Το έργο
Το σώμα ως «ανεξερεύνητη χώρα» μπορεί να μοιάζει με μια περίεργη βικτωριανή έννοια, μια αναδρομή στην καταπίεση του 19ου αιώνα, που φορούσε κορσέδες. Ωστόσο, ακόμη και σήμερα, στην απελευθερωμένη εποχή μας, η ιδέα του να είναι κανείς ξένος προς το σώμα και τις επιθυμίες του δεν είναι καθόλου απίθανη.Με σαφείς αναφορές στη σύγχρονη εποχή, η Sarah Ruhl μιλάει για τις γυναίκες, για τους άνδρες, για τις κοινωνικές τάξεις, για τον ηλεκτρισμό και την τεχνολογική πρόοδο και, φυσικά, για το σεξ. Το σεξ είναι πάντα περίπλοκο, άρα πάντα αστείο, κι έτσι προκύπτει αβίαστα η κωμωδία, ωστόσο η Sara Ruhl δεν γελάει ποτέ με τους μπερδεμένους, καταπιεσμένους χαρακτήρες της, οι οποίοι είτε βαρύνονται από απογοητεύσεις που δεν μπορούν να εξηγήσουν είτε βασανίζονται από ανάγκες τις οποίες δεν μπορούν να αρθρώσουν.
Στη σημερινή εποχή, έχουμε ονόματα για τα ψυχολογικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος άνθρωπος: αγχώδεις διαταραχές, επιλόχεια κατάθλιψη, διπολική διαταραχή ή πολύ απλά «κατάσταση της ανθρώπινης φύσης». Κάποτε, αρκετά παλαιότερα, χρησιμοποιούσαν τον όρο «υστερία».Και η συγγραφέας Sarah Ruhl επινοεί ένα ταξίδι στο χρόνο για να μας φέρει σε επαφή με την ανθρώπινη φύση μας και όλα όσα πρέπει να αποδεχτούμε για να εξελιχθούμε, μέσα από την πιο σημαντική μορφή έκφρασης και σύνδεσης: την αγάπη.
Η υπόθεση
Στα τέλη του 1880, μερικά χρόνια μετά την εφεύρεση του ηλεκτρισμού, στην Βικτωριανή Νέα Υόρκη, όπου βασιλεύει η συντήρηση και ο πουριτανισμός, ένας καταξιωμένος γιατρός, αφοσιωμένος επιστήμονας και οικογενειάρχης, ο Δρ. Γκίβινγκς, ανακαλύπτει, με αγνές προθέσεις, με στόχο την θεραπεία της «υστερίας» των γυναικών (και ενίοτε των αντρών) ασθενών του μια εκπληκτική, νέα και πρωτοπόρα συσκευή: τον ηλεκτρικό δονητή. Ο Δρ. Γκίβινγκς θεραπεύει δυστυχισμένες γυναίκες - και σπανιότερα, άνδρες - με αυτή τη νέα ηλεκτρική συσκευή. Είναι ενθουσιασμένος με τα αποτελέσματα, όταν η μηχανή του διεγείρει τις ασθενείς του σ’ αυτό που τότε ονόμαζαν ευτυχισμένους παροξυσμούς (ή, όπως τους ξέρουμε σήμερα, οργασμούς). Ευαίσθητος στην επιστήμη του, είναι αναίσθητος στο ανθρώπινο δράμα που τον περιβάλλει.
Ενώ ο γιατρός είναι σε θέση να διεγείρει τους ασθενείς του, αποτυγχάνει να το κάνει για τη γυναίκα του. Στο βικτωριανό σπίτι του, όπου στεγάζεται και το ιατρείο του, η νέα και πανέξυπνη σύζυγος του Κάθριν, απασχολημένη με θέματα που αφορούν τη νεογέννητη κόρη τους, προσπαθεί να καταλάβει τι ακριβώς συμβαίνει στο «διπλανό δωμάτιο». Όταν μια νέα «υστερική» ασθενής κάνει την εμφάνιση της μαζί με τον σύζυγο της, φέρνοντας μαζί τους την προβληματική σχέση τους αλλά και μία τροφό, το ζεύγος Γκίβινγκς θα κληθεί να αναθεωρήσει και τη δική του σχέση, όπως και τι σημαίνει τελικά να αγαπάς κάποιον πραγματικά.
