μου είχε πει χαρακτηριστικά: «Μην ασχοληθείς με το ποδόσφαιρο γιατί και ο πατέρας σου που το έκανε τραυματίστηκε και τώρα πια δεν μπορεί να συνεισφέρει στην οικογένεια. Προσπάθησε να μορφωθείς». Ήταν άλλες οι εποχές, αλλά είχε δίκιο. Τελικά, με συμβούλεψε το εξής: «Είσαι γεννημένος για το ποδόσφαιρο και έχεις το ταλέντο να το κάνεις, αλλά, αν δεν πας σχολείο και δε μελετήσεις, δεν πρόκειται ποτέ να γίνεις ένας σπουδαίος άνθρωπος». Αυτό ήταν ένα από τα μεγαλύτερα μαθήματα που έχω πάρει από εκείνη.
> Το θάρρος μπορεί να φέρει τεράστια οφέλη σ’ εκείνους που είναι έτοιμοι για όλα.
> Ο πατέρας μου μου είχε πει κάποτε: «Για να γίνεις σπουδαίος ποδοσφαιριστής, πρέπει να προπονείσαι σκληρά, να προετοιμάζεσαι κατάλληλα και να δείχνεις πάντα σεβασμό στον αντίπαλό σου. Μόνο έτσι θα πας μπροστά».
> Οι φίλοι αποτελούν μέρος της οικογένειας.
> Αν υπήρξε έστω και μια στιγμή που ένιωσα ότι ξεπέρασα τον πατέρα μου; Λοιπόν, στα δεκαέξι μου είχα την τύχη να με πάρουν στην Εθνική Βραζιλίας. Ένα χρόνο αργότερα βρισκόμουν στη Σουηδία με στόχο την κατάκτηση του Παγκόσμιου Κυπέλλου. Τελικά, κερδίσαμε και έγινα παγκόσμιος πρωταθλητής. Να κάτι που δεν έχει κάνει ο πατέρας μου.
> Η πιο σημαντική στιγμή της αθλητικής μου καριέρας ήταν στην Αφρική το 1967. Η Σάντος, η ομάδα μου, διοργάνωνε περιοδείες ανά τον κόσμο. Μεταξύ άλλων δεχτήκαμε πρόσκληση να παίξουμε και στη Νιγηρία. «Μα πώς; Είστε τρελοί! Δεν μπορούμε να παίξουμε εκεί. Γίνεται εμφύλιος πόλεμος» είχε πει στους διοργανωτές ο πρόεδρος της ομάδας. Εκείνοι όμως του έδωσαν μια απρόσμενη απάντηση: «Όχι, όχι, ο κόσμος θέλει να δει τον Πελέ. Θα σταματήσουμε τον πόλεμο για να τον δούμε να παίζει». Έτσι, λοιπόν, ο πόλεμος σταμάτησε για 48 ώρες και ο κόσμος είχε την ευκαιρία να θαυμάσει από κοντά τον Πελέ.
> Αν μπορούσα να γυρίσω το χρόνο πίσω, δε θα άλλαζα πολλά πράγματα. Σχετικά μ’ εμένα τουλάχιστον.
> Όταν παντρεύεσαι για δεύτερη φορά, αυτομάτως ανανεώνεσαι.
> Είναι δύσκολο να το εξηγήσω, κυρίως επειδή ήταν μια παρόρμηση της στιγμής και επιπλέον ήμουν πολύ συγκινημένος. Ήταν το τελευταίο μου παιχνίδι για την Κόσμος. Όλοι στέκονταν όρθιοι και χειροκροτούσαν. Κάποια στιγμή είπα: «Ευχαριστώ το Θεό για όλη αυτή την αγάπη που έχω εισπράξει» και ζήτησα από τους Αμερικανούς να επαναλάβουν τη λέξη «αγάπη» τρεις φορές. Μάλλον πρόκειται για σύμπτωση, αλλά έχω γεννηθεί σε ένα μέρος που λέγεται Τρεις Καρδιές.
> Δεν πρέπει να φοβάσαι.
> Τα δύο μικρότερα παιδιά μου είναι δίδυμα, ένα αγόρι κι ένα κορίτσι. Ο γιος μου ασχολείται με το ποδόσφαιρο. Όχι ακόμη σε επαγγελματικό επίπεδο, αλλά, όπως και να ’χει, πάντα είναι συγκινητικό να βλέπεις το γιο σου να παίζει μπάλα. Ανησυχώ, βέβαια, μήπως χτυπήσει ή δεν τα πάει και τόσο καλά, γι’ αυτό μερικές φορές δεν πηγαίνω καν να τον δω.
> Είναι όμορφο να είσαι τόσο αγαπητός στο κοινό. Μερικές φορές όμως αποζητάς την ηρεμία που σου προσφέρει η ανωνυμία.
> Χάρη στο ποδόσφαιρο, ταξίδεψα σε όλο τον κόσμο. Έκανα φιλίες και δημιούργησα δεσμούς αγάπης παντού. Κι αυτό είναι το μεγαλύτερο έπαθλο που έχω κερδίσει ποτέ.
> Εύχομαι να έχω για πάντα την αγάπη σας και να μη σας απογοητεύσω ποτέ.