Η υστερία ως ασθένεια
Οι γιατροί χρησιμοποιούσαν συσκευές δόνησης για τη θεραπεία της «υστερίας», την οποία θεωρούσαν ως το πιο κοινό πρόβλημα υγείας μεταξύ των γυναικών της εποχής. Η υστερία ήταν ένας ιατρικός όρος που αναπτύχθηκε για να περιγράψει την εκδήλωση ψυχικής ή συναισθηματικής δυσφορίας μιας γυναίκας, συμπεριφορά που τότε την θεωρούσαν ασθένεια που χρειαζόταν θεραπεία. Αν και η ύπαρξη της υστερίας ως ασθένειας διαψεύστηκε από την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία το 1952, οι ειδικοί ιατροί από την εποχή του Ιπποκράτη μέχρι και τον 20ό αιώνα πίστευαν ότι η υστερία εξέφραζε την αντίδραση της μήτρας κατά της σεξουαλικής στέρησης. Το μασάζ των γεννητικών οργάνων αποτελούσε συνήθη θεραπεία για την υστερία - στόχος του ήταν να προκαλέσει «υστερικό παροξυσμό» (γνωστότερο ως οργασμό) στην ασθενή. Μια τέτοια θεραπεία απαιτούσε τόσο χειρωνακτική επιδεξιότητα όσο και αρκετό χρόνο, οπότε οι γιατροί των αρχών του αιώνα ήταν ενθουσιασμένοι με την αποτελεσματικότητα, την ευκολία και την αξιοπιστία των φορητών δονητών. Υπό το πρίσμα της ιστορικής κληρονομιάς της υστερίας, μπορούμε να δούμε ότι η ταξινόμηση της υστερίας ως ασθένειας ήταν μια άρνηση να αναγνωριστεί η γυναικεία σεξουαλικότητα ως ανθρώπινο χαρακτηριστικό ισότιμο με την ανδρική σεξουαλική λειτουργία, καθώς και μια άρνηση να αναγνωριστεί ο οργασμός ως φυσιολογική λειτουργία της γυναικείας σεξουαλικότητας.
Η παράσταση
Ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης,μετέφρασε και σκηνοθέτησε μια ανάλαφρη,ευφρόσυνη δραμεντί, με ενσυναίσθηση, λεπτό χιούμορ και ευφυΐα. Το έργο της Αμερικανίδας συγγραφέα Sarah Ruhl,τοποθετείται στη πουριτανική βικτωριανή Νέα Υόρκη και πλέκει ιστορικά γεγονότα, με κωμικές καταστάσεις.Σε μια εποχή ταχείας οικονομικής και τεχνολογικής ανάπτυξης,οι άνθρωποι μπορούσαν να μιλάνε για τη τελευταία εφεύρεση του Έντισον, αλλά δυστυχώς το συντηρητικό και υποκριτικό περιβάλλον, δεν τους επέτρεπε να αναγνωρίσουν τις ανάγκες και επιθυμίες τους. Η Γαλήνη Χατζηπασχάλη, με μια διαυγή κωμική στόφα,υποδύεται τη σύζυγο του γιατρού Γκίβινγκς,εύθραυστη και συνάμα δυναμική γυναίκα που διεκδικεί την ευτυχία της. Ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, στο ρόλο του γιατρού, ισορροπεί εξαίσια μεταξύ της επιστημοσύνης του και του συζυγικού του ρόλου, αφήνοντας χώρο στους συμπρωταγωνιστές του, να μας χαρίσουν άφθονο γέλιο. Η Κωνσταντίνα Κλαψινού, ως η υστερική ασθενής κυρία, είναι απολαυστική, εν μέσω παροξυσμών ευτυχίας και ολοκλήρωσης. Ο Δημήτρης Σαμόλης, στο ρόλο του εγωκεντρικού ζωγράφου,κεντάει στο ρόλο του.Εξίσου καλοί, πάνω στη σκηνή, η Δανάη Ομορεγκιέ,σαν κουβερνάντα,ο κύριος Ντάλντρι, τον οποίο υποδύεται ο Δημήτρης Δεγαΐτης και η Ελευθερία Μπενοβία,ως βοηθός του γιατρού. Στο σύνολο ενός καλογυμνασμένου θιάσου, δεν λείπουν στιγμές ευφρόσυνης υποκριτικής απόλαυσης.
Τα κοστούμια της Κλαιρ Μπρέισγουελ, μας κάνουν γνωστά τα φινετσάτα υλικά και τα καλοραμμένα φορέματα της Βικτωριανής εποχής, με τις πλούσιες λεπτομέρειες,που όμως περιορίζουν τις κινήσεις με τους σφιχτοδεμένους κορσέδες,που ήταν το must, της τότε μόδας. Καλαίσθητα τα σκηνικά της Αθανασίας Σμαραγδή, μας μεταφέρουν σ'ενα πλούσιο αστικό σπίτι βικτωριανής αισθητικής,με δυο δωμάτια,το όμορφο σαλόνι,και το διπλανό δωμάτιο,με το δονητή της χαράς.Οι φωτισμοί και η μουσική, δημιουργούν διασκεδαστικές ατμόσφαιρες,που βοηθούν τη ροή της παράστασης.
Συντελεστές
Συγγραφέας: Sarah Ruhl
Μετάφραση: Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης
Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης
Σκηνικά: Αθανασία Σμαραγδή
Κοστούμια: Κλαιρ Μπρέισγουελ
Μουσική: Μίνως Μάτσας
Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου
Παίζουν
Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, Γαλήνη Χατζηπασχάλη
Δημήτρης Σαμόλης, Κωνσταντίνα Κλαψινού, Δημήτρης Δεγαίτης
Ελευθερία Μπενοβία, Δανάη Ομορεγκιέ Νεάνθη
Παραστάσεις: Πέμπτη και Παρασκευή στις 21:00,
Σάββατο στις 18:00 και στις 21:00. Κυριακή στις 19:15
Θέατρο Βρετάνια, Πανεπιστημίου 7. Τηλ: 210 3221579
Ώρες ταμείου: 10:30 – 13:30 & 17:00 – 21:30 (από Τρίτη έως και Κυριακή)
Το σώμα ως «ανεξερεύνητη χώρα» μπορεί να μοιάζει με μια περίεργη βικτωριανή έννοια, μια αναδρομή στην καταπίεση του 19ου αιώνα, που φορούσε κορσέδες. Ωστόσο, ακόμη και σήμερα, στην απελευθερωμένη εποχή μας, η ιδέα του να είναι κανείς ξένος προς το σώμα και τις επιθυμίες του δεν είναι καθόλου απίθανη.Με σαφείς αναφορές στη σύγχρονη εποχή, η Sarah Ruhl μιλάει για τις γυναίκες, για τους άνδρες, για τις κοινωνικές τάξεις, για τον ηλεκτρισμό και την τεχνολογική πρόοδο και, φυσικά, για το σεξ. Το σεξ είναι πάντα περίπλοκο, άρα πάντα αστείο, κι έτσι προκύπτει αβίαστα η κωμωδία, ωστόσο η Sara Ruhl δεν γελάει ποτέ με τους μπερδεμένους, καταπιεσμένους χαρακτήρες της, οι οποίοι είτε βαρύνονται από απογοητεύσεις που δεν μπορούν να εξηγήσουν είτε βασανίζονται από ανάγκες τις οποίες δεν μπορούν να αρθρώσουν.
Στη σημερινή εποχή, έχουμε ονόματα για τα ψυχολογικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος άνθρωπος: αγχώδεις διαταραχές, επιλόχεια κατάθλιψη, διπολική διαταραχή ή πολύ απλά «κατάσταση της ανθρώπινης φύσης». Κάποτε, αρκετά παλαιότερα, χρησιμοποιούσαν τον όρο «υστερία».Και η συγγραφέας Sarah Ruhl επινοεί ένα ταξίδι στο χρόνο για να μας φέρει σε επαφή με την ανθρώπινη φύση μας και όλα όσα πρέπει να αποδεχτούμε για να εξελιχθούμε, μέσα από την πιο σημαντική μορφή έκφρασης και σύνδεσης: την αγάπη.
Η υπόθεση
Στα τέλη του 1880, μερικά χρόνια μετά την εφεύρεση του ηλεκτρισμού, στην Βικτωριανή Νέα Υόρκη, όπου βασιλεύει η συντήρηση και ο πουριτανισμός, ένας καταξιωμένος γιατρός, αφοσιωμένος επιστήμονας και οικογενειάρχης, ο Δρ. Γκίβινγκς, ανακαλύπτει, με αγνές προθέσεις, με στόχο την θεραπεία της «υστερίας» των γυναικών (και ενίοτε των αντρών) ασθενών του μια εκπληκτική, νέα και πρωτοπόρα συσκευή: τον ηλεκτρικό δονητή. Ο Δρ. Γκίβινγκς θεραπεύει δυστυχισμένες γυναίκες - και σπανιότερα, άνδρες - με αυτή τη νέα ηλεκτρική συσκευή. Είναι ενθουσιασμένος με τα αποτελέσματα, όταν η μηχανή του διεγείρει τις ασθενείς του σ’ αυτό που τότε ονόμαζαν ευτυχισμένους παροξυσμούς (ή, όπως τους ξέρουμε σήμερα, οργασμούς). Ευαίσθητος στην επιστήμη του, είναι αναίσθητος στο ανθρώπινο δράμα που τον περιβάλλει.
Ενώ ο γιατρός είναι σε θέση να διεγείρει τους ασθενείς του, αποτυγχάνει να το κάνει για τη γυναίκα του. Στο βικτωριανό σπίτι του, όπου στεγάζεται και το ιατρείο του, η νέα και πανέξυπνη σύζυγος του Κάθριν, απασχολημένη με θέματα που αφορούν τη νεογέννητη κόρη τους, προσπαθεί να καταλάβει τι ακριβώς συμβαίνει στο «διπλανό δωμάτιο». Όταν μια νέα «υστερική» ασθενής κάνει την εμφάνιση της μαζί με τον σύζυγο της, φέρνοντας μαζί τους την προβληματική σχέση τους αλλά και μία τροφό, το ζεύγος Γκίβινγκς θα κληθεί να αναθεωρήσει και τη δική του σχέση, όπως και τι σημαίνει τελικά να αγαπάς κάποιον πραγματικά.
Η υστερία ως ασθένεια
Οι γιατροί χρησιμοποιούσαν συσκευές δόνησης για τη θεραπεία της «υστερίας», την οποία θεωρούσαν ως το πιο κοινό πρόβλημα υγείας μεταξύ των γυναικών της εποχής. Η υστερία ήταν ένας ιατρικός όρος που αναπτύχθηκε για να περιγράψει την εκδήλωση ψυχικής ή συναισθηματικής δυσφορίας μιας γυναίκας, συμπεριφορά που τότε την θεωρούσαν ασθένεια που χρειαζόταν θεραπεία. Αν και η ύπαρξη της υστερίας ως ασθένειας διαψεύστηκε από την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία το 1952, οι ειδικοί ιατροί από την εποχή του Ιπποκράτη μέχρι και τον 20ό αιώνα πίστευαν ότι η υστερία εξέφραζε την αντίδραση της μήτρας κατά της σεξουαλικής στέρησης. Το μασάζ των γεννητικών οργάνων αποτελούσε συνήθη θεραπεία για την υστερία - στόχος του ήταν να προκαλέσει «υστερικό παροξυσμό» (γνωστότερο ως οργασμό) στην ασθενή. Μια τέτοια θεραπεία απαιτούσε τόσο χειρωνακτική επιδεξιότητα όσο και αρκετό χρόνο, οπότε οι γιατροί των αρχών του αιώνα ήταν ενθουσιασμένοι με την αποτελεσματικότητα, την ευκολία και την αξιοπιστία των φορητών δονητών. Υπό το πρίσμα της ιστορικής κληρονομιάς της υστερίας, μπορούμε να δούμε ότι η ταξινόμηση της υστερίας ως ασθένειας ήταν μια άρνηση να αναγνωριστεί η γυναικεία σεξουαλικότητα ως ανθρώπινο χαρακτηριστικό ισότιμο με την ανδρική σεξουαλική λειτουργία, καθώς και μια άρνηση να αναγνωριστεί ο οργασμός ως φυσιολογική λειτουργία της γυναικείας σεξουαλικότητας.
Η παράσταση
Ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης,μετέφρασε και σκηνοθέτησε μια ανάλαφρη,ευφρόσυνη δραμεντί, με ενσυναίσθηση, λεπτό χιούμορ και ευφυΐα. Το έργο της Αμερικανίδας συγγραφέα Sarah Ruhl,τοποθετείται στη πουριτανική βικτωριανή Νέα Υόρκη και πλέκει ιστορικά γεγονότα, με κωμικές καταστάσεις.Σε μια εποχή ταχείας οικονομικής και τεχνολογικής ανάπτυξης,οι άνθρωποι μπορούσαν να μιλάνε για τη τελευταία εφεύρεση του Έντισον, αλλά δυστυχώς το συντηρητικό και υποκριτικό περιβάλλον, δεν τους επέτρεπε να αναγνωρίσουν τις ανάγκες και επιθυμίες τους. Η Γαλήνη Χατζηπασχάλη, με μια διαυγή κωμική στόφα,υποδύεται τη σύζυγο του γιατρού Γκίβινγκς,εύθραυστη και συνάμα δυναμική γυναίκα που διεκδικεί την ευτυχία της. Ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, στο ρόλο του γιατρού, ισορροπεί εξαίσια μεταξύ της επιστημοσύνης του και του συζυγικού του ρόλου, αφήνοντας χώρο στους συμπρωταγωνιστές του, να μας χαρίσουν άφθονο γέλιο. Η Κωνσταντίνα Κλαψινού, ως η υστερική ασθενής κυρία, είναι απολαυστική, εν μέσω παροξυσμών ευτυχίας και ολοκλήρωσης. Ο Δημήτρης Σαμόλης, στο ρόλο του εγωκεντρικού ζωγράφου,κεντάει στο ρόλο του.Εξίσου καλοί, πάνω στη σκηνή, η Δανάη Ομορεγκιέ,σαν κουβερνάντα,ο κύριος Ντάλντρι, τον οποίο υποδύεται ο Δημήτρης Δεγαΐτης και η Ελευθερία Μπενοβία,ως βοηθός του γιατρού. Στο σύνολο ενός καλογυμνασμένου θιάσου, δεν λείπουν στιγμές ευφρόσυνης υποκριτικής απόλαυσης.
Τα κοστούμια της Κλαιρ Μπρέισγουελ, μας κάνουν γνωστά τα φινετσάτα υλικά και τα καλοραμμένα φορέματα της Βικτωριανής εποχής, με τις πλούσιες λεπτομέρειες,που όμως περιορίζουν τις κινήσεις με τους σφιχτοδεμένους κορσέδες,που ήταν το must, της τότε μόδας. Καλαίσθητα τα σκηνικά της Αθανασίας Σμαραγδή, μας μεταφέρουν σ'ενα πλούσιο αστικό σπίτι βικτωριανής αισθητικής,με δυο δωμάτια,το όμορφο σαλόνι,και το διπλανό δωμάτιο,με το δονητή της χαράς.Οι φωτισμοί και η μουσική, δημιουργούν διασκεδαστικές ατμόσφαιρες,που βοηθούν τη ροή της παράστασης.
Συντελεστές
Συγγραφέας: Sarah Ruhl
Μετάφραση: Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης
Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης
Σκηνικά: Αθανασία Σμαραγδή
Κοστούμια: Κλαιρ Μπρέισγουελ
Μουσική: Μίνως Μάτσας
Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου
Παίζουν
Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, Γαλήνη Χατζηπασχάλη
Δημήτρης Σαμόλης, Κωνσταντίνα Κλαψινού, Δημήτρης Δεγαίτης
Ελευθερία Μπενοβία, Δανάη Ομορεγκιέ Νεάνθη
Παραστάσεις: Πέμπτη και Παρασκευή στις 21:00,
Σάββατο στις 18:00 και στις 21:00. Κυριακή στις 19:15
Θέατρο Βρετάνια, Πανεπιστημίου 7. Τηλ: 210 3221579
Ώρες ταμείου: 10:30 – 13:30 & 17:00 – 21:30 (από Τρίτη έως και Κυριακή)
